Hnujacy to wokomik w nocy na sobotu na němsko-pólskej mjezy w Zhorjelcu: W přitomnosći sta ludźi staj Zhorjelski wyši měšćanosta Octavian Ursu (CDU, srjedźa naprawo) a jeho pólski kolega Rafał Gronicz na Staroměšćanskim mosće po třoch měsacach zawrjeneje mjezy rjećaz płotu z klěšćemi wotewrěłoj. Na to woswjećichu tam podawk z wulkej party. Foto: LN/Toni Lehder

Altmaier: Dolinu krizy wopušćić

póndźela, 15. junija 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Němska móže z wida hospodarskeho ministra Petera Altmaiera wulki podźěl přinošować, zo europske kaž tež swětowe hospodarstwo po ko­ro­nakrizy zaso zaskoči. Zwjazkowa repu­blika móhła tajka „konjunkturna lokomotiwa“ być, rjekny politikar CDU kónc tydźenja w Berlinje. Zakład je wot unije a SPD schwaleny konjunkturny program 130 miliardow eurow. Z nim budźe móžno,­ dolinu konjunkturneho wuwića w druhej połojcy lěta zaso wopušćić. Kabi­net bě mjez druhim wobzamknył, nadhódnotowy dawk na poł lěta znižić, swójbam za kóžde dźěćo 300 eurow wupła­ćić a předewzaćam srědki přewostajić, zo bychu krizu přemosćili.

Wočakuja impuls

póndźela, 15. junija 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němski zwjazk Industrijnych a wikowanskich komorow (DIHK) wočakuje po wotewrjenju nutřkoeuropskich mjezow Europskeje unije pozitiwny efekt na globalne hospodarstwo. „Wot wotewrjenych mjezow móhli po wšej Europje impulsy wuchadźeć, zo by so mjezynarodne wikowanje wožiwiło a derjeměće kaž tež dźěłowe městna zaručene byli“, rjekny prezident DIHK Eric Schweitzer nowinarjam. Wosebje wažne jemu je, zo su němske wudźěłki a posłužby po wšěm swěće zaso prašane. „Dźensa wotewrjene mjezy móhli na němske hospodarstwa kaž dalši konjunkturny program skutkować, kotryž stat ničo njepłaći“, měni prezident DIHK.

Starosće Schweitzerej wobradźa, zo dale před jězbami do 160 krajow warnuja, mjez druhim do USA, Chiny a Ruskeje, wažnym hospodarskim wikam Němskeje.

Woidke: Z pólskim susodom rěčeć

póndźela, 15. junija 2020 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) ma po nimale tři měsacy trajacym za­wrjenju mjezy k Pólskej wuše wothłosowanje ze susodom za trěbne. Społnomócnjeny němskeho zwjazkoweho knježerstwa za styki k Pólskej rjekny rozhłosownikam hladajo na dołhe rynki čakacych nakładnych awtow po zawrjenju mjezy: „Tajkim problemam bychmy zadźěwać móhli, bychmy-li do toho ze sobu rěčeli. To njeje so w turbulentnych časach na spočatku koronakrizy bohužel stało.“ Najebać to je jemu sobotne wotewrjenje mjezy „wulke wjeselo“.

Narodnokonserwatiwne Waršawske knježerstwo bě srjedź měrca swoje mjezy k tamnym krajam Europskeje unije za­wrěło, zo by dalšemu rozpřestrěću koronawirusa zadźěwało. To je powołanskich dojězdźowarjow, kotřiž běchu mjezu wšědnje přeprěčili, wosebje trjechiło.

Braniborski ministerski prezident rjekny, zo je tydźensce z koordinatorom na pólskim boku Bartoszom Grodeckim telefonował, a styki su mjeztym „jara dobre“.

Nowy prezident sudnistwa woleny

póndźela, 15. junija 2020 spisane wot:
Sakski krajny sejm je na swojim posedźenju minjenu srjedu dr. Matthiasa Grünberga (2. wotprawa) za noweho prezidenta Sakskeho wustawoweho sudnistwa w Lipsku wuzwolił. Přemóžaca wjetšina zapósłancow hłosowaše za 59lětneho wiceprezi­denta Wyšeho zarjadniskeho sudnistwa Sakskeje, kiž funkciju přichodnje dale wukonja. Grünberg nastupi přidatne zastojnstwo w Lipsku 1. awgusta a naslěduje amtěrowacu prezidentku Birgit Munz (2. wotlěwa), kotraž so na wuměnk poda. Zastupowaca prezidentka wustawoweho sudnistwa je dr. Beatrice Betka (srjedźa). K prěnim gratulantam słušeštaj zapósłancaj CDU w krajnym sejmje Marko Šiman (nalěwo) a Alojs Mikławšk (naprawo). Foto: Sakski krajny sejm

Visegrádske kraje žadaja sej změny

póndźela, 15. junija 2020 spisane wot:

Lednice/Brüssel (dpa/SN). Čěska, Pólska, Madźarska a Słowakska žadaja sej změny při rozdźělenju srědkow z planowaneho fondsa Europskeje unije za nowonatwar hospodarstwa po koronakrizy. „Njesmě być, zo dyrbja chude kraje za bohate kra­je­ płaćić“, rjekny čěski ministerski prezident Andrej Babiš po zetkanju tak mjenowaneje Visegrádskeje štyrki na hrodźe Lednice sćelakej ČT. Jara wažna je wulke fleksibilita w prašenju kriterijow rozdźělowanja, wudospołni pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki. Za srjedźoeuropski region su inwesticije do infrastruktury, kaž awtodróhow abo žele­zniskich čarow, wosebje wažne.

Madźarski knježerstwowy šef Viktor Orbán njewočakuje, zo so kraje EU bórze dojednaja. Na naćisku komisije EU je „hišće­ wjele dźěła“, wón rjekny. „Chce­my signal­ wusyłać, zo njeje wobstejacy kompro­­mis fairny“, potwjerdźi słowakski ministerski prezident Igor Matovič. Z kre­ditami financowany fonds 750 miliardow eurow ma čłonskim statam EU pom­hać, wot pandemije zawinowanu hospodarsku krizu přewinyć. Najwjace pjenjez matej Italska a Španiska dóstać.

Premier Conte přesłyšowany

póndźela, 15. junija 2020 spisane wot:

Rom (dpa/SN). W Italskej su započeli ko­ro­napandemiju juristisce předźěłać. Wona je sej po cyłym kraju 34 000 smjertnych woporow žadała. Statne rěčnistwo wosebje potrjecheneho města Bergamo je minjeny pjatk w Romje italskeho ministerskeho prezidenta Giuseppu Conteho w naležnosći přesłyšowało. Tež strowotniski minister Roberto Speranza a nutřkowna ministerka Luciana Lamorgese běštaj jako swědkaj wotběhow po wudyrjenju wirusa skazanaj, kaž medije kraja rozprawjeja.

Italska přeco hišće njewě, čehodla je so chorosć na hospodarsce sylnym sewjeru kraja tak spěšnje rozšěrić móhła a što je tomu polěkowało. Při tym dźe tež wo prašenje, čehodla njejsu zamołwići gmejnje Alzano Lombardo a Nembro w prowincy Bergamo hnydom zawrěli. Kónčina bě w měrcu wot pandemije sobu najbóle potrjechena. Wobrazy wojerskich nakładnych awto z ćěłami zemrětych běchu­ swój čas ludźi po cyłym swěće zluda­li. Přiwuzni zemrětych su mjeztym něhdźe połsta skóržbow zapodali, do­kelž na za­prajenje zarjadow tukaja. Premier Conte njeje sej žaneje winy wědomy.

To a tamne (15.06.20)

póndźela, 15. junija 2020 spisane wot:

Wuswědčenja na jewišću awtokina dóstali su absolwenća Mjezynarodneje šule Hannover. W kinje pod hołym njebjom na kromje města přepodachu kónčne wuswědčenja něhdźe 50 šulerkam a šulerjam, kotřiž stejachu tam w swojich čerwjenych płašćach z wotpowědnym wotstawkom, na dostojnej, byrnjež jara njewšědnej ceremoniji graduacije. Hosćo sedźachu w 120 awtach před jewišćom a zahoriće trubjachu. Na Hannoverskej šuli wuwučuja 600 chowancow ze 60 krajow wot pěstowarnje hač do 12. lětnika.

Za wobsedźerjom nimale štyrjoch kilogramow złota w hódnoće 170 000 eurow w Šwicarskej přeco hišće pytaja. Tón ma pjeć lět chwile so přizjewić. Paket złota běchu w oktobru 2019 we wagonje šwicarskeje statneje železnicy namakali. Najebać intensiwne pytanje njeje so dotal poradźiło wobsedźerja zwěsćić.

Wuprajenje złahodniła

pjatk, 12. junija 2020 spisane wot:

Nienburg (dpa/SN). Předsydka SPD Saskia Esken je po swojich wuprajenjach wo latentnym rasizmje mjez wěstotnymi mocami wobkrućiła, zo nochcyše policiji rasizm zasadnje wumjetować. Na wopyće Delnjosakskeje policajskeje aka­demije w Nienburgu wona potwjerdźi, zo njeje rasizm strukturny problem, ale zo jedna so wo jednotliwe pady. Esken je ze­ swo­jimi wuprajenjemi tež w swójskich rjadach kritiku žnjała, dokelž bě policiji „latent­ny rasizm“ wumjetowała.

Wirus so w Africe rozpřestrěwa

Brazzaville (dpa/SN). W Africe su po informacijach Swětoweje strowotniskeje organizacije mjeztym 200 000 dopoka­zanych padow koronawirusa registro­wali. Dotal je tam wjace hač 5 600 ludźi na njón wumrěło. Južna Afrika je z 25 procentami wšěch padow najbóle potrjechena. Fachowcy starosća so wosebje spěšnosće rozpřestrěća dla. W běhu 98 dnjow je so 100 000 ludźi natyknyło, po runje 18 dalšich dnjach pak hižo 200 000.

Pomjeńša ličbu wojakow

W Ruskej su dźensa „Dźeń Ruskeje“ woswjećili. 12. junija 1990 běchu deklaraciju wo sa­mostatnosći kraja podpisali. Lěto pozdźišo přewjedźechu tam prěnje prezi­dent­ske wólby. Wobydlerjo, kaž tule w Krasnojarsku, su dźensa z balkonow rusku hymnu spěwali. Zjawne zarjadowanja koronakrizy dla žane njeběchu. Foto: dpa/Ilja Najmušin

nowostki LND