Šulerki a šulerjo 12. lětnika Delnjoserbskeho gymnazija Choćebuz ...
Železnica nochce žane dalše čary zawrěć
Berlin (dpa/SN). Němska železnica nochce po swójskich wuprajenjach žane dalše železniske čary wjace zawrěć a město toho wjacore zawrjene zaso wožiwić. „Skónčimy zawrjenje a smy wosebitu dźěłowu skupinu zasadźili, kotraž ma aktiwizowanje zawrjenych čarow přihotować“, zdźěli rěčnik železnicy minjeny pjatk w Berlinje. Hač do nalěća chcedźa lisćinu čarow zestajeć, wo kotrychž dyrbja ze Zwjazkom a krajemi rěčeć.
Nowy wjeršk Ukrainy dla
Paris (dpa/SN). Němska a Francoska chcetej na dźensnišim wjerškowym zetkanju w Parisu strašny konflikt na wuchodźe Ukrainy wotputać. Francoski prezident Emmanuel Macron a zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chcyštaj so w Élyséejowym palasće z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom a toho ukrainskim kolegu Wolodymyrom Zelenskym zetkać. Wjeršk podobneho razu běchu naposledk před třomi lětami organizowali. Na wuchodźe Ukrainy wojuja ukrainscy wojacy přećiwo separatistam.
Němski zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) je do zetkanja wšitkich wobdźělenych namołwjał, k rozrisanju konflikta přinošować. Prezident Zelenskyj je ze swojimi zmužitymi kročelemi nowu dynamiku do procesa přinjesł, rjekny Maas nowinarjam. „Nětko dyrbjała so tež Ruska hibać. Trěbna je ruska wotmołwa“ na namjety Ukrainy.
Putin a Zelenskyj so w francoskej stolicy prěni króć wosobinsce zetkataj. Hižo to maja ze stron francoskeho hosćićela za wulki wuspěch.
Unija žadanja SPD wotpokazuje
Reakcije na kónctydźenski stronski zjězd socialdemokratow
Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy CDU a CSU su SPD po jeje stronskim zjězdźe warnowali, z nowymi žadanjemi wulku koaliciju poćežować. Wo koaliciskim zrěčenju nochcedźa znowa jednać, za naprawy k „samozaběrje“ njeje chwile, rjekny generalny sekretar CDU Paul Ziemiak po telefoniskej konferency najwušeho nawodnistwa unije wčera wječor w Berlinje. Na njej běchu so nimo zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) tež stronska předsydka Annegret Kramp-Karrenbauer (CSU) a Markus Söder (CSU) wobdźěliłoj.
To a tamne (09.12.19)
Horce wino woptał? Natutkany šup je so wčera po Erfurtskich dohodownych wikach motał. Małe zwěrjo bě „wočiwidnje alkoholizowane“, zdźěli rěčnik policije. Test alkohola njejsu přiwšěm žadyn přewjedli. Wohnjowi wobornicy dowjezechu šupa do zwěrjatownje. Podobny pad bě hižo loni w lěću kedźbnosć zbudźił. Tehdy běštaj jěžej rozkidany liker laptałoj a na to po Erfurće błudźiłoj.
Něhdźe 360 zmužitych je so wčera na mjeztym 20. Mikławšowym płuwanju w šwicarskim Zürichu do wosom stopnjow zymneje rěki Limmat zwažiło. Mnozy běchu w Mikławšowym kostimje a mějachu čerwjenu čapku na hłowje. Ličba wobdźělnikow bě po informacijach zarjadowarja rekordna. Płuwarjo dyrbjachu 111 metrow we wodźe zmištrować. Zarjadowanje słuži dobremu skutkej: Wobdźělenski popłatk a dary sponsorow wunjesechu něhdźe 5 500 eurow.
Brinkhaus žada sej jasnosć
Berlin (dpa/SN). Nawoda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Ralph Brinkhaus žada sej wot SPD jasnosć wo přichodźe wulkeje koalicije. „Stabilne politiske wobstejnosće su wažne za Němsku, rjekny politikar CDU krótko do zahajenja zjězda SPD nowinarjam. „Wěčne personalne diskusije a njewěstosć wo přichodźe koalicije su to poslednje, štož trjebamy.“ Na zjězdźe nochce SPD wo skónčenju wulkeje koalicije wothłosować, chce pak z CDU wo polěpšenjach w koaliciskim zrěčenju jednać, kaž rěkaše.
Demonstruja za klimu
Madrid (dpa/SN). Z wulkozarjadowanjom w centrumje Madrida chcedźa demonstranća dźensa wječor na wobdźělnikow swětoweje klimoweje konferency ćišć wukonjeć. Na protestnym pochodźe statysacow ludźi wobdźěli so tež šwedska klimowa aktiwistka Greta Thunberg. Demonstranća chcedźa zamołwitych, kotřiž so na dwaj tydźenjej trajacej konferency wobdźěleja, pohnuć, zo měli so raznišo na dobro klimy zasadźeć.
Stawki wobchad dale haćili
„Brunicowy kompromis wohroženy“
Magdeburg (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) ma wuhlowy kompromis za wohroženy. Po jeho słowach w rozmołwje z nowinarjemi móhło předewzaće w Sewjerorynsko-Westfalskej „dorěčam njewotpowědowace“ sćěhi měć. Ministerski prezident Armin Laschet (CDU) bě naposledk plany zakitował, runje dotwarjenu nowu kamjentnowuhlowu milinarnju syći připinyć. Za to měli starše milinarnje prjedy zawrěć. W tym zwisku so boja, zo móhła tež milinarnja w Schkopauwje pola Halle potrjechena być. „Hrozy łamk wuhloweho kompromisa“, rjekny Haseloff Magdeburgskim nowinarjam. Poprawom bě planowane, Schkopausku brunicowu milinarnju hač do lěta 2035 dale wjesć. Nětko rěča hižo wo lěće 2026 jako móžnym kóncu. „Jeli nowu milinarnju Datteln IV aktiwizuja, bychu so wuhlowemu kompromisej spřećiwjeli.“
Merkel lěhwo Auschwitz wopytała
Oświęcim (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa prěni króć bywše němske koncentraciske lěhwo Auschwitz wopytała. Oficialna přičina je dźesaćlětne wobstaće Załožby Auschwitz-Birkenau, kotraž so za zachowanje wopomnišća na terenje něhdyšeho lěhwa zasadźa. Hladajo na historisku zamołwitosć Němskeje za złóstnistwa za čas nacionalsocializma chcedźa Zwjazk a kraje załožbje za zachowanje wopomnišća 60 milionow eurow přewostajić.
Spočatnje je kanclerka w bywšim zakładnym lěhwje Auschwitz při tak mjenowanej Čornej sćěnje wopory nacionalsocialistow wopominała. Na tym městnje běchu woni tysacy jatych zatřělili. Po tym wopyta Merkel zaničowanske lěhwo Auschwitz-Birkenau, hdźež běchu něhdźe milion ludźi w płunowych komorach zamordowali. Tam wočakowaše ju pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki. 27. januara budźe tomu 75 lět, zo bu lěhwo wuswobodźene.
To a tamne (06.12.19)
Mały kusk płatu steji w srjedźišću: Bikini dóstanje swójski muzej. Regensburgski předewzaćel Alexander Ruscheinsky zarjaduje w Bad Rappenauwje pola Heilbronna BikiniArtMuseum, kotryž chcedźa klětu wotewrěć. Na 1 500 kwadratnych metrach chce muzejownik wuwiće kupanskeje mody wot lěta 1880 hač do přitomnosće dokumentować. Přehladka wopřijima 1 200 bikinijow.
Wobškodźeneho a zanjerodźeneho hotela dla je so měšćanske partnerstwo mjez sakskim Torgauwom a pólskim Strzegomom nimokuliło. Město Torgau bě 27. nowembra wobzamknyło partnerstwo zběhnyć. Přičina su njerjane podawki za čas wopyta delegacije ze Strzegoma w oktobru. Nimo skóncowanych meblow běchu hosćo tež ekskrementy w stwach zawostajili. W Strzegomje twjerdźa, zo su wumjetowanja přehnate.
„W politice dyrbiš druhdy něšto měć, štož druzy nimaja“
W zwjazkowym sejmje so jako eksotka nječuła
Zapósłanča Němskeho zwjazkoweho sejma, předsydka rady Załožby za serbski lud, pozdźišo Rady za serbske naležnosće Sakskeje, předsydka Budyskeho wokrjesneho zwjazka CDU a čłonka Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny – to su jenož někotre zastojnstwa, w kotrychž Marju Michałkowu znajemy. Jutře swjeći Lichanjanka sydomdźesaćiny. Přiležnosć to Axelej Arltej, so z njej rozmołwjeć.
Na kotre dožiwjenja z časa dźěćatstwa so wosebje rady dopominaće?
M. Michałkowa: Mojej staršej měještaj mały burski statok. My dźěći dyrbjachmy tuž hižo jara zahe kokoše picować, so wo kački starać. Na łukach smy husy pasli a hladali, zo wone njećeknu. Naš nan je ze mnu tež w zymje často do Łomšćanskich hatow jězdźił. Wokoło ptačeho kwasa žněješe tam rohodź. Husto běchmy z kolesom w Radworju na někajkich zarjadowanjach. Na jězbje sydach na prěčnej žerdźi. W swójbje smy jara wjele spěwali. Njedźelu po kofeju mějachmy často wopyt, tež tam přeco spěwachmy, a naš nan hraješe na akordeonje.
Što z toho bě Wam wažne, zo sće to swojim dźěćom dale dała?
