Hdźe wostanje protest?

srjeda, 10. oktobera 2018 spisane wot:
Stajnje zaso so dźiwam, što ludźi w Němskej rozhorja a što nic. Dopominam so na emocionalne debaty, jako so wukopa, zo žiwidłowa industrija ilegalnje konjace mjaso do kołbasy tyka. Abo hysterija wokoło ptačeje gripy – to běchu hišće časy. Nětko so dźeń a bóle pokazuje, zo su nam awtotwarcy za wjele pjenjez dieselowe awta předali, kotrež njemóžemy hižo bórze w němskich wulkoměstach wužiwać. Su nas potajkim zjebali. Awta wotpowědnje přetwarić pak nochcedźa, chibazo to tež hišće sami zapłaćimy. Prašam so: Hdźe wostanje protest ludźi? Čehodla ­so njewobaramy? W Americe dyrbjachu němscy awtotwarcy miliardy eurow pokuty płaćić, w Němskej so w tym nastupanju ničo njestawa. Politikarjo warnuja, zo móhło to dźěłowe městna płaćić, hdyž awtowe koncerny přejara poćežujemy. Čakam na dźeń, hdyž w Budyšinje a Kamjencu dieselowe awta zakazaja. Snano ludźo potom wotuća! Marko Wjenka

Porjedźenka

srjeda, 10. oktobera 2018 spisane wot:
We wčerawšim wudaću SN w přinošku „Křiž do stolicy Čěskeje“ na stronje 1 je so nažel zmylk stał. Partner Towarstwa přećelow Serbow při instalaciji drjewjaneho křiža w Praskim Serbskim seminarje je ­Alfons Korjeńk z Budyšina, kiž projekt ze stron Łužicy organizuje. Iniciator pro­jekta je Zdeněk Blažek z Prahi. David Lenk z Prahi jón z čěskeho boka organizuje. 1. decembra chcedźa křiž po­swjećić. Prosymy wo wodaće za misnjenje!

To a tamne (10.10.18)

srjeda, 10. oktobera 2018 spisane wot:

Na wěsty čas abo scyła we wukraju by­dlić, to móhło sej wjac hač połojca wobydlerstwa Němskeje předstajić, kaž rjekny 55 procentow ludźi při reprezentatiwnym naprašowanju instituta Yougov. 29 proc. z nich měnješe, zo njeběchu před lětomaj hišće k tomu zwólniwi. Hłowna přičina wupućować je nadźija na měrniše žiwjenje (38 proc.), wyšu žiwjensku kwalitu (33 proc.) a lěpše wjedro (31 proc.). Yougov bě so 2 109 dorosćenych prašał.

Dźěćo w radnicy zabyłoj staj mandźelskaj w Ludwigshafenje. Šěsćlětna holca je sobudźěłaćerjam měšćanskeho zarjadnistwa hakle po swjatoku napadnyła. Dokelž bě so jej wostudźiło, jako so staršej ze sobudźěłaćerjom rozmołwjetšaj, staj wonaj dźowce dowoliłoj so na chódbje wuchodźować. Jako woteńdźeštaj, staj dźěćo prosće zabyłoj. Sobudźěłaćerjo staršeju informowachu, zo byštaj po nje přišłoj.

Šofer bjez dowolnosće jěł

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

New York (dpa/SN). Dwaj dnjej po zahubnym wobchadnym njezbožu z 20 mortwymi sewjernje New Yorka je policija wčera zdźěliła, zo njeměješe 53lětny šofer podlěšeneje limuziny dowolnosć, tajke wulke awto z wjace hač 15 pasažěrami wodźić. Nimo toho bě jězdźidło při techniskej kontroli přepadnyło a njesmědźeše poprawom scyła na puću być. Při njezbožu bě ze 17 ludźimi wobsadźeny wóz minjenu sobotu z wulkej spěšnosću do parkowaceho awta zrazył. Při tym su wšitcy sobujěducy kaž tež šofer a pěškaj zemrěli.

Zhromadnosć demonstrowałoj

Mnichow (dpa/SN). Předsyda CSU Horst Seehofer a bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) staj po swojich rozestajenjach wo přičinach špatnych wólbnych wuhladow dla zhromadnosć demonstrowałoj. Při zhromadnym wustupje w Ingolstadće wotpokazaštaj wonaj wčera wječor zaćišć, zo móhła mjez nimaj zwada knježić. W Bayerskej wola přichodnu njedźelu nowy krajny sejm. Naprašowanje wěšći CSU wulke straty.

Wola naslědnika Brinkhausa

Na swětnišćowym dwórnišću w kazachskim Bajkonurje su dźensa nowu raketu Sojuz MS-10 na startowu rampu stajili. Raketa ma zajutřišim, štwórtk, k swětnišćowej staciji ISS wotlećeć. Ruski kosmonawt Aleksej Owčinin a ameriski astronawt Nick Hague mataj sobu lećeć. Minjeny štwórtk běchu třo kosmonawća stacije w Kazachstanje přizemili. Komandant ISS je tuchwilu ­Alexander Gerst jako prěni němski astronawt. Foto: dpa/Sergej Sawostjanow

Žadaja sej zasadnu změnu

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wobswětoškitna organizacija Němska wobswětowa pomoc (DUH) žada sej w tuchwilnej krizy dieselowych awtow dla wobšěrnu debatu wo zasadnej wobchadnej změnje w Němskej. „Trjebamy mjenje motorizowaneho indiwidualneho wobchada, trjebamy wjace čistych jězdźidłow w městach, trjebamy wjace kolesow a lěpši zjawny bliskowobchad“, rjekny nawoda DUH Jürgen Resch dźensa w Berlinje. Tamniše zarjadniske sudnistwo chcyše dźensa wo tym wuradźować, hač měli dieselowym awtam w stolicy zanjerodźeneho powětra dla jězdźenje zakazać. DUH bě wotpowědnu skóržbu zapodała. Jürgen Resch nadźija so „mudreho rozsuda“ sudnikow na dobro čisteho powětra w Berlinje. Zdobom sej wón žada, awtotwarcam, kotřiž su wotpłun awtow ilegalnje manipulowali, pokuty miliardow eurow napołožić.

Bjez wizuma do Europy

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za poćahi k Ruskej Dirk Wiese (SPD) sej žada, zo měło młodym Rusam móžno być bjez wizuma ­do Europy pućować směć. „To by dobry signal młodym wobydlerjam Ruskeje był“, rjekny Wiese nowinarjam. Tak hodźeli so předsudki přećiwo Europje přewinyć a šulerska wuměna wolóžić.

Zdobom žada sej Dirk Wiese kónc internetneje spionaže a hackerowych nadpadow na Europu ze stron Ruskeje. „Štóž chce z nami wušo hromadźe dźěłać a poćahi­ normalizować, tón dyrbi so tajkich činkow pasć.“

Haseloff zasadźa so za brunicu

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) je so pola čěskeho energijoweho zastaraćela EPH za domjacu brunicu zasadźał. Čěske předewzaće bě jemu při wčerawšich rozmołwach w Praze přilubiło so dale w Saksko-Anhaltskej angažować, kaž rěčnik knježerstwa Matthias Schuppe medijam zdźěli.

Haseloff informowaše swojich rozmołwnych partnerow wo stawje tuchwilneje diskusije nastupajo kónc zmilinjenja brunicy w Němskej. Wón potwjerdźi, zo njeje tajki kónc krótkodobnje móžny. Knježerstwowy šef a zastupnicy EPH běchu sej přezjedni, zo dyrbjeli najprjedy perspektiwy za ludźi w potrjechenych kónčinach wutworić. Hakle potom móža wo konkretnym terminje za kónc brunicy rěčeć, Schuppe rjekny. Při tym wšitcy tomu přihłosowachu, zo ma so energetiske wužiwanje brunicy skónčić. To pak je jeno srjedźo- a dołhodobnje móžno.

EPH je towaršnik firmy Mibrag, kotraž w Saksko-Anhaltskej brunicowe jamy wobhospodarja.

Meister: Signal wubudźenja

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Rozprawa swětoweje klimoweje rady politikarjow k jednanju pohonja

Berlin (dpa/SN). Hladajo na najnowšu rozprawu swětoweje klimoweje rady žadatej sej wobswětowe a slědźenske mi­nisterstwo Němskeje wjace iniciatiwy w boju přećiwo přiběracemu woćoplenju zemje. „Přichodne lěta budu rozsudne, zo njeby naš planet swoju runowahu zhubił“, zdźěla zwjazkowa ministerka za wobswět Svenja Schulze (SPD) z Berlina. Nastupajo škit klimy njeměli dalši čas brojić. Statny sekretar we wobswětowym ministerstwje Jochen Flasbarth měni: „Dopóznaće, zo by woćoplenje zemje wo dwaj stopnjej wo wjele hórše sćěhi za miliony ludźi měło hač wo połdra stopnja, dyrbjało nas stajnje zaso do dźěła pohonjeć.“

Staw Sprjewje dale stabilny

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Najebać dale trajacu suchotu wostawa staw Sprjewje w Ber­linje a Braniborskej dźakowano wody z brunicowych jamow a spjatych jězorow znajmjeńša hač do kónca oktobra konstantny. To zdźěli zamołwity wotrjadnik Podstupimskeho wobswětoweho ministerstwa Kurt Augustin na naprašowanje powěsćernje dpa. Zamołwići z toho wuchadźeja, zo nowy dešć přichodny čas ­rěki a jězory zaso napjelni. Nimo toho so hižo telko wody při wotběracych tem­peraturach njewupari. Prawdźepodobnje pak dyrbja staw wody w Grodkowskim spjatym jězoru přichodny čas snadnje znižić. Tam bě pegel po přehladce ministerstwa naposledk zaso přiběrał. Přiwšěm wjedrarjo přichodne dny žadyn dešć njewočakuja.

Porno tomu maja rěki a rěčki w Sakskej přeco hišće přemało wody. „Při měrjenjach zwěsćamy, zo ma něhdźe 70 procentow rěkow staw wody kaž w časach suchoty“, zdźěli rěčnica krajneho ­zarjada za wobswět, ratarstwo a geolo­giju. „Tak je po krótkim polěpšenju niski niwow, kajkiž mějachmy srjedź septembra, nimale zaso docpěty.“

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND