Zeznać serbski wirtuelny swět
Hač pjećo abo tysacy – wšojedne kelko ludźi na wobrazowku hlada, wone měrja so na to, zeznać so we wirtuelnym swěće z wobsahom, kotryž jich zajimuje a jich z tym zwjazuje. W zašłymaj tydźenjomaj mějachmy wjacore tajke poskitki za serbsce rěčacych a za ludźi, kotrež so za temy, kiž maja serbski pozadk, zajimuja. Prašam pak so, hač njemóhli to być wjace.
Zmysłapołnje čas wužiwać
Tak kaž wšitke druhe wólnočasne zarjadnišća tež Łazowska kartowa čara tuchwilu zajimowanych jězdźerjow witać njemóže. Mathias Lesch, kiž wot lěta 2006 kartowu čaru wobhospodarja, přiwšěm sezonu 2021 přihotuje. Wo motiwach, wobsahach a wo aktualnym połoženju je so z nim Andreas Kirschke rozmołwjał.
Knježe Lescho, je sezonowy start w času korony scyła móžny?
M. Lesch: Ju wšak, tuchwilu pak jenož pod treningowymi wuměnjenjemi. Naš motorsportowy klub čini wukonowy sport, kartowa čara pak je wólnočasna připrawa. To je z wjele wobmjezowanjemi zwjazane. Incidenca dyrbi dlěšodobnje pod 100 być, potom je trening za 20 dźěći hač do staroby 15 lět móžny.
Za tym pak wokomiknje skerje njewupada.
M. Lesch: Tak je. Na mnohich runinach drje su prócowanja za sport pod hołym njebjom, ale dotal bjez kmaneho wuslědka. Fakt je, zo wobmjezowanje jenož na trening žadyn zmysł nima. W běhu lěta dyrbjeli tež wubědźowanja přewjesć móc. Snano je realistiske, zo móžemy w meji zaso wočinić.
Kak swoju čaru aktualnje přihotujeće?
Nětko je kóždy wužadany
Lětuše jutry budu znowa hinaše hač zwučene. A tola směmy dźakowni a spokojni być. Najlěpša powěsć lětušeho martrowneho tydźenja katolskim Serbam je, zo smědźa křižerjo wjesołe poselstwo wo zrowastanjenju Jězusa Chrystusa wozjewjeć. To, štož smy loni z ćežkej wutrobu spušćić dyrbjeli, směmy nětko ze „žohnowanjom“ statnych instancow činić –, zjawnje a swobodnje swoju wěru wuznawać. To mam za wulke dobyće, a tuž so ćim bóle wjeselu jutrowničku zaso jako křižer na konju zrowastanjenje Zbóžnika do swěta njesć.
Dobyćerjo jasni
Wobrazowy zwjazk wušoł
Dowol doma dale přiběra
W lěće 2014 bě zubny lěkar dr. André Jakubetz při Třižonjanskim jězoru hosćenc jako škleńčanu pyramidu natwarił. Nětko planuje wón tam dowolowe sydlišćo. Andreas Kirschke je so z nim rozmołwjał.
Knježe Jakubetzo, što při pyramidźe dokładnje planujeće?
Dr. A. Jakubetz: Nastać ma tam sydlišćo z dźewjeć dowolowymi domčkami a nimo toho zjawny nuznik. Tuchwilne parkowanišćo při pyramidźe budźe wo 35 městnow rozšěrjene.
Kajke dowolowe domčki maja to być?
Dr. A. Jakubetz: Planowane su masiwne hotowe domy z betona. Wone maja so za swójby z dźěćimi runje tak hodźeć kaž za poriki abo skupiny.
Što Was za tajki projekt motiwuje?
Dr. A. Jakubetz: Dowol w swójskim kraju dale přiběra, kaž nam najnowše wuwiće pokazuje. Łužiska jězorina a Łazowska gmejna móhłoj z toho profitować. Hdyž na Łazowskim starym dwórnišću nětko nowy hosćenc nastawa, móhło to takrjec cyłkowny ansambl z dowolowym sydlišćom a wobstejacej kupnicu wudospołnjeć. Płoninu za dowolowe domčki chcu wot gmejny rady wotnajeć.
Kajki je tuchwilny staw přihotow?
Transparenca zaruča wěstotu
Hórnikečanski jězor ma we łužiskej pohórnistwowej krajinje wulki wuznam. Hižo za čas NDR wužiwachu mnozy ludźo składnosć, so při bliskim jězorje wočerstwjeć. Tež ja sym rady wokoło jězora kolesowała, so w nim kupała abo prosće na přibrjohu w słóncu ležała. Nihdy nanihdy njemóžach sej předstajić, zo su tamniše nasypy instabilne. Přiwšěm su wódnišćo wot lěta 2014 twarsce zawěsćeć započeli. Wot toho časa njeje wone za zjawnosć přistupne. Potajkim traja naprawy hižo sydom lět, štož w mnohich zaćišć njeskónčneho twarnišća zbudźa – tak, kaž běše to pola lětanišća na kromje Berlina.
„Hdy, hdyž nic nětko?“
„Po nowych pućach do swěta – serbska literatura budźe mjezynarodna“ rěka takrjec swójbny projekt, kotryž ma tudyše spisowaćelstwo po wšěm swěće šěrić. Bosćan Nawka je so ze sobuiniciatorku předewzaća a awtorku Lubinu Hajduk-Veljkovićowej rozmołwjał.
Knjeni Hajduk-Veljkovićowa, što je Was pohnuło so tajkemu ambicionowanemu projektej wěnować?
L. Hajduk-Veljkovićowa: Zakładna ideja docyła tak nowa njeje. Poprawnu mysličku měješe naju syn Branko, jako něhdy na dołhej jězbje z Noveho Sada do Łužicy rjekny: „Maći, twoje serbske knihi měli tež w hinašich rěčach wuńć!“ Tónle nastork je poněčim konkretny projekt wuskutkował. Za zwoprawdźenje pak dotal prosće chwile njebě. Po někotrejžkuli rozmołwje w swójbje smy sej mój mandźelski Dušan, Branko a ja prajili: „Hdy, hdyž nic nětko?“
Sće projekt ze swojej z Płomjenja znatej stawizničku „W dolinje při rěce 1: Mali přećeljo“ zahajili. Kajki je tuchwilny staw?
Planować lědma móžno
Čim dlěje smy wšědnje wot koronoweje pandemije wobwliwowani, ćim bóle so jednory čłowjek runje tak kaž wědomostnik praša, kak so kriza na wšelake žiwjenske wobłuki wuskutkuje. Što čini měsac wob měsac podlěšacy so lockdown z młodostnymi, što budźe z hospodarstwom, z turizmom atd. Dalši tajki wobłuk su najwšelakoriše serbske towarstwa. Wone dźě so runje tak z koronu bědźa. Sportowcy njemóža trenować a žane dypkowe hry přewjesć, spěwarki a spěwarjo w chórach njemóža zwučować a so na koncerty přihotować, lajske dźiwadłowe skupiny tohorunja žane nowe hry nazwučować njemóža.
Pomocnicydale trěbni
Nawodnistwo Chróšćanskeho Domu swj. Ludmile je minjeny tydźeń wo pomoc prosyło, dokelž pytachu dobrowólnikow, kotřiž bychu pomhali wopytowarjow na koronawirus testować. Wo pozadkach toho a wo tym, kotry wothłós su žnjeli, je so Marian Wjeńka z nawodnicu hladarnje Móniku Wenclowej rozmołwjał.
Čehodla sće poprawom pomocnikow za testowanje pytali?
M. Wenclowa: Mamy wokomiknje studentku mediciny, kotraž hač do kónca měrca testy w našim domje přewjeduje. Wona pak nětko swój wukubłanski puć dale kroči. Přiwšěm dyrbimy ludźi, kotřiž swojich přiwuznych wopytaja, wobstajnje testować. Z našim personalom pak tele dźěło lědma zmištrujemy. Tohodla trjebamy nuznje pomoc.
Koho za to dokładnje pytaće?
