Předstajeja jutrowne nałožki

wutora, 25. měrca 2025 spisane wot:
W domizniskim muzeju w Dešnje su předwčerawšim, njedźelu, wustajeńcu „Woheń, woda a debjene jejka“ wotewrěli. Nimo informacijow wo serbskich jutrownych nałožkach kaž jutrownym wohenju abo jutrownej wodźe wěnuje so muzej žiwjenju a skutkowanju ratarja Helmuta Kurja (1935–2023) z Blunja. Wón je serbsku drastu znał, bě ludowy wuměłc a braška a je jutrowne jejka debił. Na jutrownych wikach w Budyšinje, Slepom abo Nowej Łuce bě wjele lět swěru prezentny. Wot załoženja Blunjanskeho kwasneho ćaha 1966 bě Kurjo zahority braška. Jako tajkeho su jeho na festiwalach serbskeje kultury a na druhich zarjadowanjach znali. Foto: Michael Helbig

Drježdźany (dpa/SN). Hłubokeje dźěry we Łobju dla so přihoty za wottorhanje Carolineho mosta w Drježdźanach dlija. Tak mjenowany kolk – přirunujomny z hłubokej dźěru na dróze – su mi­njeny tydźeń našli. Dźěra je tři do štyri metry hłuboka, Simone Prüfer, nawodnica měšćanskeho zarjada za dróhotwar, zdźěla. Runje na tutym městnje su róšty stajić chcyli, kotrež maja hišće stejacy dźěl mosta při dalšich dźěłach stabili­zować.

Poprawom chcychu róšty tutón tydźeń natwarić. Město toho dyrbja nětko najprjedy kolk zasypać a ze železnej konstrukciju zakryć. Přichodny tydźeń dalšu pomocnu konstrukciju natwarja. Za to trěbne pontonowe dźěle su mjeztym z Čěskeje přiwjezli a na staroměšćanskim dźělu Łobja přiwjazali. Elementy słuža róštam jako fundament.

Najebać nowe problemy twarske dźěła wokomiknje hišće časowemu planej ­wotpowěduja, Prüfer rjekny. Hłowny zaměr, kónc meje srjedźny dźěl mosta wuzběhnyć, njeje wohroženy. Planowane je, srjedźny dźěl mosta na pobrjóh dowjezć a tam rozkuskować.

To a tamne (25.03.25)

wutora, 25. měrca 2025 spisane wot:

Na wšěch 15 000 eurow je žona w spěšniku ICE ducy z Hannovera do Mnichowa namakała. 33lětna přizjewi so na to pola zwjazkoweje policije. Pjenjezy ležachu w tobole na prózdnym sedle w ćahu. Žona tošu policistam přepoda, kotřiž pjenjezy přeličichu. Dotal njeje so nichtó jako wobsedźer pjenjez přizjewił. Žona ma prawo na namakanske myto. Najprjedy raz pak policija pjenjezy wobchowa.

Pjany pasažěr je na lětanišću w Bremenje zapozdźenje wotlěta mašiny na kupu Mallorca zawinował. Jako pilot lětadło hižo na wotlět přihotowaše, sobudźěłaćerjam pjany muž napadny. 53lětny so přikazam stewardesow spjećowaše a jim dosć agresiwnje nadawaše. Pilot swoje přihoty na to přetorhny a muža z lětadła wupokaza. Mašina z dowolnikami móžeše hakle z 45 mjeńšinami zapozdźenja do směra na Španisku wotlećeć.

Přeńdźenja cyrkwje wodać

póndźela, 24. měrca 2025 spisane wot:

Rom/Mainz (B/SN). W Swjatym lěće 2000 prošeše bamž Jan Pawoł II. w Pětrowej cyrkwi w Romje na historiske wašnje wo wodaće přeńdźenjow cyrkwje. Israelski rozhłós rozprawješe tehdy wo historiskim mězniku poćahow mjez židami a křesćanami. Medije a zjawnosć su wu­znaće na Božej mši wysoko hódnoćili. Do toho bu cyrkej stajnje jako „swjata, dospołna a perfektna“ předstajana.

Dušepastyrstwo we wójsku

Berlin (B/SN). Zamołwita za wójsko w Němskim zwjazkowym sejmje Eva Högl je w lětnej rozprawje 2024 wažnosć dušepastyrstwa wuzběhnyła. Wona so za „angažowane dźěło wšěm zamołwitym ewangelskeho, katolskeho a židowskeho dušepastyrstwa“ wuraznje dźakuje. Zawjazanosć dušepastyrjow k mjelčenju je 75 procentam wojakow wažna zepěra. Zastaranje hišće 3 000 muslimskich wojakow njespokoja.

Wuslědki prawje hódnoćić

W Serbskim seminarje w Praze je so sobotu hłowna zhromadźizna Towarstwa přećelow Serbow (SPL) wotměła. Po dwěmaj lětomaj bu zaso nowe předsydstwo wuzwolene. Změny njejsu wulke. Stary předsyda Lukáš Novosad sta so z nowym, městopředsydka wostanje Eliška Oberhelová. Jimaj přidružichu so Iva Drmlová, Ondřej Šrámek, Antonin Kříž, František Krejčí a Kryštof Peršín, kotryž je jenički nowy čłon předsydstwa. Hłowna tema diskusije běchu wužadanja, z kotrymiž so towarstwo hižo dlěši čas bědźi: pobrachowacy dorost a financielne ćeže w zwisku ze stupacymi kóštami za tepjenje. Kóštow dla njeje wěste, hač budźe towarstwo Serbski seminar, kiž słuša čěskemu kultusowemu ministerstwu, dale wužiwać směć. Najebać to so prócuje, zo by styki do Łužicy wudźeržowało. Wo tym swědči tójšto zarjadowanjow, kotrež je towarstwo loni zorganizowało.

Znowa protesty w Turkowskej

póndźela, 24. měrca 2025 spisane wot:

Istanbul (dpa/SN). W Turkowskej su po wotsadźenju a zajeću Istanbulskeho měšćanosty Ekrema Imamoğla znowa sta­tysacy ludźi na dróhu šli. W Istanbulu zhromadźichu so demonstranća před měšćanskim zarjadnistwom, najebać wobstejaceho zakaza demonstracijow w milionowej metropole. Wčera běchu Imamoğla do přepytowanskeje jatby ­tyknyli a jako měšćanostu „nachwilnje“ wotsadźili. Najebać to je jeho strona CHP za prezidentskeho kandidata wuzwoliła.

Planuja přesydlenje z Gazy

Tel Aviv (dpa/SN). Israel planuje nowe zarjadnistwo za „dobrowólne“ wupućowanje Palestinjanow z Gazaskeho pasma. Zaměstnić chcedźa wotrjad w zakitowanskim ministerstwje. Wón ma „dobrowólne wupućowanje wobydlerjow Gazaskeho pasma do druhich krajow po wěstych a kontrolowanych pućach přihotować“, medije rozprawjeja. Jordaniska přećiwo planam protestuje, dokelž z tym liči, zo hišće wjace Palestinjanow přińdźe.

Masowe protesty w Israelu

Po 38 dnjach je bamž Franciskus wčera chorownju Gemelli w Romje wopušćił a so zaso do Vatikana nawróćił. Lěkarjo 88lětnemu nawodźe katolskeje cyrkwje chutnje radźa, dale wotpočować, a to znajmjeńša dwaj měsacaj. Do wotjězda so bamž sobudźěłaćerjam chorownje ze słabym hłosom dźakowaše. Zahorjenje płucow bě Franciskusa zlemiło. Foto: dpa/Marco Ravagli

USA a Ruska rěča wo Ukrainje

póndźela, 24. měrca 2025 spisane wot:
Riad (dpa/SN). Zastupnicy USA a Ruskeje su w sawdi-arabskej stolicy Riadźe rozmołwy wo skónčenju wójny w Ukrainje zahajili. Wuradźowanja wotměwaja so za zawrjenymi durjemi w hotelu „Ritz Carlton“, ruska statna powěsćernja Tass rozprawja. Rusku delegaciju nawjedujetaj čłon federaciskeje rady Georgi Karassin a zastupjer tajneje słužby Sergej Besseda, wuski dowěrnik ruskeho prezidenta Wladimira Putina. Ze stron USA nawjedujetaj wěstotny poradźowar prezidenta USA Donalda Trumpa, Mike Waltz a wurjadny pósłanc za Ukrainu Keith Kellogg skupinu diplomatow. Z ukrainskimi zastupnikami su diplomaća USA hižo wčera rěčeli. Hłowa tema je přiměr jako zakład wobšěrnych měrowych jednanjow.

Wujednawarjo dźěłaja

póndźela, 24. měrca 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Po zwrěšćenju tarifowych rozmołwow za sobudźěłaćerjow zjawneje słužby Zwjazka a komunow je komisija wujednawarjow dźensa swoje dźěło zahajiła. Pod nawodom bywšeho hessenskeho ministerskeho prezidenta Roland Kocha (CDU) a něhdyšeho Bremenskeho měšćanskeho radźićela Hansa-Henninga Lühra ma komisija w běhu tydźenja kompromis namakać. Při tym dźe wo dochody wjace hač 2,5 milionow přistajenych. Komisija schadźuje so na njeznatym městnje. Hdyž změje wona namjet dojednanja zdźěłany, chcedźa tarifowi partnerojo znowa wuradźować. W času wujednanja su warnowanske stawki zakazane. Dźěłarnistwo žada sej wosom procentow wjace mzdy. Komuny to wotpokazuja.

Dźěłowe skupiny rozprawjeja

póndźela, 24. měrca 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Prěni wotrězk koaliciskich jednanjow unije CDU/CSU a SPD je prawdźepodobnje wotzamknjeny. Dźěłowe skupiny mějachu dźensa hač do 17 hodź. wuslědki swojich wuradźowanjow pisomnje předpołožić. Přichodne dny chcedźa material přehladać a do zhromadneho koncepta zwjesć.

Hišće do přichodneho kónca tydźenja wuradźuje potom tak mjenowane koło 19 wobdźělnikow. Jemu přisłušataj mjez ­druhim generalny sekretar CDU Carsten Linnemann a minister za zakitowanje ­Boris Pistorius (SPD). W kole chcedźa wosebje wo tym wuradźować, kak móhli najwjetše problemy wobeju stron rozrisać.

Wulke diferency su so po internych informacijach na polu dawkow, socialneje politiki a při wobmjezowanju njeregularneje migracije wujewili. Raznje su na přikład wo legalizowanju wotehnaća diskutowali, štož sej SPD žada.

Hač do prěnjeho tydźenja apryla chcedźa wšitke njejasnosće rozrisać. Jutry chce předsyda CDU Friedrich Merz nowe knježerstwo předstajić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND