Wot lěta 2013 skutkowaše Birgit Weber jako přirjadnica Budyskeho krajneho rady, w juliju je so wona dobrowólnje ze zastojnstwom rozžohnowała. W jeje zamołwitosći njejstej so jenož najwjetši šěrokopasmowy projekt cyłeje Němskeje a wobnowjenje Hórnikečanskeje Energijoweje fabriki zwoprawdźiłoj, ale wona bě tež zamołwita za Němsko-Serbske ludowe dźiwadło a Budyski Serbski muzej. Ze Sewjerorynsko-Westfalskeje pochadźaca studowana twarska inženjerka poda so 1995 do Sakskeje, 2006 do Łužicy a bydli dźensa z mandźelskim we Wuježku. Tam je so Cordula Ratajczakowa ze 56lětnej rozmołwjała.

Požadanje města Lipska za olympiadu, wulka woda, wutwar šěrokopasmoweje techniki, přetwar Energijoweje fabriki, iniciěrowanje Wuměłstwoweho busa – sće chětro wobšěrnje nastajena.

W serbskej literaturje chowaja so mnohe drohoćinki, na kotrež znowa skedźbnić je trjeba, zo njebychu so pozabyli. Wotpowědne impulsy chce awtorka serbskim čitarjam a čitarkam z nowym rjadom „Znowa čitała“ dawać.

Dźeržu mału módrošěru knižku w rukomaj. Strony hižo wupaduja. W lěće 1937, před 85 lětami, je wona jako 31. čisło Knihownje Dom a swět wušła. Pod titulom „Po serbskich pućach“ wopisuje Měrćin Nowak-Njechorński (1900−1990) swoje impresije wo pućowanjach po Serbach. Nimale wšě běchu prěni raz w Serbskich Nowinach wotćišćane. Hač drje je knižka hišće antikwarisce na předań? Skerje nic. Nacionalsocialisća ju sćazachu. Ke mni je so dóstała přez přichodnu mać, kotraž je w třicetych lětach w dobrej serbskej swójbje w Trjebjeńcy wot­rostła.

W lěće 2000 je Dietrich Šołta w Ludowym nakładnistwje Domowina „Wubrane spisy“ Měrćina Nowaka składnostnje jeho 100. narodnin wudał. A w prěnim zwjazku su tute a dalše pućowanske wobrazy wozjewjene. Nastali su mjez 1928 a 1959, jenož posledni wobrazk, wo aw­torowej paradiz-zahrodce, hakle w lěće 1989, krótko do jeho smjerće. Je hódno so do nich zanurić. Wjele so mi na nich lubi.

Manfred Laduš je sej dźeniki fararja Bogumiła Šwjele wobhladał

W Serbach derje znata wosobina je farar, rěčewědnik, nowinar a narodowc Bogumił Šwjela (1873–1948). Wo nim su wjele pisali, a wón sam je mnohe knihi wudał. Najwuznamniši bě wědomostny spis wo ležownostnych mjenach Choćebuskeho wokrjesa, kotryž bu hakle w lěće 1959 ćišćany. Wobšěrny žiwjenjopis wo Bogumile Šwjeli dotal njepředleži. Lětsa pak su pod titlom „Aus dem Alltag eines wendischen Pfarrers“ dotal njewozjewjene dźeniki Šwjele jako 70. zwjazk Serbskeho instituta w Ludowym nakładnistwje Domowiny wušli. Wědomostnica dr. Annett Brězanec je jara wobšěrny nadawk wudawaćelki a přełožowarki do němčiny přewzała a z jara chwalobnym wukonom zdokonjała. Čitar dóstawa takle dohlad do myslenja a swójbnych poměrow Šwjele.

W tutej kolum­nje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezy­narodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.

Inspirowany wot njedawneje jězby po swěće interkulturelneje jědźe a deprimowany wot połoženja wonkowneho swěta, wućekny sej prof. Wink do swojeje biblioteki. Hačrunjež su knihi dźeń a njetrjebawše, preferowaše wón jich połnozwučne a zdobywace sady přeco hišće porno bjezposrědnjemu cokorowemu wopojenju online-komunikacije. Chcyše chwilu pola Dickensa a Prousta, Homera a Lady Murasaki wotpočnyć, zo by jich wuznam do dna wužił, nowy wotkrył a snano wo rjeńšich městnach a časach sonił.