Serbsku radu direktnje wolić

štwórtk, 04. oktobera 2018 spisane wot:

Wojerecy (SN/at). Serbscy čłonojo Lě­wicy z Budyskeho wokrjesneho zwjazka strony su specifiski bazowodemokratiski nastork­ za program strony ke klětušim wólbam­ Sakskeho krajneho sejma po­dali. Na regionalnej konferency „Baza je bos“ wutoru we Wojerecach sformulo­wachu pominanje za nowelěrowanjom sakskeho serbskeho zakonja ze zaměrom, serbske zastupnistwo zajimow skru­ćić. Swój namjet wobkrućichu tak, zo njewotpowěduje serbski zakoń z lěta 1999 hižo aktualnemu mjeńšinowemu prawu w Europje. Podatej stej runje tak zawjedźenje prawa, zo smě serbske zastupnistwo jako zwjazk skoržić, a wobšěrna kubłanska awtonomija Serbow wot dźěćaceho přebywanišća hač k maturje. Bytostny aspekt zakonskeje nowele ma być, wšoserbsku legitimaciju sakskeje Rady za serbske naležnosće z direkt­nymi wólbami jeje čłonow docpěć.

Sakska Lěwica zběra we wobłuku regionalnych konferencow temowe ćežišća, kotrež maja po woli čłonstwa we wólbnym programje zakótwjene być. Postupowanje bě krajny zjězd strony kónc awgusta we Wojerecach wobzamknył.

Dale dźěłać

štwórtk, 04. oktobera 2018 spisane wot:

Drježdźany (SN/BŠe). Ze swjedźenskej hodźinu je Sakski krajny sejm wčera na wuspěchi němskeho zjednoćenja dopominał. Čěski pósłanc Tomáš Podivínský bě lětsa na dnju jednoty swjedźenski rěčnik a je Němcow namołwjał dale na zjednoćenju dźěłać. Tak dopominaše na euforiju 5 000 wobydlerjow NDR, kotřiž běchu­ w Praskim pósłanstwje słowa němskeho wonkowneho ministra Hansa-Dietricha Genschera słyšeli. Wot toho časa su wobdlerjo tójšto zdokonjeli, na čimž měli dale natwarjeć. Zjednoćenje Němskeje je po cyłej Europje najwjetši a najlěpši podawk, z kotrehož su na zapadźe a wuchodźe kraja profitowali. Zjednoćenje a zhromadne dźěło mjez Němskej a Čěskej stej Europje přikład.

Rentowa reforma płaći

štwórtk, 04. oktobera 2018 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ludźo w Ruskej dyrbja wotnětka dlěje dźěłać. Prezident Wladimir Putin je wčera zakoń wo rentowej reformje podpisał, kaž Krjeml wječor zdźěli. Z noworjadowanjom so rentowa staroba we wjacorych kročelach zwyši. Žony póńdu potom ze 60 lětami na wuměnk, mužojo z 65. Dotal dźěłaja žónske w Ruskej hač do 55, mužojo hač do 60 lět. Knježerstwo bě reformu w lěću namjetowało, na čož bě k protestam dóšło.

Mjenje ludźi hač wočakowane

Berlin (dpa/SN). Na wobydlerski swjedźeń k Dnjej němskeje jednoty w Berlinje je mjenje ludźi přišło hač wočakowane. Wot póndźele hač do wčerawšeje srjedy zličichu něhdźe 600 000 wopytowarjow na swjedźenskej mili wosrjedź zwjazkoweje stolicy, hdźež wotměchu so koncerty, diskusijne koła a dalše zarjadowanja. Organizatorojo běchu milion ludźi wočakowali. Chłódneho a mokreho wjedra dla drje su mnozy doma wostali. Wčera, jako so słónčko hdys a hdys pokaza, přińdźe 500 000 wopytowarjow.

Mortwi při nadpadźe

Němska a Israelwušo hromadźe

štwórtk, 04. oktobera 2018 spisane wot:

Berlin/Jerusalem (dpa/SN). Němska a Israel chcetej we wobłukach hospodarstwa, wědomosće a internetneje wěstoty wušo hromadźe dźěłać. Na to staj so zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a israelski ministerski prezidentBenjamin Netanjahu wčera wječor w Jerusalemje dojednałoj. Kaž Netanjahu medijam zdźěli, steja mjenowane temy w srjedźišću dźensnišich knježerstwowych konsultacijow, na kotrež bě Merkel wčera do Jerusalema přilećała.

Wonkowny fachowc Zelenych Omid Nouripour je zwjazkowu kanclerku namołwjał, najebać wosebity poměr mjez krajomaj tež diferency mjez Němskej a Israelom jasnje pomjenować.

Haseloff: Politiske sebjemordarstwo

štwórtk, 04. oktobera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) je CDU/CSU doraznje warnował so AfD přibližić. „Štóž so z mócnarskopolitiskich zajimow swojich zasadow wzdawa, tón so politisce sam mori“, rjekny Haseloff Berlinskim žurnalistam. Při wólbach lěta 2014 w Saksko-Anhaltskej „měješe CDU štyri procenty wotstawka k AfD. Nětko je jich něhdźe dźesać. Wudani so tuž jasnu poziciju pokazać“, rjekny politikar CDU. „AfD njeje žana konserwatiwna demokratiska strona.“ Nowy předsyda frakcije CDU w Sakskim krajnym sejmje Christian Hartmann bě minjeny tydźeń njeměr zbudźił, jako koaliciju z AfD po wólbach 2019 njewuzamkny.

Z parlamentom politiske jewišćo wužiwać

štwórtk, 04. oktobera 2018 spisane wot:

Ćisk (RH/SN). Na informaciske zarjadowanje wo Serbskim sejmje je kandidatka Anett Zahrodnikowa zawčerawšim do Ćiska přeprosyła. We wjace hač dwuhodźinskim čiłym rozmołwnym kole předstaji so wosom kandidatow z Delnjeje, srjedźneje a Hornjeje Łužicy za prěni serbski parlament. W diskusiji jewješe so přeco zaso prašenje za zhromadnym dźěłom z Domowinu. Tajkeho pak praktisce njeje. Sobuiniciator demokratiskeho hibanja Tomaš Čornak skedźbni na to, zo su mnozy z nastajenych kandidatow z čłonom Domowiny. Słyšeć tež bě, zo njeje třěšny zwjazk poskitk přiwzał swójskich kandidatow namjetować.

To a tamne (04.10.18)

štwórtk, 04. oktobera 2018 spisane wot:

Nukla bjez jězdźenki našła je sobujěduca w regionalnym ćahu mjez Düsseldorfom a Essenom. Zwěrjo z dosć morchejemi zastarane sedźeše samelutke w transportnej boksy. „Dokelž njemóžachmy identitu nukla zwěsćić, njetrjeba wón tež z chłostanjom pobrachowaceje jězdźenki dla ličić“, rěka w zdźělence policije.

Wulke myše su tysacy knihow Stuttgartskeje uniwersitneje biblioteki zničili. Nimale 8 000 zwjazkow je potrjechenych, a nastata škoda wučinja dohromady něhdźe 200 000 eurow. Po 200 metrach stejachu knihi na polcach, hdźež běchu so wulke myše zaměstnili. Te wšak su tam jeno swoje hromadki zawostajili a so přez kanalizaciju zaso zminyli. Po tym zo su zamołwići problem zwěsćili a wotpowědnje reagowali, je do biblioteki nětko zaso měr zaćahnył. Jeli tomu dale tak wostanje, drje njetrjebaja dom generalnje saněrować.

Žónsku formu mjenu přidać?

wutora, 02. oktobera 2018 spisane wot:

Berlin (SN/at). Zwjazkowe knježerstwo planuje liberalizaciju restriktiwnych rjadowanjow nastupajo mjena w zakonju wo změnje mjeńšinowych mjenow. Na to skedźbnja sakski zapósłanc zwjazkoweho sejma Torsten Herbst (FDP), złožowacy so na wotmołwu knježerstwa na swójske małe naprašowanje. Z njeho dale wuchadźa, zo ma powołana dźěłowa skupina reformowe namjety zdźěłać. Tak chcedźa zmóžnić, zo serbske žony po zmandźelenju swójbnemu mjenu koncowku kaž na přikład „-owa“ přidadźa.

Po měnjenju Herbsta je připowědźenje knježerstwa, wobstejace rjadowanja zakonja pruwować chcyć, „wšitkim Serbowkam w Sakskej a Braniborskej dobra powěsć“. Zapósłanc so při tym pozitiwneho wuslědka jara nadźija. Njeje pak to je­nož politikar FDP, kiž swoje njezrozumjenje nad tym wupraja, čehodla njejsu serbske žónske formy mjena „-owa“, „-ina“­ abo „-yna“ za oficialne podaće při­pó­znate. Tež z frakcijow Zwjazka 90/Ze­lenych a Lěwicy bě hižo kritika na wobstejacym njedostatku słyšeć.

Torsten Herbst chce so zaměrnje wo mjenowane žadanje Serbow starać.

Jasne namjety za dźěło sejma

wutora, 02. oktobera 2018 spisane wot:
Budyšin (SN/at). Krajny dźěłowy kruh Serbja sakskeje SPD je štyri wosoby za wól­by Serbskeho sejma namjetował. Kaž gremij zdźěli, chcedźa so kandidaća w pa­dźe wuzwolenja po skonstituowanju zaměrnje na wobsahowym dźěle Serbskeho sejma wobdźěleć. Wo tym dorozumichu so kandidaća w rozmołwje z čłonami dźěłoweho kruha a wokrjesnymi radźićelemi SPD w Budyskim wokrjesnym sejmiku minjeny pjatk w sprjewinym měsće. Wobdźělnicy maja za wažne, zdźěłać a wobzamknyć hnydomny program za nawuknjenje serbšćiny. Za to je trjeba so dorozumić ze wšěmi akterami a zajimcami, kotrymž su dwurěčnosć kaž tež kulturna a rěčna mnohotnosć w pomjeznym regionje Němskeje, Pólskeje a Čěskeje naležnosć wutroby. Zdruha měł sejm nanajspěšnišo ze sakskim kultusowym ministerstwom plan nastajić, kak hodźi so rjadowanje sakskeho šulskeho zakonja „na wšěch šulach swobodneho stata zakładne znajomosće ze stawiznow a kulturu Serbow sposrědkować“ praktisce a skutkowanje zwoprawdźić. A střeća namjetuja wobdźělnicy iniciatiwu za ko­njunkturny program „Łužica“.

Na referendum dopominali

wutora, 02. oktobera 2018 spisane wot:

Barcelona (dpa/SN). Lěto po ludowym wothłosowanju wo njewotwisnosći Katalonskeje wot Španiskeje su demonstranća z blokadami a dalšimi akcijemi na referendum dopominali. Nimo toho su žadanje za samostatnosću regiona znowa wobkrućili. Nimo akcijow na mnohich dalšich městnach demonstrowachu wčera wječor tež tysacy ludźi w Barcelonje, k čemuž běchu wšelake organizacije namołwjeli. W centrumje metropole wisaše wulki plakat z napisom: „Samopostajowanje je čłowjeske prawo.“

Skónčnje so dojednali

Berlin (dpa/SN). Nawodźa koalicije CDU, CSU a SPD su so po šěsćhodźinskim wuradźowanju na tak mjenowanym dieselowym wjeršku wčera w Berlinje skónčnje dojednali a „koncept wo čistym powětře a zawěsćenju indiwidualneje mobility w našich městach“ wobzamknyli. Po wuprajenju šefiny SPD Andreje Nah­les dźěše zdobom wo dodatnu techniku za dieselowe awta. Detaile dojednanja chcychu zamołwići fachowi ministrojo dźensa připołdnju předstajić.

Ličba woporow jasnje wjetša

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND