Vatikan (B/SN). Bamžowska teologiska akademija je podšmórnyła, štož je 1738 bamž Clemens XII. (1730–1740) hižo wobzamknył, zo njehodźi so swobodnomurjerstwo na zakładźe předstawow wo Bohu z katolskej cyrkwju zjednoćić. Tež rozdźělne koncepty wo přećelstwje, lubosći k blišemu a ezoteriske praktiki přisłušnosć katolikow k swobodnomurjerstwu znjemóžnjeja, kotrež ma po cyłym swěće tři do pjeć milionow čłonow.
Tři křižiki
Hamburg (B/SN). Tradicija, so do čitanja ewangelija trójce pokřižować, bu w 11. lětstotku spočatnje jenož za měšnikow zawjedźena. Wosada z pokřižowanjom signalizuje, zo chce ewangelij z rozumom zapřimnyć, z ertom wozjewjeć, we wutrobje nosyć a po nim žiwa być.
Proces zahajeny
Kijew (B/SN). Nimale sydom lět po smjerći woblubowaneho grjeksko-katolskeho kardinala Lubomyra Huzara je nětko jeho naslědnik, wulkoarcybiskop Swjatosław Šewčuk, proces zbóžnoprajenja zahajił. Ukrainska grjeksko-katolska cyrkej je najwjetša na wuchodźe z něhdźe 4,5 do 5,5 milionami křesćanow.
Škódna propaganda
Stockholm (dpa/SN). Wójny w Ukrainje dla je so wobjim importow brónjow w Europje minjene lěta nimale podwojił. Tole wuchadźa z rozprawy, kotruž je Stockholmski měrowy slědźenski institut Sipri wozjewił. Po tym je mnóstwo nakupowanych brónjow w lětach 2019 do 2023 přirunujo z časowej dobu mjez 2014 a 2018 wo 94 procentow rozrostło. Daty Sipri poćahuja so na wobjim dodawanych brónjow. Najwjetši importer bě Ukraina z 23 procentami wšěch brónjow w Europje.
Prawicarjo w Portugalu prědku
Lissabon (dpa/SN). Portugal je so při wčerawšich dočasnych wólbach parlamenta na prawy bok sunył. Po informacijach statneho sćelaka RTP je so konserwatiwne wolerske zjednoćenstwo z Luísom Montenegrom z 33 procentami jako najsylniša politiska móc přesadźiło. Wosom lět knježaca socialistiska strona ministerskeho prezidenta Pedra Nuna Santosa přińdźe ze 29 procentami na druhe městno. Prawicarsko-populistiska strona Chega docpěwa 17 procentow.
Konsum cannabisa měrić
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz žada sej we wójnje w Gazaskim pasmje dlěje trajacy přiměr. „Najlěpje hižo za čas ramadana“, rjekny politikar SPD we wčera wozjewjenym widejowym poselstwje. „Tajki přiměr móhł zaručić, zo israelskich zastajencow pušća a zo skónčnje wjace humanitarneje pomocy do Gazy dojědźe“, Scholz potwjerdźi. Wón je sej wěsty, zo sej wulka wjetšina Israelčanow a Palestinjanow měr přeje.
Za wěriwych muslimow zahaji so tutón tydźeń z prěnim dnjom ramadana tydźenje trajacy póstny čas. Póstny měsac je pak lětsa wot Gazaskeje wójny zasćinjeny. Katar, Egyptowska a USA hižo měsacy wo móžnym dojednanju mjez Israelom a Hamas wo přiměrje w Gazaskim pasmje jednaja. Posrědkowarjo běchu so nadźijeli, zo so hač do spočatka ramadana dojednaja. Nimo přiměra dźe tež wo pušćenje israelskich zastajencow, kotraž bě Hamas 7. oktobra 2023 do Gazaskeho pasma zawlekła. Scholz zwurazni swoje sobučuće, ze zawlečenymi kaž tež z morjenymi njewinowatymi.
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je wjele diskutowany apel bamža Franciskusa nastupajo měrowe jednanja z Ruskej raznje wotpokazał. Cyrkej je ludźom bliska, rjekny Zelenskyj wčera w swojim wšědnym widejowym poselstwje. „A nic dwaj a poł tysac kilometrow zdalena, něhdźe, zo by wirtuelnje posrědkowała mjez tymi, kiž chcedźa žiwi być, a tymi, kiž chcedźa zničić.“
Zelenskyj dźakowaše so ukrainskim duchownym, kotřiž so dušepastyrsce wo wojakow na fronće staraja. „To je to, štož cyrkej wučinja: ludźom blisko być.“
Swójske wusyłanje dóstanje sławny telewizijny kuchar Johann Lafer w sćelaku Sat.1. „Tři talerje za Lafera“ ma wot zažneho lěća 2024 popołdnju widźeć być, sćelak w Mnichowje zdźěli. Kuchar podawa třom lajskim kucharjam třoch generacijow kulinariske hesło a tući dadźa so na to do dźěła. Na kóncu Lafer wukony posudźuje a dobyćerja postaji. Lafer chcył po tutym puću pokazać, zo je warjenje w kóždym času chutna naležnosć.
Móšeń z tysac eurami našła je sobudźěłaćerka železnicy a je namakanku policiji přepodała. W listowce běchu nimo toho wosobinske dokumenty a jězbna dowolnosć wobsedźerja – 30lětneho z wokrjesa Rotenburga pola Hamburga. Muž přińdźe jenož dobru hodźinu pozdźišo na policajsku stražu w Hamburgu Altona a bě přewšo zbožowny. Čehodla měješe telko pjenjez při sebi, njeje znate.
Dokumentujemy namołwu a plan skupiny Serbow za měr, kotrejž su tež zwjazkowemu prezidentej Steinmeierej na wědomje dali.
Mjez Ruskej federaciju a Ukrainu je wójna. Słowjanskej ludaj bijetej so za pozdatnje zapadne ideale na jednym boku, za něhdy sowjetske na tamnym. Wobaj pochadźatej z jednoho klina, zrodźeneho z ducha a kultury našich prjedownikow, swj. Cyrila a Metoda.
Před wjace hač 1100 lětami stworištaj japoštołaj Słowjanow zakład za wzajomny postup słowjanskich ludow a z tym k cyłkej přećiwo do wuchoda měrjacym so zapadnym mocam Europy.
Łužiscy Serbja su najmjeńši słowjanski lud, na kromje zapada k wuchodej. Tež my česćujemy swj. Cyrila a Metoda jako škitneju patronow. Smy zašłe wjace hač tysac lět wosrjedź němskich statnych cyłkow žiwi, bjez swójskeho kraja. Čas wob čas su nas wuzamkowali, nas potłóčowali a rěč zakazali. Přiwšěm smy bjez swójskich tankow a wojakow přetrali. Smy z toho wukli a smy nětko kmani a zwólniwi pomhać wujednać a twarić mosty.