Ćežka hospodarska kriza a dale pospěšaca so inflacija zbudźatej w Libanonje dźeń a wjetše protesty. Kaž tule w stolicy Beiruće zaraćeja demonstranća dróhi z palacymi wobručemi. Protesty běchu wutoru wudyrili, jako bu znate, zo płaći jedyn ameriski dolar mjeztym 10 000 libanonskich puntow. Mjeztym maja hižo prěnje problemy, ludźi ze žiwidłami zastarać, dokelž kraj nad Srjedźnym morjom 80 procentow žiwidłow importuje. Wuslědk toho su wysoke płaćizny a přiběraca chudoba. Foto: pa/Bilal Jawich

Pruwuja ruske šćěpiwo

pjatk, 05. měrca 2021 spisane wot:

Amsterdam (dpa/SN). Europska agentura za posudźowanje lěkarskich srědkow (EMA) pruwuje nětko ruske šćěpiwo Sputnik V. Rozsudźili su so za to po wuslědkach přepytowanjow w laborach a kliniskich studijow z dorosćenymi. Kaž ze studijow wuchadźa, wutworja šćěpiwo antićěleska, kotrež před schorjenjom kowid 19 škitaja, zdźělichu wčera fachowcy EMA. Zo móhli srědk spěšnje hódnoćić, dyrbja woni testowe wuslědki přepruwować. Dotal hišće wšitke njepředleža. Tež próstwa wo přizwolenje njepředleži. Hdy móža šćěpiwo dowolić, njemóže EMA ­hišće rjec.

Srědk Sputnik V hižo we wjacorych krajach zwonka Ruskeje šćěpja. Wjacore staty Europskeje unije su mjeztym zdźělili, zo chcedźa preparat tež bjez přizwolenja ludźom šćěpić. Zhotowjer srědka drje je hižo wjacekróć potwjerdźił, zo je próstwu zarjadej EU zapodał, tomu pak po informacijach EMA tak njeje.

W EU su dotal tři šćěpiwa pře koronu dowolene: z firmow Pfizer/Biontech, Moderna a AstraZeneca. Po wšěm zdaću 11. měrca chce EMA tež srědk předewzaća z USA Johnson&Johnson přizwolić.

Bamž najebać koronu w Iraku

pjatk, 05. měrca 2021 spisane wot:

Bagdad (dpa/SN). Bamž Franciskus je dźensa swój štyri dny trajacy wopyt w Ira­ku zahajił. 84lětny je prěnja hłowa katolskeje cyrkwje, kiž krizowy kraj wopyta. Mnohim přisłušnikam ćerpjaceho křesćanskeho zhromadźenstwa w přewažnje muslimskim kraju so tak wjelelětne přeće spjelnja. Koronapandemije dla wo wopyće wjele diskutuja. Tak chce Franciskus w sewjeroirakskim měsće Erbil w stadionje z tysacami wěriwych Božu mšu swjećić. Ličba infekcijow pak w Iraku wokomiknje runje zaso chětro přiběra.

Je to prěnja jězba bamža do wukraja wot spočatka pandemije před wjace hač lětom. Po přizemjenju w stolicy Bagdadźe wočakowaštaj jeho ministerski prezident Mustafa al-Kasimi a prezident Barham Salih. Nimo toho steješe rozmołwa ze zastupnikami ciwilneje towaršnosće a městneje cyrkwje na planje. Přichodne dny chce Franciskus wšelake kónčiny wopytać. K wjerškam słuša zetkanje z najwyšimi šiitiskimi duchownymi kraja. Přesćěhanjow, wójny a nuzy dla ličba křesćanow w Iraku dale woteběra.

Chcedźa znowa demonstrować

pjatk, 05. měrca 2021 spisane wot:

Přećiwnicy naprawow koronawirusa dla planuja wjacore zarjadowanja

Lipsk (dpa/SN). Přećiwnicy naprawow koronawirusa dla chcedźa jutře, sobotu, w Lipsku demonstrować. Hač do srjedy ranja su přizjewjenja za 14 zarjadowanjow wšelakich skupin dóstali, rěčnik města zdźěli. Tak planuja kritikarjo wobmjezowanjow swobodneho pohibowanja wjacore awtowe korsa ze wšelakich městow do Lipska. „Hotujemy so na wulkozasadźenje a smy w nutřkownym ministerstwje přidatne policajske mocy Zwjazka a krajow skazali“, zdźěli rěčnik policije. Hladajo na wjacore awtokolony dyrbja ludźo z masiwnymi haćenjemi nadróžneho wobchada ličić. Policija wočakuje sta jězdźidłow.

Zaso do šule

pjatk, 05. měrca 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Hišće tónle měsac měli wšitcy wuknjacy zaso do šule hić směć, žada sej prezidentka konferency kultusowych ministrow Britta Ernst (SPD). „Smy sej w konferency přezjedni, zo směli wšitcy šulerjo w měrcu zaso do šule hić, byrnjež spočatnje jenož w změnach“, braniborska kubłanska ministerka infor­muje. W krajach z mało infekcijemi je tež prezencna wučba móžna.

To a tamne (05.03.21)

pjatk, 05. měrca 2021 spisane wot:

Z jězbnej dowolnosću swojeho bratra je 26lětny na policajskim rewěrje w delnjosakskim měsće Celle spytał, so chłostanju jězdźenja bjez jězbneje dowolnosće dla wuwinyć. Zo je muž na foće dokumenta wo wjele šwižniši, wón z tym wopodstatni, zo bě wobmjezowanjow korony dla tójšto přibył. Při kontroli do toho wšak twjerdźeše, zo bě papjery doma zabył. Nazajta přijědźe z wopačnym dokumentom na stražu. Tam so skónčnje wukopa, zo scyła žanu jězbnu dowolnosć nima.

Dorost pola kenguruwow maja wot najnowšeho w Kamjeničanskim zwěrjencu. Dokelž su młodźata při porodźe přewšo móličke, hladarjo spočatnje ani njepytnychu, zo maja tam tři nowonarodźene, kotrež so w měšku při maćernym brjuše chowaja. Tak njemóža ani rjec, kak stare młodźata su. Hakle po poł lěće wone měšk maćerje prěni króć wopušća.

Přichod zawodow zawěsćić

štwórtk, 04. měrca 2021 spisane wot:

Sobudźěłaćerjo koncernow Alstom a Siemens zhromadnje stawkowali

Zhorjelc (SN/BŠe). Wjac hač 400 sobudźěłaćerjow dweju stejnišćow předewzaćow Siemens Energy a Alstom je wčera zhromadnje w Zhorjelcu stawkowało. Centralna tema bě tamnišej zawodaj do přichoda zawěsćić. Ze stawkom chcychu přistajeni ćišć na stronu dźěłodawarjow – woni w aktualnym tarifowym kole metaloweje a elektroindustrije hromadźe wuradźuja – powjetšić, zo měli skónčnje poskitk wozjewić.

Hladajo na stejnišćo Siemens je so wosebje připowědź předewzaća, 150 dźěłowych městnow w Zhorjelcu wotstronić a wukubłanski centrum zawrěć chcyć, wo wulki njeměr postarała. A to runje nětko, hdźež su so zhromadnje ze zwjazkowej politiku na pakt přichoda dojednali.

Sobudźěłaćerjo Alstoma (bywši Bombardier) zhladuja tohorunja do njewěsteho přichoda, dokelž njewědźa, kajke plany mějićel ma. Dźěłarnistwo IG metal žada sej tarifowej zrěčeni, zo móhli inowaciju a inwesticije na stejnišćomaj zaručić. Runje tajkej zrěčeni stej nuznje trěbnej.

Strategija trochu pozdźišo

štwórtk, 04. měrca 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakske knježerstwo je so dźensa rano zetkało, zo by wo nowych postajenjach Zwjazka a krajow korony dla wuradźowało. Poprawom chcychu hižo wčera wo nich rěčeć, ale konferenca w Berlinje so dliješe. Wobzamknjenja chcedźa do nowych sakskich škitnych postajenjow přenjesć. Strategija, na kotruž ludźo čakaja, swobodny stat časowych přičin dla pozdźišo wozjewi. Z wulkimi wolóženjemi pak w Sakskej ličić njetrjebamy. Ličba infekcijow je nadal přewulka.

Frederiksen a Kurz w Israelu

Kopenhagen/Wien (dpa/SN). Awstriska a Danska chcetej hladajo na wjac šćěpiwa pře koronu z Israelom wušo hromadźe dźěłać. Zo bychu kooperaciske móžnosće rozjimać móhli, staj awstriski zwjazkowy kancler Sebastian Kurz a danska ministerska prezidentka Mette Frederiksen dźensa w Israelu, zo byštaj z tamnišim šefom knježerstwa Benjaminom Netanjahuwom rěčałoj. Při tym ma na přikład wo wuspěšnu šćěpjensku kampanju w Israelu hić.

Płaćizny za wolij stupali

Ruska žada sej dopokazy

štwórtk, 04. měrca 2021 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Po nowych sankcijach EU a chłostanskich naprawach USA w padźe zajědojćeneho kritikarja Krjemla Alekseja Nawalneho je sej Ruska znowa dopokazy za atentat žadała. „Je njehańbićiwe“, rjekny rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow wčera w Moskwje, zo USA twjerdźa, zo je ruska nutřkokrajna tajna słužba Nawalneho zajědojćiła. Washington a Brüssel dyrbjałoj dopokazy za zajědojćenje předpołožić. Wutoru běchu USA a EU sankcije přećiwo Ruskej přesćěhanja a zasudźenja Nawalneho dla wobzamknyli.

Ruska na tym dwěluje, zo je loni 20. awgusta k nadpadej ze zakazanym chemiskim bojowym srědkom nowičok na opozicionalneho dóšło. W štyrjoch laborach, mjez druhim w jednym Zwjazkoweje wobory, běchu nowičok w jeho kreji zwěsćili. Na to bě EU prěnje sankcije wukazała. Po zasudźenju Nawalneho k lětomaj chłostanskeho lěhwa slěduja nětko dalše naprawy přećiwo Ruskej.

Dmitrij Pjeskow mjenowaše postupowanje zapada njeakceptabelne a škódne za dalše poćahi Ruskeje k EU a USA.

Lockdown podlěšeny, ale z wolóženjemi

štwórtk, 04. měrca 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Swobodne pohibowanje je po cyłej Němskej koronapandemije dla zakładnje hač do 28. měrca dale wobmjezowane. Přiwšěm chcedźa hladajo na infekciske połoženje wotewrjenja wobchodow zmóžnić. Na to dorozumichu so wčera po wjac hač dźewjeć hodźin trajacych wuradźowanjach zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a ministerscy prezidenća zwjazkowych krajow.

Tak dojednachu so na wjaceschodźenkowy plan. Dyrbjała-li pak ličba natyknjenjow zaso přiběrać, budu wolóženja awtomatisce šmórnjene. Politikarjo Zwjazka a krajow su sej wědomi, zo sej wobydlerjo wolóženja přeja. Podźěl dalšich infekcijow wosebje nowych wirusowych wariantow pak je přewulki. Opozicija a komunalna runina wčerawše wobzamknjenja mjeztym hižo kritizujetej. Kaž kanclerka zwurazni, ma so šćěpjenska kampanja jasnje pospěšić. Wot kónca měrca/spočatk apryla budu tež domjacy a fachowi lěkarjo srědki přećiwo koronawirusej šćěpić. Nimo toho budu so wobydlerjo jónu wob tydźeń darmotnje na koronu testować dać móc.

nowostki LND