Wjeršk EU hišće raz podlěšeny

póndźela, 20. julija 2020 spisane wot:

Wo pomocnym pakeće k přewinjenju koronakrizy dale jednaja

Brüssel (dpa/SN). Po jasnych wuspěchach, schwalić pomocny paket Europskeje unije k wožiwjenju hospodarstwa po koronakrizy, su wurjadny wjeršk EU dźensa rano hišće raz podlěšili. Rěčnik Rady EU Charles Michel je wobdźělnikam dalši namjet předpołožił. Tón je na to wusměrjeny podźěl popłatkow, kotrež wot korony wosebje potrjechenym krajam jako dar přewostaja, na 390 miliardow eurow pomjeńšić. Po prěnim planowanju měješe to 500 miliardow eurow być. Kompromis pak njeje hišće dowujednany. Jednanja běchu w rańšich hodźinach přetorhnyli a na 14 hodź. přepołožili. Tak traje pjatk zahajeny wjeršk 27 statnych a knježerstwowych šefow hižo nětko dwaj dnjej dlěje hač planowane. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) bě zhromadnje ze statnymi a knježerstwowymi šefami cyłu nóc za kompromisom pytała.

Skupina tak mjenowanych „zlutniwych“ krajow – Awstriskeje, Šwedskeje, Danskeje, Nižozemskeje a Finskeje – bě so spočatnje tomu spjećowała, pjenjezy jako dar wupłaćić, chcyjo je jenož jako kredity přewostajić, kotrež maja so wróćić.

To a tamne (20.07.20)

póndźela, 20. julija 2020 spisane wot:

Z paduchom stał je so swědomity młody wučer w japanskim Tokiju, zo by rano dypkownje w šuli był. Do toho bě sej wón po swjedźenju z přećelemi w ćahu wusnył a hakle w susodnej prowincy wotućił. Dokelž bě mjeztym posledni ćah domoj wotjěł a puć pěši předołhi, hrabny sej wón cuze koleso. W 2 hodź. pak policistam napadny, kotřiž jeho sobu na stražu wzachu. Hač je młody wučer přiwšěm hišće dypkownje do šule přišoł, njeje znate.

Hoberske roje lětacych mrowjow je britiska wjedrarnja Met Office na radarowym wobrazu zwěsćiła. Štož wupadaše při prěnim napohledźe kaž dešćikowe mróčele nad juhowuchodom Jendźelskeje, běchu mrowje. Na ćopłych, włóžnych a měrnych dnjach w lěću móža so wone z masami rozmnožić. Minjene lěta su tež zas a zaso tenisowe turněry w Wimbledonje domapytali.

Statne zasahi nadměrne

pjatk, 17. julija 2020 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Zasahowanje stata na wosobinske daty wužiwarjow mobilnych telefonow a interneta, zo by skućićelow přesćěhał a terorizm wotwobarał, je nadměrne. To je Zwjazkowe wustawowe sudnistwo rozsudźiło. Tuchwilne rjadowanja ranja zakładne prawo na informaciske samopostajowanje a na telekomunikaciske potajnstwo, sudnistwo dźensa zdźěli. Policija smě sej daty jenož wobstarać, ma-li podhlad na njeskutk abo konkretne wohroženje.

Scholz informowany był

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy financny minister Olaf Scholz (SPD) wě hižo połdra lěta wo podhledźe financneho dohladowanskeho zarjada Bafin přećiwo koncernej Wirecard, z kotrehož akcijemi na bursy wikuja. To wuchadźa z rozprawy financneho ministerstwa financnemu wuběrkej zwjazkoweho sejma. W rozprawje rěka, zo běchu Scholza w februaru 2019 wo podhledźe wičneje manipulacije informowali. Wirecard poda w swojich bilancach 1,9 miliardow eurow, kotrež scyła njeeksistowachu. Koncern je mjeztym plajte.

Zaso prěnje rozmołwy

Prawosławni wěriwi su dźensa w ruskim Jekaterinburgu róčnicu morjenja poslednjeje ruskeje carskeje swójby wopominali. Procesion zahajichu na městnje, hdźež běchu bolšewisća carja Nikolaja II. a jeho swójbu w nocy wot 16. na 17. julij 1918 ­zatřělili, kročachu dale hač k 15 kilometrow zdalenemu klóštrej Ganina Jama. W tamnišim podkopku běchu ćěła morjenych spočatnje wotbyli. Dźensa wotpočuja wone w Pětrohródskej katedrali swjateju Pětra a Pawoła. Foto: dpa/Pawel Lizicyn

Brüssel (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo 27 krajow Europskeje unije wuradźuja dźensa a jutře w Brüsselu wo 750 miliardow eurow wopřijacym planje EU k přewinjenju koronakrizy. Zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) rěčeše wčera wo „historiskej šansy“ a warnowaše před zwrěšćenjom wjerška.

Hač so statni a knježerstwowi šefojo woprawdźe dojednaja, njeje dawno hišće wěste. Wobkedźbowarjo liča z wobćežnymi jednanjemi. „Dojednanje njeje zaručene, nawopak, mamy hišće tójšto diferencow“, rjekny zastupnik EU wčera w Brüsselu.

Jedyn z najwjetšich problemow je namjet, wobarać so ze zhromadnym konjunkturnym a inwesticiskim programom 750 miliardow eurow hospodarskej krizy, kotruž je koronawirus zawinił. Pjenjezy měli wšitke staty zhromadnje jako kredit brać a zdźěla wosebje potrjechenym krajam kaž Italskej abo Španiskej darić. To pak maja ći, kotřiž su derje z krizy přišli, za njesprawne.

Zapósłancow rozžohnował

pjatk, 17. julija 2020 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Prezident Sakskeho krajneho sejma Matthias Rößler je 119 zapósłancow parlamenta wčera do lětnjeje přestawki rozžohnował a jim zdobom dobre dźěło wobswědčił. „Smy stronsku politiku na zajimy kraja wu­směrili“, rjekny wón hladajo na koronakrizu. W tym zwisku bě krajny sejm w apry­lu změnu wustawy wobzamknył, zo móhł kraj prěni króć po lěće 2006 zaso kredity brać a so tak zadołžić. Tež opozi­cija AfD a Lěwicy bě tomu přihłosowała. To je hladajo na jara polarizowanu towaršnosć naspomnjenjahódny parlamentariski wukon, Rößler měnješe.

„Dodźerženje wotstawka, desinfekcija a nahubniki njejsu parlamentariske dźěło runjewon wolóžili, njejsu pak je tež haćili. Hdyž móžemy so nětko poněčim zaso k normaliće wróćić, je to zdobom wuslědk konsekwentneho jednanja w na­lěću“, Matthias Rößler podšmórny.

Přichodne wulke wužadanje sejma budźe debata wo nowym etaće w decembru.

To a tamne (17.07.20)

pjatk, 17. julija 2020 spisane wot:

Čerstweho hórskeho powětra nasrěbać móža so ludźo w Japanskej wot najnowšeho – z konserwowych tyzow. Dokelž njemóža koronapandemije dla tuchwilu sami do horow, jim zamołwići města ­Hokuto w prowincy Yamanashi čerstwy powětr w tyzach domoj sćelu. Sobudźěłaćerjo města podawaja so za to do horow a do měšćanskeho parka, hdźež tyzy z powětrom pjelnja.

Ćelo z juchoweje jamy wuswobodźili su wohnjowi wobornicy w Braunschweigu. Skoćo bě při wječornym přechodźowanju na terenje ratarskeho slědźenišća přez wusku škałbu do jamy padnyło. K jeho zbožu njebě ta połna, a ćelo so jeno snadnje zrani. Kameradojo přijědźechu z wosebitym kranom a wotpowědnej techniku, zo móhli nócneho dundaka z jamy wućahnyć. Na to pak dyrbješe tón zaso wróćo do hródźe.

Pućowanje zakazać abo nic

štwórtk, 16. julija 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zastupnicy zwjazkoweho knježerstwa a krajow su dźensa wo móžnych lokalnych zakazach pućowanja k wobmjezowanju koronawirusa wuradźowali. Zwjazk wo tajkich zakazach pječa chutnje rozmysluje, kaž rěčnik knježerstwa Steffen Seibert wobkrući, poćahujo so na wuprajenja zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU). Porno tomu je sakski premier Michael Kretschmer při­powědźił, zo njemóže sej „žadyn scenarij“ předstajić, cyły wokrjes zawrěć dać.

Maas: Wjeršk historiska šansa

Berlin (dpa/SN). Do jutřišeho wjerško­weho zetkanja Europskeje unije, na kotrymž chcedźa wo miliardy eurow wopřijacym pomocnym pakeće k nowonatwarej po koronakrizy rozsudźić, je zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) wo „historiskej šansy“ rěčał a zdobom před zwrěšćenjom warnował. Zetkanje je tež składnosć pokazać, zo njewostanje w krizy nichtó sam, rjekny Maas nowinarjam. „Žadyn kraj sam z krizy njepřińdźe, hdyž susod w njej tčacy wostanje.“

Datowe dojednanje zběhnjene

Wotranja bě policija dźensa na wjacorych městnach blisko mjezy na Pólsku po puću, zo by přećiwo kriminaliće zakročiła. Nimale 240 ­zastojnikow hotowostneje policije a 80 Zhorjelskeje policajskeje direkcije wobdźělichu so na „wobšěrnych slědźenjach a kontrolach“, mjez druhim na jednym wotpočnišću awtodróhi A 4 kaž tež w Oderwitzu a blisko Žitawy. Foto: Jens Kaczmarek

Drježdźany (dpa/SN). Ze zakonjom zmóžnja Sakska prěni króć dlěše zhromadne wuknjenje šulerjow. Wčera popołdnju hłosowaše krajny sejm z wjetšinu za dołhi čas dwělomnu zhromadnu šulu. Koaliciske frakcije CDU, SPD, Zeleni a Lěwicy běchu za nju, AfD hłosowaše přećiwo tomu.

Konflikt, kotryž bě po schwalenju prěnjeho šulskeho zakonja 1991 stajnje zaso wudyrił, so nětko kónči. Přiwšěm njebudźe nowa forma šule tajka, kaž bě sej ju wjace hač 50 000 ludźi z podpismom žadało. Na ćišć CDU zatwarichu zadźěwki, kotrež po měnjenju fachowcow dlěše zhromadne wuknjenje dźěći po cyłym swobodnym staće znjemóžnjeja. Nowa šulska forma budźe jenož móžna, je-li po 5. lětniku štyričarowosć zaručena, potajkim štyri paralelne rjadownje.

Kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) dopominaše na razne rozestajenja zhromadneje šule dla. Nětko je woboje móžne: zhromadna šula a dotalny system rozdźělnych šulskich formow. Wšitcy su na tym zajimowani, zo budźe tež nowa forma spomóžna.

nowostki LND