Šiman za ciwilizaciju

štwórtk, 15. februara 2024 spisane wot:
Hižo před lětami je nadregionalna nowina z Frankobroda nad Mohanom Budysku politisku popjelnu srjedu jako jónkrótnu po cyłej Němskej chwaliła. Zo tule něhdźe pjećstow ludźi na rozłožowanje bytostnych myslow bjez retoriskeho „krawala“ słucha a wo tym mjez sobu rěči, je runje w našim času přiběraceho realneho krawala wulka drohoćinka. Jeho tworićel je hižo tři lětdźesatki Marko Šiman. Měrnje a zaměrnje wojuje za zajimy regiona a za demokratisku ciwilizaciju. Zaměstnjenje wysokošulskeho kubłanja w Budyšinje słuša do jeho najnowšich wuspěchow. Tež jeho rěčna politika je přikładna: Do wčerawšeho zarjadowanja běše w mjeńšim kole poskitk informacijow žurnalistam. W přitomnosći prezidenta krajneho sejma je Šiman woměrje a bjez ponižneho zamołwjenja dźesać mjeńšin serbsce Serbskim Nowinam na prašenja wotmołwił. Wšako je Bautzen přeco tež Budyšin, pola Šimana njeje to parola, ale awtentiska realita. Marcel Brauman

Wjace čornodźěła

štwórtk, 15. februara 2024 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Zastojnicy Podstupimskeho hłowneho cłownistwa su loni cyłkownje 595 dźěłodawarjow wobkedźbowali a 6 162 dźěłopřijimarjow nastupajo přistajenje kontrolowali. Hačrunjež bě mjenje kontrolow, zwěsćichu zastojnicy wjace přeńdźenjow. Tak bě suma škodow we wobjimje 20 milionow eurow wyša hač lěto do toho z 19,3 milionow eurow, zarjad wčera zdźěli. Nimale 2 130 chłostanskich jednanjow a něhdźe 570 jed­nanjow přećiwo ranjenju porjada dla je zarjad zahajił. Ličba chłostanskich jed­nanjow je wo wjace hač 500 jednanjow přiběrała. Loni sudnistwo pjenježne chłostanja we wobjimje něhdźe 378 000 eurow skućićelam napołoži. W někotrych padach dyrbjachu zasudźeni do jastwa.

Financna kontrola za čornodźěło Podstupimskeho hłowneho cłownistwa je zamołwity za wokrjesy Prignitz, Ostprignitz-Ruppin, Oberhavel, Havelland, Podstupim-Mittelmark, Teltow-Fläming a za dźěle Dubje-Błótow kaž tež bjezwokrjesne města Podstupim a Braniborska nad Habolu. Ze swojimi kontrolemi postupuje zarjad mjez druhim přećiwo čornemu dźěłu, ilegalnemu dźěłu a wobšudnistwu nastupajo socialne wukony.

To a tamne (15.02.24)

štwórtk, 15. februara 2024 spisane wot:

Fan Harryja Pottera je w Jendźelskej bjez wědźenja wobšěrne zasadźenje policije wuwabił. Wjacori zastojnicy chwatachu we wsy Enderby blisko Leicestera k hotelej, po tym zo běchu tam wosoby pječa muža „z wulkim nožom“ wuhladali. Policisća móžachu pad spěšnje rozrisać. Po naprašowanjach zwěsćichu, zo jednaše so wo fana kuzłarja Harryja Pottera z kuzłarskim kijom. „Na zbožo njeje wón nikomu škodźił a tež Voldemort njebě nihdźe widźeć“, policija na Facebooku wozjewi.

Jejko z romskeho časa, kotrež bu před někotrymi lětami w jendźelskim měsće Aylesbury namakane, je hišće židke. Fachowcy wuchadźeja z toho, zo jedna so wo jejko kokoše. Wědomostnicy maja namakanku za wulku sensaciju.

Čas přihota na jutry je so započał

srjeda, 14. februara 2024 spisane wot:
Póstnicy su nimo – jedni su wulce hejsowali, druzy su wjesele přihladowali, a mnohim běše „pjaty počas“ tež wšojedne. Dźensa, popjelnu srjedu, je so póstny čas započał – jedni chcedźa zaměrnje so posćić, druzy maja wotpohlad, so druhich wěckow wzdać, a mnozy su dale žiwi kaž dotal. Tak to je w swobodnej towaršnosći, najebać to je rjenje, zo je dźakowano křesćanskemu herbstwu w běhu lěta wšelakich a wosebitych časow, kotrež duch a dušu wužaduja. To je kaž w přirodźe: Štóž z doła na horu nóžkuje, ma na wjeršku wosebje intensiwne dožiwjenje. Přichodny wjeršk lěta budu jutry – do toho popřejmy sej inspirowacy póstny čas! Fotomontaža: SN/Bojan Benić

Zahaja kampanju

srjeda, 14. februara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wjacore medije a mnohe předewzaća, załožby a zwjazki zahaja kampanju přećiwo prawicarskemu ekstremizmej. Wot jutřišeho budźe kampanja „#Zhromadny kraj – wšelakorosć nas zesylnja“ na dwójnych stronach w nowinach, interneće a po cyłej Němskej na wonkownym wabjenju widźomna, rěkaše dźensa w zhromadnej zdźělence mjez druhim nowinow kaž „Die Zeit“, „Handelsblatt“, „Süddeutsche Zeitung“, „Tagesspiegel“ a „Wirtschafts­woche“.

China dale wažny partner

Wiesbaden (dpa/SN). China je dale najwažniši wikowanski partner Němskeje. Wolumen z importow a eksportow pak běše z 253,1 miliardami eurow jenož dobrych 0,7 miliardow eurow wyši hač z USA­ (252,3 mrd.), zdźěli dźensa Zwjazkowy statistiski zarjad ze sydłom we Wiesbadenje. Lěto do toho wučinješe diferenca hišće 50,1 miliardu. Němski import­ a eksport z Chinu je pak wo 15,5 procenty porno lětu do toho woteběrał.

Rekordnu sumu přizjewili

Dokładnje we 18 hodź. poda sej wčera něhdźe 13 000 ludźi w Drježdźanskim nutřkownym měsće ruku a wutwori čłowječi rjećaz. Pod lětušim hesłom „Zhromadnje stražliwje“ spominachu tam na wopory nadpada 13. a 14. februara 1945. Do čłowječeho rjećaza zarjadowachu so tež ministrojo sakskeho knježerstwa, ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) a wulkopósłanča Zjednoćeneho kralestwa Wulkeje Britaniskeje a Sewjerneje Irskeje Jill Gallard. Foto: dpa/pa/ Matthias Rietschel

Dale diskusije wo zakazu AfD

srjeda, 14. februara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zo AfD a jeje dorostowa organizacija, młoda Alternatiwa (JA), z lěto a radikalnišimi wuprajenjemi napadnjetej, hodźi so w posudkach, sudniskich rozsudach a protokolach plenarnych posedźenjow sćěhować. Přiwšěm je wjetšina politikarjow dotal přećiwo zakazej strony. Prawniskopolitiski rěčnik frakcije unije w zwjazkowym sejmje Günter Krings ma samo za móžne, zo přechwatna próstwa wo zakaz AfD stronje w tuchwilnym wólbnym lěće lěpšiny wobradźa. „Dyrbimy přećiwo AfD předewšěm politisce wojować“, zwurazni bywši parlamentariski statny sekretar w zwjazkowym nutřkownym ministerstwje powěsćerni dpa.

Dokelž pak wuchadźa z dorostoweje organizacije AfD po wšěm zdaću „přeco dale přiběraca radikalizacija“ je woprawnjene, zakaz tutoho towarstwa znajmjeńša swědomiće pruwować, Krings rozłoži. „Rozsudnje a njeparujomne za wuspěšny zakaz su při tym dopóznaća wustawoškita“, jurist wuzběhny.

Baerbock: „Gaza před kolapsom“

srjeda, 14. februara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je sej hladajo na ciwilnu ludnosć w měsće Rafah na juhu Gazaskeho pasma přestawku wojerskeje ofensiwy israelskeho wójska přećiwo islamistiskej Hamas žadała. „W Rafah je tuchwilu 1,3 milionow ludźi a tam pod najstrašnišimi wuměnjenjemi přebywa, dokelž njeje žanych móžnosćow sej wućeknyć“, Baerbock wujasni. Wot dźensa wopyta wona Israel, hdźež chce wona z wšelakimi politiskimi zastupjerjemi kraja rěčeć. „Ofensiwa israelskeho wójska w Rafah humanitarne połoženje tam tradacych ludźi hišće bóle pohubjeńša.“ Ludźo w kónčinje njemóhli so „prosće z blaka zhubić“, Baerbock podšmórny. Woni trjebaja wěste městnosće a wěste koridory. „Gaza steji krótko před kolapsom.“

Njepřewidny swět

srjeda, 14. februara 2024 spisane wot:
Samo so zrozumi, zo maja zakładne šule dźensniši dźeń kompjuterowy kabinet, kiž je zwjetša – dźakowano spěchowanju zwjazkoweho knježerstwa – wuhotowany z načasnej techniku. Někotre šule dźěłaja samo jenož hišće z digitalnej taflu. Poprawom móhł sej myslić, zo wědźa zakładni šulerjo z wobsahowymi móžnosćemi, kotrež technika skići, wobchadźeć. Tomu pak husto tak njeje. Maja-li šulerjo na přikład domjacy nadawk z pomocu digitalnych medijow zhotowić, potom zwrěšća resp. trjebaja pomoc nazhonićišich. Čehodla? Jenož dźěl dźěći do dźesać lět, wě z nowymi medijemi, wosebje z internetom wobchadźeć – to rěka, sej wědomje informacije pytać. Zwjetša njejsu hišće kmani, sej za to trěbne hesła namakać. Tuž je wažne – šule wšako po wučbnym planje šulerjow we wobchadźe z nowymi medijemi kubłuja – zo mamy poskitki kaž Fabmobil, LUCIJU, BTZN RCKS abo eksperiMINT, kotrež jim digitalny swět wuswět­leja. Milenka Rječcyna

Teror w Iranje?

srjeda, 14. februara 2024 spisane wot:
Teheran (dpa/SN). W Iranje su so w nocy na dźensa při wjacorych eksplozijach płunowe pipeliny wobškodźili. Płomjenja běchu wjacore kilometry daloko widźeć. Šef Centruma za narodnu syć płunowodow Said Aghli ma podawki za terorowy nadpad. Hišće w nocy bu posedźenje z wěstotnymi słužbami zwołane.

nowostki LND