Johnson nadźija so wólbneho dobyća

srjeda, 30. oktobera 2019 spisane wot:

London (dpa/SN). Po tym zo je parlament Wulkeje Britaniskeje dočasnym nowowólbam přihłosował, spekuluja w kraju nětko wo wólbnych šansach premierministra Borisa Johnsona. Delnja komora parlamenta bě wčera z přemóžacej wjetšinu dočasne nowowólby 12. decembra wobzamknyła. Po aktualnych naprašowanjach móže so konserwatiwny Johnson wólbneho dobyća před opoziciskimi socialdemokratami nadźijeć. Přiwšěm je jara dwělomne, zo sej wjetšinu w parlamenće zawěsći.

Runje toho dźě so premier nadźija, zo móhł swoje z Brüsselom wujednane zrěčenje wo wustupje kraja z Europskeje unije přesadźić a kraj ručež móžno z EU wjesć. Čłonske kraje EU běchu časowu dobu za brexit hač do 31. januara 2020 podlěšili.

Wobkedźbowarjo wočakuja razny a zasakły wólbny bój z mjezsobnymi wumjetowanjemi. Wšako tež dalše strony, kaž ekstremna strona přiwisnikow brexita, wo hłosy wolerjow wojuja. Kraj je w prašenju brexita dospołnje pačeny.

To a tamne (30.10.19)

srjeda, 30. oktobera 2019 spisane wot:

Paduch ze zagipsowanej nohu njeje w Dortmundźe spěšnje dosć ćeknyć móhł a sedźi nětko w jastwje. Najprjedy běchu jeho w kupnicy lepili, kak baterije kradnje, a policiji přepodali. Dźeń po tym jeho znowa při kradnjenju lepichu a spěšnje dosahnychu. Dokelž běchu 41lětneho w Berlinje hižo wospjet zasudźili, tykny jeho sudnik do jastwa.

Dokelž běchu hašišowe tykančki jědli, dyrbješe šěsć młodostnych lěkarja wołać. Na priwatnym swjedźenju w Darmstadće běchu sej woni trochu přewjele „hašbrowniejow“ popřeli. Njeběchu pak sej wuskutkow drogoweho pječwa wědomi a dyrbjachu do chorownje. Jedyn z hosći bě telko do so stykał, zo so samo zwjeze.

Na wjacerěčnosć wusměrjene

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:

Koaliciske zrěčenje, kotrež su SPD, CDU a Zwjazk 90/Zeleni jako zakład noweho braniborskeho krajneho knježerstwa wujednali (SN rozprawjachu), wobsa­huje prócowanje wo delnjoserbšćinu w kubłanju. Konkretniše je wuprajenje nastupajo wyše přiražki k financowanju Załožby za serbski lud.

Podstupim/Choćebuz/Wjelcej (SN/at). Wotrězk pak njewěnuje so eksplicitnje serbskej rěči, ale wjacerěčnosći. Konkretnje tam rěka: „Kraj Braniborska prócuje so wo to, wjacerěčnosć rozšěrić, wose­bje pólšćina steji při tym w srjedźišću. Za pólsku a delnjoserbsku rěč ma so koncepcija wjacerěčnosće wot dźěćaceje dnjoweje přebywarnje hač k abiturje zdźěłać. Serbske šulske postajenje koalicija bórze schwali. Wuspěšny Witaj-program dale wjedźemy. Tež delnjoněmčinu w pěstowarnjach a šulach dale spěchujemy.“

Nowowólby přesadźić

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:

London (dpa/SN). Premierminister Wulkeje Britaniskeje Boris Johnson chcyše Delnjej komorje britiskeho parlamenta hišće dźensa naćisk zakonja předpołožić, kotryž nowowólby 12. decembra wukazuje. Z nim chcył wón za nowowólby trěbnu wjetšinu dweju třećinow zapósłancow w parlamenće wobeńć. Na tym zadźěwku bě wčera zwrěšćił. Johnson nawjeduje mjeńšinowe knježerstwo a dyrbi tuž w zwadźe brexita dla w parlamenće wo kóždy přidatny hłós wojować.

Přihotuja wotsadźenje Trumpa

Washington (dpa/SN). Demokraća w Domje reprezentantow USA swoje próco­wanje pospěšeja, přihotować jednanje k wotsadźenju prezidenta Donalda Trumpa. Hišće tutón tydźeń měł plenum prěni króć wothłosować, kaž rěčnica demokratow Nancy Pelosi připowědźi. Potom njemóhł Běły dom přepytowanja k wotsadźenju dlěje z wurěču haćić, zo njepředleži žane wobzamknjenje parlamenta. „Je dźeń a wjace dopokazow, zo Trump swoje zastojnstwo znjewužiwa a na­rodnu wěstotu wohroža“, Pelosi zdźěli.

Přiměr skónčeny

Berlin (dpa/SN). Historisce špatne wólbne wuslědki CDU a SPD při wólbach Krajneho sejma Durinskeje su po posudku bywšeho předsydy frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Friedricha Merza „wulki wotum njedowěry“ napřećo wulkej koaliciji w Berlinje. Merz sam je na tójšto zarjadowanjach dožiwił, kak hněwni ludźo na CDU a SPD su, rjekny wón wčera wječor w telewiziji ZDF. W srjedźišću kritiki steji zwjazkowa kanclerka ­Angela Merkel (CDU), dokelž njeje zwólniwa „politisce nawjedować a so jasnje wuprajić“. Přikład toho je jemu měsacy trajaca debata wo zakładnej renće, kotraž njeje dotal žane wuslědki wunjesła. „Lěnjosć a słaby nawod Angele Merkel stej so hižo lěta dołho kaž mła nad krajom rozpřestrěwałoj. To je hłowna kritika, kotruž nazhonjam a kotrejž so přizamkuju. Tak njemóže dale hić. Njemóžu sej předstajić, zo so tajke wašnje knježenja hišće dwě lěće ćehnje“, Friedrich Merz zwu­razni. To njemóže sej ani Němska ani Europa­ dowolić. Cyłkowny wobraz, kotrež zwjazkowe knježerstwo tuchwilu skići, je prosće „grawoćiwy“.

CDU: Žana koalicija z Lěwicu

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:

Erfurt (dpa/SN). Po wčerawšim tam-a-sem nastupajo nowu knježerstwowu koaliciju w Durinskej je šef tamnišeje CDU Mike Mohring koaliciju z Lěwicu ministerskeho prezidenta Boda Ramelowa wuzamknył. To zdźěli Mohring po posedźenju krajneho předsydstwa me­dijam. Přiwšěm je wón zwólniwy přeprošenje na wosobinsku rozmołwu z Ramelowom sćěhować.

Předsydstwo durinskeje CDU bě wólbny wuslědk analyzowało a zdźěliło: „Za durinsku CDU płaći po wólbach to samsne kaž do wólbow: žana koalicija z Lěwicu a AfD wotpowědnje płaćiwemu wobzamknjenju CDU Němskeje a Durinskeje.“ Po wólbach njebě Mike Mohring rozmołwy z Lěwicu wuzamknył.

Na rozmołwu z Bodom Ramelowom chce so Mohring „ze statnopolitiskeje zamołwitosće podać“, kaž wón rjekny. „Nic wjace a nic mjenje. Njeje nadawk CDU, so wo legitimaciju wotwoleneho knježerstwa starać.“ Ramelow dyrbjał nětko rjec, kak sej přichod Durinskeje předstaja. Lěwica­ bě wólby z 31 procentami dobyła.

Wuchod móhł z přikładom być

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:

Energijowy forum w Lipsku wuradźuje wo strukturnej změnje

Lipsk (dpa/SN). Po słowach jednoho z hospodarskich fachowcow widźa ludźo na wuchodźe Němskeje energijowu změnu bóle pragmatisce hač zapadni woby­dlerjo. „Na wuchodźe je energijowa změna hižo wo wjele dale pokročowała hač w starych zwjazkowych krajach“, měni Christian Growitsch, zastupowacy nawoda Fraunhoferskeho instituta za mikrostrukturu dźěłowych maćiznow a systemow w Halle. Wědomostnik ma pragmatiku mnohich ludźi na wuchodźe za přikładnu nastupajo wuwiće wobnowjom- nych energijow. Kraje kaž Mecklenburgsko-Předpomorska, Braniborska a Saksko-Anhaltska hižo nětko wobnowjomne energije starym zwjazkowym krajam dodawaja.

Wjetša konkretnosć

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:
Bytostne temy nastupajo Serbow maja jednanje přichodneho braniborskeho knježerstwa sobu postajeć. Koalicionarojo na dotal docpěte nawjazuja a přiwozmu nowe aspekty. Tajki je na přikład připowědźena koncepcija wjacerěčnosće za delnjoserbšćinu a pólšćinu wot žłobika hač k abiturje. Byrnjež třiceći lět trało, prjedy hač su so politikarjo k tajkej wažnej kročeli předrěli, je to optimistiske znamjo. Wuprajenje, zo chcedźa prawje bórze serbske šulske postajenje wobzamknyć, je wězo z prašakom zwjazane. Wšako su so jednanja ze serbskej stronu bjez wuspěcha přez cyłu minjenu legislaturnu periodu dlijili. Dokelž swědča podate přede­wzaća k serbskim wobłukam, inkluziwnje jasnje zwyšeny podźěl za financowanje Załožby za serbski lud, wo wjetšej konkretnosći hač we wotpowědnych dokumentach minjenych knježerstwow, zdawa so koaliciske zrěčenje konstruktiwny zakład za wobkedźbowanje serbskich za­jimow być. Axel Arlt

To a tamne (29.10.19)

wutora, 29. oktobera 2019 spisane wot:

Britiski husler je swoju drohotnu, 310 lět staru wiolinu w ćahu zabył. Hladajo na stratu něhdźe 290 000 eurow droheho instrumenta je wón dospołnje zludany, rozprawja hudźbnik Stephen Morris. Jedna so wo wiolinu Davida Tecchlera z časa baroka. Jeho instrumenty najlěpši hudźbnicy wužiwaja. Morris, kiž w Londonje bydli, je hižo wuměłcow, kaž su to Andrea Bocelli, David Bowie a Steve Wonder, na koncertach přewodźał. Dyrbjał-li něchtó husle w běłym kófru namakać, njech so pola njeho přizjewi, Stephen Morris prosy.

Njeznaty šofer awta je w poruhrskim Hagenje parkowacy Opel wobškodźił a njewšědne poselstwo zawostajił: Na popisanej serwjeće při woknje awta steješe: „Sorry, dyrbjach so wuwinyć a nimam pjenjezy.“ Wopor, 43lětna mějićelka Opela, přepoda pismo policiji, kotraž nětko za swědkami pyta.

Globalne lěto biblije

póndźela, 28. oktobera 2019 spisane wot:

Washington (B/SN). Zastupjerjo křesćanskich organizacijow z wjace hač 34 krajow zahajichu minjeny měsac we Washingtonskim Bibliskim muzeju kam­panju „2020 po Chrysće – Globalne lěto biblije“. Je to prěnja iniciatiwa toho razu, kotruž zamołwja Swětowa ewangelska alianca w zhromadnym dźěle z organi­zacijemi kaž z Misionskim towarstwom Wycliff a swětowym zjednoćenstwom CVJM. Kampanja chce mjez druhim k tomu pohonjeć, zo so křesćenjo we wšěch wobłukach žiwjenja ze słowom Božim bóle rozestajeja a wo nim rozmysluja.

Ćežka kooperacija

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND