Grodk (JoS/SN). Na wosebity jubilej produkcije kumštnych maćiznow w Grodku lětsa njezhladuja. Najebać to su w tamnišim Holanskim muzeju, zaměstnjenym na hrodźe, wosebitu wustajeńcu přihotowali. Wona ma wurězk měšćanskich hospodarskich stawiznow wobswětlić wot spočatka, hdyž załoži Hermann Römmler 1867 prěnju tajku twornju, hač do dźensnišeho z firmu Sprela tzwr. 15. měrca chcychu nowu přehladku wote­wrěć. A byrnjež aktualne wobmjezowanja koronakrizy dla hišće njepłaćili, su termin krótko do toho w zajimje strowoty wopytowarjow wotprajili.

Wustajeńca je natwarjena a snadź po 20. aprylu přistupna. Tak dołho, kaž muzej na swojej internetnej stronje informuje, wostanje cyły dom zawrjeny.

Sprela tzwr je sobu jenički na tradicije bohaty zawod w Grodku, kiž bě wšitke wichory přetrał. Wot lěta 1867 wón industrijne wuwiće města charakterizuje. Generacije ludźi sej jeho wudźěłki waža. Wo jich mnohotnosći swědči we wosebitej wustajeńcy nimale 400 eksponatow.

Prošu wjac

srjeda, 01. apryla 2020 spisane wot:
Nimale dwě lěće priwatny rozhłosowy sćelak Radio PSR měsačnje serbske nabožne powěsće wusyła, a čini to woprawdźe serbsce. Prima! A derje, zo redakcija sakskeho sćelaka projekt hižo tak dołho z redaktorom Katolskeho Posoła Rafaelom Ledźborjom zwoprawdźa. Přispomnić wšak dyrbju, zo wotpowěduje sćelak jenož wuměnjenju w licencnym zrěčenju, po kotrymž je winowaty wusyłać serbske temy a w serbskej rěči. Tež wšitke dalše priwatne sćelaki w Sakskej dźě su licencu jenož pod tymle wuměnjenjom dóstali. Někotre sćelaki drje běchu spočatnje spytali serbsce wusyłać, njejsu pak při wěcy wostali a zrěčenje ranja. Na to bě hižo časćišo tež bywši šefredaktor Serbskich Nowin ­Benedikt Dyrlich skedźbnjał. Stało pak so nimo prěnich pospytow, w 1990tych lětach serbsce wusyłać, ničo dale njeje. Inicia­tiwu nabožinskeje redakcije Radija PSR a Katolskeho Posoła sej chwalu, a dodawam: Prošu wjac! Janek Wowčer

Sakski krajny zwjazk Zwjazkarstwa něm­skich hudźbnikow (DTKV) je so ze zjaw­nym listom na sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretsch­mera (CDU) wobroćił. W nim namjetuje štyri konkretne naprawy za „wudospołnjacu, skutkownu pomoc“ tysacam w hudźbnych powołanjach skutkowacym samostatnym, kotřiž su wot ak­tual­­neho zwrěšćenja kulturneho žiwjenja potrjecheni.

Lipsk (SN/CoR). Předsydka a jednaćel sakskeho zwjazka DTKV Stephanie Dathe a Christian Scheibler na to skedźbnjataj, zo njemóže kreditowy program Sakskeje natwarneje banki za najwjetši dźěl swobodnje skutkowacych hudźbnikow, komponistow a hudźbnych pedagogow, kotřiž tworja „personalny zakład w hudźbnym kraju Sakskej, jeničke rozrisanje być“.

Prěni namjet, powołansku nuzowu situa­ciju přemosćić, je, załožić za hač do 1 500 swobodnje dźěłacych hudźbnikow „rezidencny program koronapomoc“, přez kotryž dóstanu wuměłcy maksimalnje 4 500 eurow na šěsć měsacow. Wuchadźeja z dohromady 6,75 milionow eurow kóštow za program. Za to móhli socialne pomocy za wuměłcow wužiwać.

Ćežki čas za wuměłcow

wutora, 31. měrca 2020 spisane wot:
Knježerstwa spytaja tuchwilu z wosebitymi programami nuzowe połoženje wjetšich a małych předewzaćelow wolóžić. Sakska – hinak hač tamne zwjazkowe kraje – tajki swójski podpěrowanski program hišće nima. Ćim wažnišo je, zo po­trjecheni sami namjety přidźěłuja, kaž činja to nětko sakscy hudźbnicy. Woni najlěpje wědźa, što trjebaja. W padźe swobodnych hudźbnikow – to płaći tež za wjetšinu tamnych wuměłcow – hišće k tomu přińdźe, zo móža zwjetša tež pod normalnymi wuměnjenjemi lědma wot toho žiwi być, štož jim kreatiwne skutkowanje wunjese – hačrunjež hudźba k žiwjenju runje tak słuša kaž wšědny chlěb pjekarja. Berlinski spěwytwórc Paul „Geigerzähler“ Nagel je nětko – nimo livestream-koncerta – zajutřišim swój bandcamp-account rozšěrił, zo móhli ludźo tam jeho spěwy kupić, wšako „je to runje ćežko z gažemi a fyziskimi zynkonošakami“, kaž Nagel sam praji. Cordula Ratajczakowa

Postajenja akceptować

póndźela, 30. měrca 2020 spisane wot:

Chrósćicy/Drježdźany (SN/JaW). Nawoda Chróšćanskeho křižerskeho procesiona Pětr Ćemjer a kantor Marko Smoła namołwjataj křižerjow, statne a cyrkwinske instrukcije nastupajo koronapandemiju respektować a dodźeržeć. To rěka, zo njeměli lětsa žani křižerjo jěchać. Znata forma, radostne poselstwo w křižerskich procesionach wozjewjeć, „njeje lětsa móžna a njewotpowěduje w času pan­demije křesćanskim zasadam. ... Kóždy křesćan je k modlitwje za chorych a jich pomocnikow přeprošeny, njemóže a njesmě pak to napřećiwne činić. Njesměmy so potajkim w skupinach zhromadźić a tak riziko natykliwosće šěrić“, rěka w lisće, kotryž našej redakciji předleži.

Hudźbna šulapřez konsolu

póndźela, 30. měrca 2020 spisane wot:

Budyšin/Lubij (SN/jak). Najebać nachwilnje zawrjenu wokrjesnu hudźbnu šulu Třikrajowy róžk w Lubiju a wo­krjesnej hudźbnej šuli w Budyšinje a Kamjen­cu chcedźa wučbu na někajke wašnje­ dale wjesć. Dny wotewrjenych duri, zhromadne zarjadowanje ze šulemi a pěstowarnjemi, koncerty su najprjedy raz hač do 20. apryla wotprajene.

„Činimy to ze zamołwitosće a z wulkim hospodarnym rizikom“, praji na­woda wokrjesneje hudźbneje šule Lubij Sven Rössel. Zo bychu šulerjo we wučbje dale přišli, chcedźa nětk znajmjeńša za muzicěrowanske hodźiny narunanje poskićić.

Erich Krawc

póndźela, 30. měrca 2020 spisane wot:
30. měrca 1995 zemrě w Budyšinje wyši wučer, spisowaćel a ludowědnik Erich Krawc. Narodźił bě so 11. měrca 1907 w Bóšicach swójbje chěžkarja ćěsle. Na Budyskim Krajnostawskim seminarje bě čłon Serbskeho towarstwa seminaristow „Swoboda“. Wot 1927 bě z čłonom Maćicy Serbskeje a nastupi samsne lěto wučerske městno we Worcynje. Tři lěta studowaše pedagogiku a ludowědu na Drježdźanskej Techniskej uniwersiće. Skutkowanje w Serbskim akademiskim towarstwje „Bjarnat Krawc“ dla nacije jemu dalši studij zadźěwachu, smědźeše pak we Wjelećinje, Hućinje a Poršicach wučerić. Po wójnje wuwučowaše na Serbskej ludowej uniwersiće a nimale dwaj lětdźesatkaj bě ­fachowošulski wučer za metodiku serbšćiny a němčiny, ludowědu a domiznowědu na Serbskim wučerskim wustawje. Wobšěrnje je na polu serbskeje ludowědy slědźił. Z jeho pjera su kniha „Wojerowska serbska drasta“, ludowědne zběrki kaž „Serbske baje“ a „Sorbische Volkskunde“, podłoha a tekst za wučbny film „Kak ­Serbja jejka moluja“ a nastawk wo drjewjanych narownych křižach w Hornjej Łužicy. Krawcej spožčichu Myto Domo­winy. Manfred Laduš

26. měrca před 75 lětami bě wažny dźeń we wojowanjach na zapadnej fronće, hdźež spytachu Američenjo, Jendźelčenjo, Kanadźenjo a Francozojo němske wójsko dale wróćo tłóčić a tak do Němskeje postupować. Wehrmachta dyrbješe spytać nadběhej aliěrowaneho wójska wuchodnje Ryna zadźěwać. 26. měrca 1945 poradźi so 7. ameriskej armeji pola Wormsa, rěku Ryn překročić a dale na sewjer postupować. Blisko Darmstadta bližeše so 3. ameriska armeja pod komandom generalneho leutnanta Georgea S. Pattona wojakam 7. armeje wot sewjera a zjednoći so z nimi.

Kriza wěčnje trać njebudźe

štwórtk, 26. měrca 2020 spisane wot:

Předpředań za lětnje dźiwadło chce NSLDź 4. apryla zahajić

Carmen Schumann a Cordula Ratajczakowa stej so z intendantom Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Lutzom Hillmannom mjez druhim wo tym rozmołwjałoj, kak tam z aktualnym połoženjom wobchadźeja.

Kak so w tymle ćežkim času čujeće?

L. Hillmann: Sym direktor zawrjeneho dźiwadła. Da so mi tak derje njeńdźe. Mam pak zrozumjenje za postajene naprawy.

Dźiwadło je za publikum zawrjene, što pak dźiwadźelnicy tuchwilu činja?

L. Hillmann: Probujemy cyle normalnje, tak na přikład za hru „Zjednoćenje wobeju Korejow/Die Wiedervereinigung der beiden Korea“, za delnjoserbski kruch „Jaja z kraja“ kaž tež za klankodźiwadłowu hru „Jenož dźeń/Nur ein Tag“. Proby njejsu dotal wotprajene. W tuchwilnej situaciji pak móža so předpisy kóždu hodźinu změnić.

To wšitko profijow potrjechi – kak wupada z lajskimi hrajerjemi?

Křižerscy kantorojoso njezetkali

štwórtk, 26. měrca 2020 spisane wot:

Radwor (SN/JaW). Wčerawša zhromadźi­zna wosadnych křižerskich kantorow w Radworju njeje so wotměła. To zdźěli na naprašowanje našeho wječornika Radworski wosadny farar a zamołwity za křižerske procesiony Beno Jakubaš. „Wona je z rozsudom Sakskeje njetrjebawša“, farar měni. Su ju tuž krótkodobnje wotprajili. Tak njeje tež k žanomu dojednanju wosadnych kantorow dóšło, kak měli w naležnosći lětušich křižerskich procesionow dale postupować. Kaž farar Jakubaš rjekny, dyrbjeli runje nětko w času coronapandemije wšitcy rozumni być. „Njejsym sej w nimale 40 lětach jako křižer myslił, zo raz k tajkej situaciji dóńdźe. Ale Sakska je rozsudźiła, a po postajenjach stata dyrbimy so měć.“

nowostki LND