Za jednotne naprawy wirusa dla

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Zwjazkowa kanclerka Merkel rěči wo dynamiskim a dramatiskim wuwiću

Berlin (dpa/SN). Hladajo na po wšej Němskej dale přiběraceje ličby infekcijow z koronawirusom maja zamołwići za móžne, postupowanje přećiwo wirusej w Němskej hižo bórze centralnje rjadować. Hamburgski prěni měšćanosta Peter Tschentscher (SPD) rjekny we wčerawšim rańšim magacinje sćelaka ARD, zo su naprawy dotal regionalnje wšelako wukazane. „Nětko pak mamy połoženje, zo ličby infekcijow wšudźe přiběraja. Tuž dyrbimy na cyłoněmske rjadowanje hladać a přemyslić, hač njejsu dalše naprawy trěbne.“ Wuwiće infekcijow budźe tež hłowna tema na jutřišej konferency ministerskich prezidentow.

Vatikan nochce z lajkami rěčeć

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Bonn (dpa/SN). Vatikan je hišće raz po­twjerdźił, zo cyrkwinskich lajkow, kotřiž klerusej njepřisłušeja, bjeze wšeho jako rozmołwnych partnerow njepřipóznawa. Prefekt klerusoweje kongregacije, kar­dinal Beniamino Stella je Němskej biskopskej konferency zdźělił, zo chcedźa najprjedy raz z němskimi biskopami wo wjele diskutowanych instrukcijach k organizaciji wosadow rěčeć, nic pak z laj­kami. Předsyda biskopskeje konferency Georg Bätzing ma přiwšěm tež roz­mołwu z prezidijom synodalneho puća za přiměrjenu, rěčnik konferency w Bonnje zdźěli. Bätzing bě Vatikanej hižo w awgusće namjetował, do planowaneje rozmołwje tež zastupnikow synodalneho puća zapřijeć, zo bychu tež lajkojo wobdźěleni byli. Synodalny puć je spočatk lěta zahajany proces k reformje katolskeje cyrkwje w Němskej.

Instrukcija z Vatikana bě mjez kato­likami Němskeje wjele mjerzanja zbu­dźiła. Kongregacija klerusa we Vatikanje lajkam zakazuje, wosady sobu nawje­dować. Nimo toho Vatikan zjednoćenje wjacorych wosadow zakazuje, štož pak je w Němskej dawno powšitkowna praksa.

Chce dale za nowiny pisać

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:
Sobudźěłaćerki a sobudźěłaćerjo redakcije Serbskich Nowin su so dźensa dopołdnja z Měrćinom Weclichom rozžohnowali. Po 37 lětach skutkowanja jako reporter serbskeho wječornika poda so Kukowčan na wuměnk. Šefredaktor Janek Wowčer wupřa jemu wšitko najlěpše do noweho žiwjenskeho wotrězka a dźakowaše so z darom a kwěćelom za dotalne dźěło w redakciji, předewšěm za rozprawnistwo na socialnym polu kaž tež ze wsow. Tak je Weclich njeličomne serbske a dwurěčne wjeski wopy­tał a je portretěrował. Byrnjež so nětko bóle hudźbnemu tworjenju wěnował, chce wón dale za Serbske Nowiny pisać. Foto: SN/Hanka Šěnec

To a tamne (27.10.20)

wutora, 27. oktobera 2020 spisane wot:

Dźewjeć kruwow z juchoweje jamy wucho­wali su wohnjowi wobornicy na ra­tarskim statoku w sewjeroněmskim wokrjesu Pinneberg. Zwěrjata běchu njedźe­lu popołdnju do jamy padnyli, jako­ so špundowanje hródźe přełama. Z pomocu krana móžachu zwěrjata skónčnje wuswobodźić.

Sušene běrny z časa Druheje swětoweje wójny je 24lětny z Bielefelda na łubi stareje bróžnje namakał a hnydom wuspytał. Blachowe tyzy z běrnami pochadźachu z Awstralskeje a słužachu prawdźepodobnje k zastaranju aliěrowanych wojakow. Słodźeli běrny wjace njejsu, muž rozprawješe. Młody předewzaćel chcyše bróžnju přetwarić a bě sej twar z rjemjeslnikom wobhladał. Při tym napadnychu jimaj drjewjane kisty z napisom „Dried Potato“ (sušene běrny). Zjěsć wón namakane žiwidła na žadyn pad nochce.

Naslědnik powołany

póndźela, 26. oktobera 2020 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Njejapki wotstup kardinala Giovannija Angela Becciua, čłona romskeje kurije kónc septembra je zawinował wulki njeměr we Vatikanje. 15. oktobra powoła bamž Franciskus biskopa Marcella Semerara w biskopstwje Albano, južnowuchodnje Roma, za nawodu kongregacije za zbóžno- a swjatoprajenje. Dotal bě 72lětny Italčan Semeraro sekretar kardinalneje rady.

Kardinal wobkrućeny

Vatikan (B/SN). Reforma Romskeje kurije je za bamža Franciskusa wusahowaca a ćežko zwoprawdźomna. Nětko je pontifeks kardinala Reinharda Marxa w radźe, tuchwilu wobstejaceje ze šěsć kardinalow, znowa wobkrućił a jako noweho powołał arcybiskopa z Kinshazy, 60lětneho kardinala Fridolina Ambongo Besungu, kotryž je najmłódši w tutym wažnym gremiju, najstarši je 78 lět. Kar­dinalny rada­ ma nadawk, bamža pora­dźować při zwoprawdźenju reformy kurije. Poslednje posedźenje bě na zakładźe widejokonferency 13. oktobra. Tuchwilu wob­dźěłaja pad kurije z dźěłowym pomjenowanjom „Praedicate evangelium“ z lěta 1988.

Dale a mjenje studentow

Na nowe tarify so dojednali

póndźela, 26. oktobera 2020 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Wosrjedź koronakrizy su so dźěłarnistwa a dźěłodawarjo na zwyšenje mzdow wo 3,2 procentaj za při­stajenych zjawneje słužby dojednali. Najebać komplikowane wuchadźišćo matej wobě stronje dojednanje za akceptabelne. Kompromis předwidźi zwyšenje mzdow 1. apryla 2021 wo 1,4 procenty a 1. apryla 2022 wo 1,8 procentow, wčera w Podstupimje zdźělichu. Nimo toho dojed­nachu so na hladansku přiražku 120 eurow wob měsac wot lěta 2022.

Namjetuja zjězd CDU přestorčić

Berlin (dpa/SN). Předsydka CDU Annegret Kramp-Karrenbauer je hladajo na koronakrizu namjetowała, 4. decembra planowany zjězd CDU k wuzwolenju no­we­ho předsydy do nalěća přestorčić. We wobłuku klawsury předsydstwa k zahajenju noweho lěta měła strona roz­su­dźić, hač a hdy budźe w nalěću zjězd z 1 001 delegatom móžny abo hač su listowe wólby trěbne, zhoni powěsćernja dpa z kruhow wobdźělnikow wuradźowanja nawodnistwa CDU dźensa w Berlinje.

Opozicija za generalny stawk

Dale sprostnjene su fronty mjez stawkowacymi sobudźěłaćerjemi Załomskeje předźěłarnje płodow a nawodnistwom zawoda. Dźěławi stawkuja wot 16. oktobra za zwyšenje mzdow wo jedyn euro na hodźinu, zo bychu potom dwanaće eurow na hodźinu zasłužili. Jednaćelstwo tole wotpokazuje a wumjetuje stawkowacym, zo swoje dźěłowe městna wohrožuja. Foto: Steffen Unger

Žaruja wo Thomasa Oppermanna

póndźela, 26. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wiceprezident zwjaz­ko­weho sejma, Thomas Oppermann, je dospołnje njewočakowano zemrěł. 66lětny politikar SPD bě so wčera wječor při telewizijnym wusyłanju sćelaka ZDF zwjezł. Jeho dowjezechu hnydom do chorownje, hdźež wón wudycha.

Předsyda SPD Norbert Walter-Borjans reagowaše zludany. „Wulki šok nam wšitkim. Smy dospołnje poraženi a žarujemy z jeho přiwuznymi“, wón piše. Generalny sekretar SPD Lars Klingbeil pisa, zo je sej Oppermanna jako rozmołwneho partnera stajnje jara wažił. „Zo je wón přezahe zemrěł, nas wšitkich šokuje. Tež w rjadach politiskeho přećiwnika reaguja zludani. Zwjazkowy minister za hospodarstwo Peter Altmaier (CDU) piše w interneće: „Ty běše stajnje wulkotny demokrat a přistojny kadla. Twoju smjerć njemóžemy zapřimnyć.“ Městopředsyda FDP Alexander Graf Lambsdorf přiznaje, zo budźe Oppermann w politiskim swěće „jara pobrachować“. Městopředsydka AfD Beatrix von Storch waži sej jeho jako „sprawneho a fairneho“ politikarja.

Wjacore zarjady hižo přećežene

póndźela, 26. oktobera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Strowotniske zarjady we wjacorych němskich městach su přiběraceje ličby koronainfekcijow dla přećežene. We wjacorych městach njemóža hižo zdokonjeć, štož sej wot nich žadaja, zdźěli rěčnik knježerstwa Steffen Seibert minjeny pjatk w Berlinje. Tak njemóža w kóždym padźe wuslědźić, z kim je natyknjeny wšitko kontakt měł, kaž to tež w dźělach Berlina dožiwjeja.

Seibert wobydlerjow namołwješe, prawi­dła škita před infekcijemi kruće dodźer­žeć. „Njejsmy bjezmócni, móžemy sami k tomu přinošować, dalše rozšěrjenje wirusa zadźeržeć.“

Warnowanjam, po kotrychž móhła ličba­ nowych infekcijow hižo bórze na 20 000 wob dźeń rozrosć, nochce so zwjazkowe knježerstwo přizamknyć. Sei­bert­­ na to pokaza, zo měli pandemiju regio­nalnje a lokalnje wobhladować.

Prezident swětoweho zwjazka lěkarjow Frank Ulrich Montgomery bě warnował, zo móhli zamołwići kontrolu zhubić, dyrbjała-li so ličba infekcijow na 20 000 wob dźeń powjetšić. Pjatk běchu strowotniske zarjady 11 242 nowonatyknjenjow w Němskej zličili.

To a tamne (26.10.20)

póndźela, 26. oktobera 2020 spisane wot:

Priwatna sawna w radnicy ma za japanskeho měšćanostu njelubozne sćěhi. Kaž japanski dźenik Yomiuri Shimbun rozprawja, bě sej měšćanosta města Ikeda w prefekturje Osaka sawnu a fitnesowy nastroj w předrumnosći swojeho běrowa w radnicy nastajić dał. Po pokiwje swójbnych bě drje wón sawnu po měsacu zaso wotstronić dał, w mjezyčasu pak běchu medije hižo wo tym rozprawjeli. Měšćanosta je so mjeztym zamołwił.

Na chětro njewšědne wašnje su policisća w porynsko-pfalcskim Bad Kreuz­nachu drogi muža sćazali. Muž bě blachowu tyzu z marihuanu a tabletami do rěki ćisnył, jako chcychu jeho zastojnicy kontrolować. Policisća wupožčichu sej čołm wobydlerja a padlowachu za tyzu, doniž njemóžachu ju z wody wućahnyć. Policiji derje znateho muža su mjeztym wobsydstwa drogow dla wobskoržili.

nowostki LND