To a tamne (31.01.20)
Cyły kilogram kokaina w małych titkach spóžrěł je pašowar drogow, kotrehož su cłownicy na Mnichowskim lětanišću lepili. 40lětny bě zastojnikam napadnył, dokelž bě chětro nerwozny. Test na drogi bě pozitiwny. Dokelž cłownicy žane drogi njenamakachu, muža w chorowni přeswětlichu: Podhlad zastojnikow so wobkrući. W běhu dnja pokaza so 97 titkow kokaina, kotrež běchu ćěło pašowarja po přirodnym puću wopušćili.
Na historisce niski staw spadnyła je přetrjeba piwa w Němskej. Z 9,22 miliardami litrami su piwarnje tak mało předali kaž hišće ženje. Branša ćerpi pod demografiskim wuwićom a powšitkownym trendom k strowšemu zežiwjenju z mjenje alkoholom, rěčnik zwjazka piwarnjow zdźěli. Wot lěta 1993 je předań piwa wo nimale pjećinu (17,8%) spadnyła.
Staćenjo USA Wuhan wopušćili
Peking/Washington (dpa/SN). USA su 195 staćanow z Wuhana domoj dowjezli. Ameriska charterowa mašina je wčera z chinskeje metropole, kiž je wot noweho wirusa Corona wosebje potrjechena, wotlećała, zamołwići strowotniskeho ministerstwa zdźělichu. Žadyn z nawróćenych njeje dotal symptomy chorosće pokazał. Wonkowne ministerstwo bě lětadło w prěnim rjedźe za sobudźěłaćerjow knježerstwa skazało. Druhim chcedźa to tež poskićić, dyrbja pak to zapłaćić.
Spjećuja so spisej Boltona
Washington (dpa/SN). Běły dom we Washingtonje so wozjewjenju knihi bywšeho narodneho wěstotneho poradźowarja Johna Boltona spjećuje. Spis wobsahuje pječa material, kotryž prezidenta USA Donalda Trumpa chětro poćežuje. W lisće narodneje wěstotneje rady Boltonowemu prawiznikej rěka, zo wopřijima manuskript „wulke mnóstwo tajnych informacijow“. Po płaćiwych zakonjach njesměli jón wozjewić, njejsu-li wotpowědne wotrězki šmórnjene.
Dyrbja brexitej přihłosować
Pjenjezy radšo za strukturnu změnu brać
Podstupim (dpa/SN). Planowane srědki za wotškódnjenje mějićelow brunicowych milinarnjow měli po woli Swobodnych wolerjow w Braniborskim krajnym sejmje radšo za spěchowanje Łužicy nałožić. Swobodni wolerjo chcedźa w februaru w krajnym sejmje wotpowědne žadanje krajnemu knježerstwu přepodać. Město toho zo wotrunanske pjenjezy wupłaća, měli je zamołwići radšo direktnje fondsej za strukturne spěchowanje přewostajić. „Njeje to LEAG, kotraž ma wotškódnjenje dóstać, ale wobydlerjo na městnje“, rjekny frakciski šef Péter Vida w Podstupimje hladajo na wobhospodarjerja brunicowych jamow LEAG.
Zwjazk a wuhlowe kraje běchu so dojednali, hač do lěta 2038 wšitke brunicowe milinarnje zawrěć. Janšojska milinarnja měła hižo za wosom lět dźěłać přestać, Čornopumpska w lěće 2038.
Miliarda eurow na dobro ratarjow
Berlin (dpa/SN). Hladajo na razne protesty ratarjow planuje wulka koalicija zwjazkoweje republiki pomocne srědki miliardy eurow za burow w přichodnych štyrjoch lětach. Tak chcedźa jim při wočakowanym transformaciskim procesu pomhać. Z pjenjezami chcedźa programy na dobro wobswěta a inwesticije podpěrować. To wuchadźa z wobzamknjenja koaliciskeho wuběrka, kotryž su dźensa rano wozjewili. Wodźacy zastupnicy CDU/CSU a SPD so nimo toho na to dojednachu, wupłaćenje mzdy za krótkodźěło w industrijnych wotnožkach z ćežkimi strukturnymi problemami na 24 měsacow podlěšić. Z tajkim rjadowanjom reaguje koalicija na njewobstajne konjunkturne połoženje a na wotwidźomnu strukturnu změnu na dźeń a bóle digitalizowanych dźěłowych wikach.
Podpěra ratarjam je reakcija na nowe šmjatki planowanych nowych raznišich předpisow za hnojenje. Předsyda CSU Markus Söder rěčeše w tym zwisku wo „burskej miliardźe“. Jemu dźe wo „česćownosć a podpěru w ćežkich časach“.
Polacy přeja sej reparacije
Waršawa (dpa/SN). Wjetšina wobydlerjow Pólskeje sej po najnowšim naprašowanju přeje, zo Němska krajej wójnske reparacije płaći. Něhdźe 60 procentow woprašanych je so žadanju za wotškódnjenjom za zničenja přez němske wojerske jednotki w Druhej swětowej wójnje přizamknyło, kaž bulwarna nowina Super Express rozprawja. Jenož 15 procentow ludźi měni, zo njetrjebała Němska ničo płaćić. Štwórćina prašanych nima k tomu žane jasne měnjenje. Zwjazkowe knježerstwo je wospjet potwjerdźiło, zo ma prašenje reaparacijow juristisce a politisce doskónčnje za zrjadowane.
Kónčnu rozprawu wuběrka pólskeho parlamenta, kotryž měješe cyłkownu sumu poćerpjenych škodow w Druhej swětowej wójnje zličić, tuchwilu do wjacorych cuzych rěčow přełožeja. To je zapósłanc Arkadiusz Mularczyk wot knježaceje strony Prawo a sprawnosć nowinarjam zdźělił. Předsyda strony, bywši ministerski prezident Jarosław Kaczyński, bě nowinje Bild njedawno rjekł: „Pólska njeje praktisce ničo dóstała. Z tym so njewotnamakamy.“ Němska bě Pólsku 1. septembra 1939 nadpadnyła.
To a tamne (30.01.20)
Na zapozdźeny kwasny dar smě so něhdźe 900 porikow wjeselić, kotrež su so minjeny čas na stawnistwje w šwicarskim Zürichu wěrować dali: Stawnistwo bě sej za to přewysoki popłatk žadało, kaž so nětko wukopa. Pjenjezy chce tuž wróćić. Dowolowa jězba wšak při tym žana njewuskoči: Jedna so wo 75 šwicarskich frankow, potajkim něhdźe 70 eurow.
Město toho zo by listy roznošował, je listonoš w USA posyłki składował. Pječa steješe pod wulkim ćišćom a njeměješe chwile, wulke mnóstwa póšty ludźom w měsće Chesapeake w zwjazkowym staće Virginia roznosyć, kaž wón před sudnistwom wuzna. Tak bě hižo w decembru 2018 započał listy a pakety składować. W awgusće 2019 je za nje samo składowansku halu wotnajał. Policija namaka 5 000 posyłkow, mjez nimi dawkowe podłožki a kontowe wućahi.
Wot soboty ideje zapodać
Serbsku webstronu Sakskeho fondsa „Čiń sobu!“ hišće nachwataja
Wojerecy/Budyšin (SN/at). Sobotu, 1. februara, budźe tak daloko: To zahaji so požadanska faza Sakskeho fondsa „Čiń sobu!“ 2020, wubědźowanja k strukturnej změnje po kóncu wužiwanja brunicy. Wuměnjenja za wobdźělenje su znajmjeńša w němskej rěči internetnje pod www.mitmachfonds-sachsen.de přistupne. Wšitke teksty budu přichodne dny, kaž hižo loni, tež w serbskej rěči wozjewjene. „Smy ćeže z přełožkom měli. Serwisowy běrow za serbsku rěč njeje našu próstwu přiwzał, dokelž njesmě jako posłužbnik komunow komercielnje za nas dźěłać. Smy dalši přełožowanski běrow našli. Hač do 7. februara ma webstrona ze serbskimi wobsahami wudospołnjena być“, wuswětla Uwe Garack, regionalny manager Sakskeho fondsa „Čiń sobu!“ we Wojerecach, w rozmołwje z našim wječornikom.
Brunicowy zakoń schwaleny
Berlin (dpa/SN). Lěto po poručenjach wuhloweje komisije je zwjazkowe knježerstwo dźensa naćisk zakonja wo skónčenju zmilinjenja brunicy schwaliło. Naćisk předwidźi dokładny časowy plan zawrjenja klimje škodźacych brunicowych milinarnjow. Mějićelow milinarnjow chcedźa za dočasne wotpinjenje objektow z cyłkownje štyrjomi miliardami eurow wotškódnić. Wuhlowa komisija bě poručiła, hač do lěta 2038 wšitke brunicowe milinarnje Němskeje zawrěć.
Nowa předsydka frakcije Zelenych
Drježdźany (dpa/SN). Franziska Schubert je nowa předsydka frakcije Zelenych w Sakskim krajnym sejmje. 37lětna w Lubiju rodźena fachowča za financy dósta při wčerawšich wólbach frakcije wšitke dwanaće hłosow. Schubert naslěduje dotalneho předsydu Wolframa Günthera, kiž bě so po swojim powołanju za wobswětoweho a ratarskeho ministra Sakskeje zastojnstwa wzdał. Nowa frakciska předsydka je zdobom rěčnica za serbske naležnosće a wot lěta 2014 zapósłanča.
Spahn namołwja k łahodnosći
Merkel: Wšelake biografije znjesć
Drježdźanach (dpa/SN). Zwjazkowa kanlerka Angela Merkel (CDU) ludźi na wuchodźe a zapadźe Němskeje namołwja, swoje rozdźělne biografije akceptować. „Něštožkuli smy sej jednorišo a spěšnišo předstajili“, rjekny wona wčera w Drježdźanach na swjedźenskim zarjadowanju k 90. narodninam něhdyšeho sakskeho ministerskeho prezidenta Kurta Biedenkopfa (CDU). Mamy ludźi, kiž maja sej po 30 lětach jednoty Němskeje ćežko pozitiwnu bilancu ćahnyć a kotřiž běchu před 30 lětami hórke změny dožiwić dyrbjeli. Runje tohodla je wažne, „zo sej mjez sobu derje připoskamy a akceptujemy“, zo su žiwjenske nazhonjenja jara rozdźělne.
Zdobom Angela Merkel swojich krajanow pohonjowaše. „Změna płaći móc a zmužitosć, žada sej improwizaciju a kreatiwitu a trjeba zwólniwosć a kmanosć, nowe wěcy wuknyć.“ Wot Biedenkopfa móža wšitcy wjele wuknyć, so na nowe wěcy nastajić a njezadwělować, kanclerka rjekny. Wona mjenowaše jubilara doprědka a hinak myslaceho čłowjeka.
Wopory holocausta wopominali
Berlin/Oranienburg (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa miliony woporow nacionalsocializma wopominał. 75 lět po wuswobodźenju nacistiskeho zaničowanskeho lěhwa Auschwitz staj so zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier a israelski prezident Reuven Rivlin prěni króć zhromadnje na swjatočnosći wobdźěliłoj a k wobdźělenym porěčałoj. Na spočatku dopomni prezident zwjazkoweho sejma Wolfgang Schäuble (CDU) na wopory nacionalsocializma.
Steinmeier a Rivlin běštaj so minjeny tydźeń zhromadnje na zarjadowanju k wopominaju holocausta w israelskim wopomnišću Yad Vashem wobdźěliłoj. Tam smědźeše so Steinmeier jako prěni zwjazkowy prezident Němskeje słowa jimać. A je so w narěči jasnje k winje Němskeje na holocausće wuznał.
