To a tamne (01.09.20)

wutora, 01. septembera 2020 spisane wot:

Jedna-li so wo woprawdźiteho krokodila, ma wón w Němskej relatiwnje dobre šansy přežiwić, zdźěli wčera slědźer Oliver Wings z Martina Lutheroweje uniwersity Halle-Wittenberg. Prašała bě so za tym powěsćernja dpa. W rěce Unstrut pytaja za krokodilom, kotrehož běchu tam wuhladali. Wings wšak skedźbnja na riziko, kotrež měli sej ludźo wuwědomić. Wšako jedna so wo strašne zwěrjo. Wone drje pomałe a spłóšiwe skutkuje, ale móže spěšnje kaž błysk metry daloko z wody skočić.

Chětro hłódny drje bě paduch minjeny pjatk we Würzburgu. Tak njemóžeše 41lětny dočakać a je ćelace medaljonki hnydom syre w kupnicy zjědł. Jako policija přijědźe, njeje wón spontany přikusk zapłaćić móhł, dokelž njeměješe žane pjenjezy při sebi, za to pak konop.

Lukašenko kritizuje cyrkej

póndźela, 31. awgusta 2020 spisane wot:

Minsk (B/SN). Prezident Běłoruskeje Aleksander Lukašenko je so zjawnje hóršił, zo podpěruja cyrkwje demokratiske hibanje w swojim kraju. „Mje zadźiwa stejišćo našich konfesijow“, pisa Lukašenko na swojej internetnej stronje. „Duchowni njeměli opozicionelnych podpěrać. Stat njebudźe tomu přihladować. Cyrkwje měli so hańbować. Politika nima­ w cyrkwi ničo pytać.“ Nimo druhich nabožinow tež EU wólbny wuslědk z 9. awgusta njepřipóznawa. Knježerstwo bě wozjewiło, zo je 80 procentow Běło­rusow za Lukašenka hłosowało, štož prawdźepodobnje njetrjechi. Wosebje katol­ska cyrkej žada sej narodny dialog. Wjetšina wobydlerstwa Běłoruskeje su prawosławni křesćenjo, něhdźe 15 procentow su katolskeje wěry.

Ličba hłód tradacych stupa

Nowy parlament wolili

póndźela, 31. awgusta 2020 spisane wot:

Podgorica (dpa/SN). Po dotalnych wuslědkach wčerawšich wólbow noweho parlamenta w Montenegru je knježaca demokratiska strona socialistow (DPS) z prezidentom Milom Djukanovićom wjele hłosow wolerjow zhubiła. Z 35 procentami a 29 mandatami drje je hišće najsylniša, proruska demokratiska fronta pak je jej z 33 proc. hłosow a 28 mandatami na pjatach. Djukanović kraj hižo nimale 30 lět we wjacorych zastojnstwach nawjeduje. Nětko móhła so jeho doba po wšěm zdaću tola kónčić.

Kipping a Riexinger dźetaj

Berlin (dpa/SN). Předsydka Lěwicy Katja Kipping a kopředsyda Bernd Riexinger staj kónc tydźenja připowědźiłoj, zo nawodnistwo wotedataj. Po wosom lětach, tak kaž je we wustawkach zakótwjene, chcedźa tuž na stronskim zjězdźe Lěwicy 30. oktobra do 1. nowembra w Erfurće nowe předsydstwo wolić. Najwjac šansow matej frakciskej předsydce w Hes­senskej a Durinskej Janine Wissler a Susanne Hennig-Wellsow.

Tematizuja naprawy hygieny

Zhromadne kontrole nahubnikow dla

póndźela, 31. awgusta 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wobchadne předewzaća w Němskej njemóža winowatosć, wužiwać škitny nahubnik w busach a železnicach, po swójskich wuprajenjach same přesadźić. Kontrolu a pokutu njesměli jeničce zawodam přewostajić, rjekny Oliver Wolff, hłowny jednaćel Zwjazka wobchadnych předewzaćow, minjeny pjatk w Berlinje. „To nas personelnje přežada. Naši sobudźěłaćerjo njejsu za to wukubłani, ze zdźěla agresiwnymi spjećowarjemi nahubnika wobchadźeć. To je jeno z personelnej podpěru policije a porjadniskich zarjadow móžno.“

Za prawicarjemi njeběhać

póndźela, 31. awgusta 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN/JaW). Wulke njezrozumjenje je sobotny nadběh demonstrantow na Berlinski Reichstag zbudźił. Nimale wšitcy předsydźa politiskich stron Němskeje a dalši politikarjo akciju, při kotrejž mějachu nadběhowarjo reichsku chorhoj při sebi, raznje zasudźeja.

„Reichske chorhoje a prawicarskoekstremne škaranja před Němskim zwjazkowym sejmom su njeznjesliwy nadběh na wutrobu našeje demokratije“, rjekny zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier. Nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) ma Reichstag za symboliske srjedźišćo swobodneje demokratije. „Zo je chaoća a ekstremisća za swoje zaměry znjewužiwaja, njeje znjesliwe.“ Wonkowny minister Heiko Maas (SPD) zwurazni, zo maja wšitcy prawo, swoje měnjenje rjec a demonstrować. Wón pak namołwješe, zo njeměli za to za prawicarjemi běhać.

Dźensa dopołdnja bě nadběh tema w nutřkownym wuběrku zwjazkoweho sejma, hdźež měještaj Berlinski nutřkowny senator Andreas Geisel a nawodnistwo policije na prašenja wotmołwjeć.

To a tamne (31.08.20)

póndźela, 31. awgusta 2020 spisane wot:

Dwě módrej awće samsneje marki na jednym parkowanišću stej 80lětnu šoferku w badensko-württembergskim Oberroće tak zamyliłoj, zo je samo wopačne jězdźidło wužiwała. Poprawny 20lětny wobsedźer bě nimo toho klučik tčacy wostajił, tak zo dyrbješe žona jenož hišće do awta zalězć a wot­jěć. Młodostny je tuž policiju zawołał, dokelž bě jemu jězdźi­dło po wšěm zdaću něchtó pokradnył. Hakle syn 80lětneje pytny, zo mataj w garaži wopačne awto stejo.

Młody baćon je chowancow pěstowarnje w bayerskim Neu-Ulmje tak derje wobstražował, zo njemóžachu ani starši swoje dźěći tam wotewzać. Hakle hajnik zamó z pomocu přitomnych ptaka popadnyć, kotrehož dowjeze do bliskeho biotopa, kaž w policajskej rozprawje rěka. Kaž so wukopa, bu baćon z ruku wotćehnjeny a je tuž na ludźi zwučeny był.

Japanski premier wotstupi

pjatk, 28. awgusta 2020 spisane wot:

Tokio (dpa/SN). Prawicarsko-konserwatiwny ministerski prezident Japanskeje, Shinzo Abe, chce swoje zastojnstwo ze strowotnych přičin złožić. Tole rozprawjeja wjacore japanske medije. Abe pak chcył tak dołho w zastojnstwje wostać, doniž njeje naslědnik namakany. Premier bě minjene dny z dotal njeznatych přičin k přepytowanjam w chorowni był. 65lětny je wot 2012 w zastojnstwje.

Hurrikan sej wopory žadał

Cameron (dpa/SN). Hurrikan „Laura“ je ćežke škody na pobrjoze USA při Me­xi­skim zaliwje zawostajił a pohibuje so dale­ do kraja. Znajmjeńša šěsć ludźi je žiwje­nje přisadźiło. Štyrjo zemrěchu, jako­ štomy na jich awta padnychu, guwerner stata Louisiana, John Bel Edwards, zdźěli. „Laura“ bě wčera ze spěšnosću 240 km/h pobrjóh USA docpěła. Wichor wotkry třěchi, spotorha fasady a spowala milinowe sćežory. Při wšěm běchu hórše škody wočakowali.

Kuba naprawy přiwótřa

Demonstranća zajeći

pjatk, 28. awgusta 2020 spisane wot:
Minsk (dpa/SN). Do wurjadneho posedźenja Organizacije za wěstotu a zhromadne dźěło w Europje OSZE k połoženju w Běłoruskej je policija w Minsku wulku ličbu demonstrantow zajała. Běłoruska wosebita policija Omon je po informacijach organizacije za zachowanje čłowjeskich prawow Wesna znajmjeńša 200 ludźi wotwjedła, štož je widźomnje wjace hač zašłe dny. Naposledk njeběchu wěstotne mocy wjace přećiwo demonstrantam zakročili. Minjeny dny pak bě pre­zi­dent Aleksander Lukašenko konsekwentne postupowanje přećiwo protestnikam připowědźił, kotřiž spytaja po jeho měnjenju kraj wosłabić. Mjez zajatymi je tež tójšto žurnalistow. Wěstotne mocy běchu Naměsto njewotwisnosće wobkružili a potom demonstrantow zajeli.

Zakituje swójski puć

pjatk, 28. awgusta 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Saksko-Anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) je wurjadnu rólu swojeho kraja nastupajo škitne naprawy přećiwo koronawirusej zakitował. Zdobom pokaza wón wčera wječor w sćelaku ARD na demokratiske zakładne prawa, kotrež su přez Berlinski zakaz demonstracije přećiwnikow škitnych naprawow wobmjezowane. Ličby infek­cijow w jeho zwjazkowym kraju su niske, Haseloff rjekny. Dalše přiwótřenja wobmjezowanjow njemóhł wón ludźom hižo wopodstatnić. Hdyž dźeń a wjace ludźi­ škitne naprawy hižo nje­rozumi, so politiska akceptanca pominje. Saksko­Anhaltska bě na konferency z kanclerku Angelu Merkel (CDU) jako jenički kraj pla­no­wanu pokutu 50 eurow za njewužiwanje nahubnika wotpokazał.

Berlin (dpa/SN). W zwjazkowej stolicy su wčera koordinowacy gremij Zwjazka a štyrjoch brunicowych krajow załožili a zdobom dojednanje mjez Zwjazkom a krajemi wo planowanych inwesticijach w zwisku ze strukturnej změnu podpi­sali. Při tym hišće raz potwjerdźichu, zo ma zmilinjenje wuhla najpozdźišo hač do lěta 2038 skónčene być. Koordinowacy gremij ma so wo wuwažene a sprawne rozdźělenje srědkow postarać a potrjechenym kónčinam optimalnu pomoc za­ru­­čić. Zwjazkowe knježerstwo chce strukturnu změnu ze 40 miliardami eurow podpěrować. Na jednym boku inwestuja do nowych slědźenskich institucijow, na druhim boku podpěruja wotpowědne programy krajow z přiražkami. Šěroko zapołožena komisija politiki, hospodarstwa, škitarjow klimy a wědomosće bě wotpowědne namjety zdźěłała. Po informacijach medijow jedna so najprjedy raz wo 80 projektow.

nowostki LND