400 akcijow za lěpšu klimu

štwórtk, 24. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hibanje Fridays for future planuje zhromadnje z dalšimi organizacijemi přichodny kónc tydźenja we wobłuku cyłoněmskeho protesta za škit klimy a za energijowu změnu na wšě 400 demonstracijow w Němskej, po wšěm swěće dobre 2 500. To je organizacija wčera w Berlinje zdźěliła. Tam ma so pjatk wopomnjenska straža při Braniborskich wrotach wotměć. Runočasnje wotmějetej so dwě demonstraciji kolesowarjow. Za zarjadowanje před Braniborskimi wrotami je Fridays for future 10 000 wobdźělnikow přizjewiło, nimo toho liča ze 4 000 kolesowarjemi.

Runje kaž koronakriza trjechi klimowa kriza předewšěm tych, kotřiž socialneje njesprawnosće dla ćerpja, praji rěčnik hibanja Quang Paasch. „Njedowolimy to a póńdźemy zaso na dróhu, zo bychmy přećiwo klimowej njesprawnosći protestowali.“

Kónc tydźenja planuja dalše zarjadowanja. Tak chce skupina „Ende Gelände“ zhromadnje z iniciatiwu wot wotbagrowanja wohroženych „Wšitke wsy wostanu“ z akcijemi ciwilneje njeposłušnosće za kónc zmilinjenja brunicy demonstrować.

To a tamne (24.09.20)

štwórtk, 24. septembera 2020 spisane wot:

Dosć krótke bě wjeselo młodeje Španičanki nad nowej, w interneće skazanej ručnej tobołu z Chiny. Jako žona doma do tobołki přimny, ju něšto do ruki kałny. Nablaku da ju padnyć a widźeše, kak něhdźe pjeć centimetrow wulki skorpion z toški wulěze. Na zbožo bě bratr doma, wón skorpiona popadny, tykny jeho do škleńcy a ze žonu do chorownje jědźeše. Předawar njemóžeše sej rozkłasć, kak bě jědojte zwěrjo do tobołki přišło.

Bywše jastwo kupić móža zajimcy při internetnym přesadźowanju w Compiègne sewjerowuchodnje Parisa. Dotal poskićeja 1,5 milionow eurow za jastwo ze 19. lětstotka, kotrež běchu před pjeć lětami zawrěli. Stat jako wobsedźer objekta ze 4 000 kwadratnymi metrami płoniny bě sej 527 000 eurow žadał. Kupcy pak su warnowani: Bywše jastwo ma so dospołnje ponowić abo wottorhać.

Racije pašowanja ludźi dla

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Z cyłoněmskimi racijemi je policija dźensa přećiwo organizowanemu pašowanju dźěłowych mocow do mjasoweje industrije postupowała. Ćežišćo akcije ležeše w saksko-anhaltskim Weißenfelsu a w delnjosakskimaj Twisće a Garbsenje. Něhdźe 800 zasa­dźenych zastojnikow přepytowaše wjace hač 40 bydlenjow a wobchodniskich rumnosćow. Wobskorženym firmam wumjetuja, zo su dźěłowe mocy z wuchodneje Europy z pomocu falšowanych dokumentow do Němskeje přiwjezli.

Awstriska wobskoržena

Wien (dpa/SN). Turisća z Němskeje, Awstriskeje a Šwicarskeje, kotřiž běchu so spočatk lěta w sněhakowarskim centrumje Ischgl z koronawirusom natyknyli, su Awstrisku a tamniši kraj Tirol wobskoržili. Wotpowědnu skóržbu chcyše awstriske towarstwo za škit přetrjebarjow dźensa na Wienskim krajnym sudnistwje zapodać. Při tym dźe wo to, potrje­chenych wotškódnić a sćěhi infekcije připóznać. Wjace hač 6 000 dowolnikow, mjez nimi wjele Němcow, bě so hač do kónca awgusta pola towarstwa přizjewiło.

Nawalnyj z chorownje pušćeny

Pomocnicy dale spytaja wjelryby, kotrež su so na pobrjohu Tasmaniskeje kupy před južnym brjohom Awstralskeje na pěsk dóstali, wuchować a do morja sćahnyć. Póndźelu běchu 270 wjelrybow wuhladali, dźensa jenož něšto kilometrow dale dalše 200. Najwjetši dźěl rybow je mjeztym zahinył. Přičina masoweho fenomena njeje znata. Foto: dpa/Brodie Weeding

Šwedska zdaluje so Němskeje

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:
Stockholm (dpa/SN). Po prěnich padach afriskeje swinjaceje mrětwy w Němskej so w Šwedskej starosća, zo móhła so chorosć dale do směra na sewjer rozpřestrěć. Knježerstwo tuž jara na to dźiwa, zo so w dalokej měrje wot Němskeje zdaluje, rjekny šwedska ministerka za wjesne kónčiny Jennie Nilson w telewiziji SVT. Předrě­waca so chorosć do Šwedskeje by chutne sćěhi měła, zo bychu produkciju přetor­hnyć a eksport wobmjezować dyrbjeli. Je wažne na zamołwitosć kóždeho jednotliwca skedźbnić. „W přirodźe prečćisnjena kołbasowa pomazka móže so zahubnje wuskutkować.“ 10. septembra běchu w Němskej prěni pad swinjaceje mrětwy pola zahinjeneho dźiwjeho swinjeća w Braniborskej našli. Mjeztym su tam za čłowjeka njestrašnu chorosć pola 20 mortwych dźiwich swini zwěsćili. China z Němskeje hižo žane mjaso njeimportuje, byrnjež prěnje połlěto 2020 najwažniši kupc swinjaceho mjasa z Němskeje była.

Jednanja dale du

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Němske prezidentstwo Rady EU chce z jednanjemi přećiwo Pólskej a Madźarskej pozdatnych ranjenjow zakładnych hódnotow EU pokročować. „Smy na zakładźe wobšěrnych rozprawow komisije k połoženju w Madźarskej a Pólskej zwěsćili, zo njejsu wuměnjenja date, jednanja přećiwo krajomaj po artiklu 7 skónčić“, rjekny minister za europske naležnosće Michael Roth (SPD) po wuradźowanjach w Brüsselu. Jednanja maja Pólsku a Madźarsku pohnuć, njewotwisnosć justicy a swobodu měnjenja zaručić. W najhóršim padźe krajomaj hrozy, zo njesmětej hižo sobu wothłosować.

Nahubnik tež we wučbje trěbny?

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W boju přećiwo rozšěrjenju koronawirusa žada sej Dźěłarnistwo za kubłanje a wědomosć generelnu winowatosć, w šulach škitny nahubnik wužiwać. „Najwjace wučerjow by winowatosć nahubnika tež we wučbje witało. Tónle škit dyrbimy jim zaručić“, zwura­zni předsydka Marlis Tepe w rozmołwje z Passauskimi nowinarjemi. Pedagogisce njeby tajka naprawa zmysłapołna była, „wona pak škita wučerjow, šulerjow a jich staršich“.

Tuchwilu wobsteji w najwjace zwjazkowych krajach winowatosć nahubnika w šulskim twarjenju, nic pak we wučbje. Konferenca kultusowych ministrow bě spočatk septembra zwěsćiła, zo hodźi so wužiwanje nahubnika w jednotliwych zwjazkowych krajach wotpowědnje ličbje infekcijow tež we wučbje po dorěči ze zamołwitym strowotniskim zarjadom wukazać. Tepe žada sej w tym zwisku tež po wšej Němskej jednotny koncept za přewětrjenje rjadowniskich rumnosćow.

Slědźer: Wuchod bjez idejow

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Bad Saarow (dpa/SN). Drježdźanski hospodarski slědźer Joachim Ragnitz je nowym zwjazkowym krajam wumjetował, zo maja při planowanju struk­turneje změny „strašnje mało idejow“. Runje při wužiwanju z dobrym prawom wužadanych wurunanskich srědkow za brunicowe kónčiny pobrachuja skerje dobre a konkretne předstawy a nic pjenjezy, rjekny Ragnitz, zastupowacy nawoda Drježdźanskeje wotnožki slě­dźenskeho instituta Ifo, wčera w Bad Saarowje na wuchodoněmskim hospodarskim forumje. Regionalnje zamoł­wići sej ze srědkami mjenje bóle swoje wosobinske přeća spjelnjeja. „Ani nowe kolesowarske šćežki ani šikwanje po­nowjene muzeje k tomu njepřinošuja, nowe předewzaća do wuchodnych regionow nawabić.“

Přewostajić spěchowanske srědki je w najlěpšim padźe trjeba, za hospodarski wuspěch pak to w žanym padźe njedo­saha“, Ragnitz podšmórny. Nowoza­sydlene předewzaća a branše do přichoda sahacych technologiskich wuwićow móhli strukturnu změnu podpěrać, njeměli pak je tež nadhódnoćić.

Drogi so w EU strašnje rozšěrjeja

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Lissabon (dpa/SN). Twjerde drogi kaž kokain a heroin so w Europje strašnje dale rozšěrjeja. Strowota a wěstota Europjanow stej přez stabilne drogowe wiki, ale tež přez wobmjezowanja koranowirusa dla wohroženej, informuje wobkedźbowarnja za drogi a wotwisnosć wot drogow Europskeje unije (EMCDDA) w swojej wčera wozjewjenej kóždolětnej rozprawje. Strowotniske zastaranje a chłostanske naprawy su korony dla wobmjezowane, rěka z institucije Europskeje unije, kotraž je w Lissabonje zaměstnjena.

Dyrbimy z tym ličić, zo so „někotre potrjechene skupiny w zwisku z hospodarskimi sćěhami koronakrizy dla drogam přiwobroća a zo su potom dźěl drogowych wikow“, rjekny direktor EMCDDA Alexis Goosdeel, jako wón rozprawu wčera přednjese. To staja nětko hižo wućežene zarjadnišća pod hišće wjetši ćišć. Dyrbjeli tuž „spěšnje jednać, zo móhli na nowe wohroženje reagować“. Dźeń a časćišo w Europje wosebje wulke mnóstwa drogow namakaja. Lěta 2018 běchu rekordne 181 tonow kokaina sćazali. Sćazane mnóstwo heroina je wot 5,2 (2017) na 9,7 tonow (2018) rozrostło.

To a tamne (23.09.20)

srjeda, 23. septembera 2020 spisane wot:

Stary telewizor je so ze swojimi elektroniskimi pruhami wo to postarał, zo je we wsy Aberhosan we Walesu wšědnje rano w sedmich internet wupadnył – 18 měsacow dołho. Zamołwići telekomunikaciskeje posłužby běchu zadwělowani za přičinami pytali, doniž njezwěsćichu, zo jedyn z wobydlerjow wšědnje w 7 hodź. telewizor zaswěći. Stary nastroj je internet tak masiwnje wobwliwował, zo so system we wsy dospołnje sypny.

Cuzy pjeršćeń namakałoj staj mandźelskaj w swojim bydlenju w delnjosakskim Neu Wulmsdorfje, po tym zo bě paduch tam pobył. Njeje wšak wuzamknjene, zo je paduch złoćany pjeršćeń z grawuru „Jürgen“ a datumom druhdźe pokradnył a na to w domje porika zhubił. Dotal pak su wšitke pospyty, wobsedźerja pjeršćenja z pomocu mjena a datuma zwěsćić, bjez wuspěcha wostali.

nowostki LND