To a tamne (19.12.17)

wutora, 19. decembera 2017 spisane wot:

Adwentnička přistajenych Berlinskeho justicneho zarjadnistwa minjeny pjatk bě haru nastupajo chětro přehnata, tak zo dyrbješe policija zakročić. Přewšo wótreje hudźby na Salzburgskej w Schönebergu dla běchu wobydlerjo policiju wołali. Hakle ta postara so wo to, zo njebě hudźba na pózdnim wječoru na dróze wjace słyšeć, a 170 přizjewjenych hosći móžeše woměrje dale swjećić.

Po zdaću mortwe wowcy su w južnym Čornym lěsu zasadźenje policije zawinili. Wuchodźowar wuhlada njedźelu na pastwje w Kandernje tři wowcy stadła, kotrež na chribjeće ležachu. Myslo sej, zo su skoćata mortwe, informowaše wón policiju. Přichwatana patrulja je sej hromadźe z mějićelom wone tři wowcy wobhladała a spóznała, zo su strowe. Dokelž su subožne (trächtig), pak běchu padnyli a njemóžachu wjace stanyć.

Žada sej wosebity tribunal

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

Genf (B/SN). Šwicarska diplomatka Carla Del Ponte ćehnje so wróćo z přepytowanskeje komisije UNO w Syriskej. Gremij za wuswětlenje złóstnistwow za čas syriskeje wobydlerskeje wójny njeje poprawom scyła ničo docpěł. Dołhož wěstotna rada UNO žadyn wosebity tribunal za wójnske złóstnistwa w Syriskej njezasadźuje, su rozprawy dospołnje bjez zmysła. Chinska a Ruska wšitko blokujetej. Po Del Ponte je Syriska kraj bjez přichoda. „Woni wšitko niča, štož je jim někak čłowjeske. To je njemóžne! A wěrće mi: Tajke hrozne złóstnistwa, kajkež je Syriskej skućeja, njejsym ani w Ruandźe ani w Juhosłowjanskej widźała.“ wona dale praji.

Venecuela: Apel cyrkwje

Merkel so z woporami zetkała

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Lěto po terorowym nadpadźe na Berlinske hodowne wiki je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa popołdnju wopory a přiwuznych přijała. Kritikarjo měnja, zo je to chětro pozdźe. Před tydźenjomaj dósta kanclerski zarjad wosebity list. „Knjeni zwjazkowa kanclerka, nadpad na Breitscheidowym naměsće je tež tragiski sćěh politiskeje lěnjoty Wašeho zwjazkoweho knježerstwa“, tam mjez druhim rěka. Jutře,­ na poprawnej róčnicy nadpada, su dalše wopominanja planowane.

Kurz kancler Awstriskeje

Wien (dpa/SN). Ze spřisahanjom zwjazkarstwa konserwatiwneje ÖVP a prawicarskich populistow FPÖ změje Awstriska nowe knježerstwo. Zwjazkowy prezident Alexander Van der Bellen pomje­nowa dźensa šefa ÖVP Sebastiana Kurza za najmłódšeho knježerstwoweho šefa Europy. Wicekancler je prawicarski populist Heinz-Christian Strache (FPÖ). W srjedźišću koaliciskeho zrěčenja steja krućiši kurs přećiwo migraciji, dawkowe wolóženja a wottwar běrokratije.

Piñera znowa chilski prezident

Zwjazk a krajej měli płaćić

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

Njebjelčicy (SN/at). Z wotpokazanjom Załožby za serbski lud, prawólby demokratisce woleneho serbskeho parlamenta njepodpěrać, njeje za próstwu zapodawace towarstwo Smy z.t. naležnosć wotbyta.

Z listom z 12. decembra zwjazkowej kanclerce Angeli Merkel (CDU) a ministerskimaj prezidentomaj Braniborskeje a Sakskeje njeporokuja podpisarjo jenož rozsud załožboweje rady, ale wobroćeja so nětko na Zwjazk a krajej, zo bychu wone „wotpowědnje swojej wustawowej zamołwitosći za dźělny statny lud Serbow trěbne srědki za powšitkowne a swobodne wólby demokratisce legitimowaneho zastupnistwa našeho ludu we wobjimje hač do 350 000 eurow přewostajili“.

Zdobom zwospjetowachu próstwu z 1. nowembra nutřkownymaj ministromaj Braniborskeje a Sakskeje, zo komunalne přizjewjernje při identifikaciji wolerjow pomhaja, při čimž „hodźała so po­trjeba srědkow hižo wo nimale 200 000 eurow pomjeńšić“. Braniborske nutřkowne ministerstwo bě ze spisom ze 17. nowembra tajku podpěru wotpokazało, dokelž njeje trěbneho prawniskeho zakłada. To Smy z.t. w swojim lisće kritizuje.

Kabinet ze štyrjomi nowačkami

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Knježerstwowej frakciji CDU a SPD stej dźensa jako prěnjej zestawu noweho sakskeho knježerstwa zhoniłoj. Ministerski prezident Michael Kretschmer předstaji jimaj swój kabinet,­ kotremuž přisłušeja jako nowi w zastojnstwje Matthias Haß – minister financow, Oliver Schenk – šef statneje kenclije, Christian Piwarz – minister za kultus­. Do kabineta wróći so Roland Wöl­ler­ (wšitcy CDU) jako minister nutřkowneho. Wöller bě 2012 zastojnstwo kultusoweho ministra złožił, dokelž njebě trěbnu podpěru dóstał, rozrisać problem hižo tehdy pobrachowacych wučerjow.

Nimo dotalneho financneho minisra Georga Unlanda, kiž bě tydźenja swój wotstup připowědźił, maja Markus Ulbig (nutřkowne), Fritz Jaeckel (šef statneje kenclije, wšitcy CDU) a hakle njedawno pomjenowany kultusowy minister Frank Haubitz (njestronjan) swoje městno rumować. Wšitcy tamni ministrojo w zastojnstwje wostanu.

Socialne strachi chutnje brać

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

Sakski krajny sejm wuslědki Sakskeho monitora rozjimał

Drježdźany (SN/at). Wuslědki druheho Sakskeho monitora běchu frakcijam přiležnosć, so na minjenym posedźenju Sakskeho krajneho sejma z tematiku zaběrać. Statna kenclija bě institutej dimap lětsa po 2016 druhi raz nadawk dała, zwěsćić, što ludnosć wo sakskej towaršnosći mysli a kotre nastajenja ma.

Sebastian Fischer je za frakciju CDU wuběrane wuslědki interpretował, mjez druhim powšitkownu frustraciju zwěsćił a sej skónčnje dialog „přeco zaso z tymi, kotřiž hinak mysla“, žadał, wšako ma za nadawk zapósłanca, „so z ludźimi do di­skusije dać, tež w interneće“.

Pozicija koaliciskeho partnera SPD saha hłubšo: Ludźo w Sakskej „paruja swój sprawny podźěl na towaršnostnym derjeměću“, zwěsći Henning Hohmann. Dokelž je Sakska kraj z najmjeńšim podźělom na tarif wjazanych firmow a z politiku, kotraž je předołho nisku mzdu faworizowała­, „dyrbi skrućenje socialneho partnerstwa bytostny zaměr sakskeje politiki być. Trěbna je debata wo sprawnosći, zo bychmy pačenje towaršnosće přewinyli“, Hohmann wuwjedźe.

Ličby a koncepty

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:
„Trjebamy debatu wo sprawnosći“, je sej zapósłanc SPD Henning Hohmann z widom na wuslědki druheho Sakskeho monitora w Sakskim krajnym sejmje žadał. Dwě žórle přičin přewšo njespokojaceho stawa je hnydom podał: Sprěnja je Sakska kraj z najmjeńšim podźělom předewzaćow, kotrež swojich sobudźěłaćerjow po tarifje płaća. Zdruha nimaja mnozy tohodla financne móžnosće, na towaršnostym derjeměću – na přikład konsumciji – wobdźěleni być. Dołhož mamy w swobodnym staće mzdy zwonka tarifa a chětro rozšěrjenu minimalnu mzdu, njeje móžno dale přiběrace socialne nožicy přewinyć. Móžeš wšelake wuslědki naprašowanja jako wobkrućenje toho čitać, zo čuja so mnohe žony a mnozy mužojo jako čłowjek wróćostajeni. Tohodla je prawje, kaž sej to zapósłanča Kerstin Köditz (Lěwica) žada, so z ličbami njespokojić, ale koncepty předpołožić, kak hodźi so njespokojace połoženje polěpšić. Axel Arlt

Sym podpisała, dokelž ...

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

... dyrbi rěčna a kulturna mnohotnosć narod­nych mjeńšin připóznata a spě­chowana być. A to nic jenož w jednot­liwych němskich zwjazkowych krajach a w Zwjazkowej republice Němskej, ale po cyłej Europje. Za tule njesměrnje wulku mnohotnosć a pisanosć so jako za­pósłanča Zwjazkoweho sejma Němskeje tež jara rady angažuju. Přetož: Što by była Łužica bjez Serbow? Podpěruju tuž wobydlersku iniciatiwu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin Minority­ SafePack.

Podpěrujće tež wy skrućenje prawow narodnych mjeńšin w Europje a podpisajće Minority SafePack!

Podpisajće tež Wy na internetnej platformje pod www.minority-safepack.eu, pósćelće nam wobraz wo was a přidajće cyle skrótka w dwěmaj sadomaj, što je was pohnuło, wobydlersku iniciatiwu Fede­ralistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin FUEN Minority SafePack za škit narodnych mjeńšin w Europje podpěrać. Waš wobraz a tekst pósćelće k wozjewjenju redakciji Serbskich Nowin najlěpje na e-mai­lowu adresu: .

To a tamne (18.12.17)

póndźela, 18. decembera 2017 spisane wot:

Zasadźenje policije zawinili su šulerjo w badensko-württembergskim Lörrachu. Chcychu we wučbje sudniske jednanje přewšo originalnje napodobnić. Za to su rjadowniskemu towaršej ruce sputali. Za naručne puta, kotrež bě sobušulerka minjeny pjatk bjez wědy staršeju wot doma sobu přinjesła, pak pobrachowaše wotpowědny klučik. Dokelž tež policija žadyn tajki njeměješe, wona puta zniči.

32 razow je so motorski w Ludwigsburgu wotpohladnje błyskać dał – doniž jeho njelepichu. Po informacijach města bě 17lětny hač do 43 km/h přespěšny. Tři měsacy je přeco zaso nimo samsneho błyskača jěł, myslo sej, zo motorskeho lepić njemóža. Pječa měješe wjeselo při tym. Město a policija pak stej jeho popadnyłoj. Dyrbi nětko pokutu 7 000 eurow płaćić, změje 36 dypkow w Flensburgu a 15 měsacow zakaz jězdźenja.

Wot 1990 je Domowina čłon Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin FUEN. Wot wšeho spoačatka pódla je bywši jednaćel Domowiny Bjarnat Cyž. Tuchwilu angažuje so wón čestnohamtsce w zwjazku jako wiceprezident. Tež jemu zaleži jara wjele na tym, zo ma wobydlerska iniciatiwa FUEN Minority SafePack, na kotrejž wšak je sam aktiwnje sobu skutkował, tež wuspěch. Serbske Nowiny su so z Bjarnatom Cyžom wo iniciatiwje FUEN rozmołwjeli.

Sće iniciatiwu hižo podpisał?

Bj. Cyž: Haj, hižo na kongresu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin w meji w rumunskim Cluju-Napoce sym iniciatiwu podpisał.

Serbja w Němskej maja přirunujo z druhimi mjeńšinami w Europje hižo dosć dobry mjeńšinowy škit. Čehodla měli woni wobydlersku iniciatiwu FUEN podpěrać?

Bj. Cyž: Mamy wšu přičinu wobydlersku iniciatiwu Minority SafePack sobu podpěrać, dokelž trjebamy za wšitke awtochtone mjeńšiny w Europje zhromadny prawniski zakład, kotryž zaruča zachowanje rěče a kultury jako najwažniši fundament narodneje identity kóždeho přisłušnika jedneje mjeńšiny.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND