Jan Suchi

Donnerstag, 21. Juli 2022 geschrieben von:
Pozdźiši serbski wučer, redaktor a zaho­rity dźiwadźelnik Jan Suchi narodźi so 18. julija 1922 blisko Rólanow (Ruhland) serbskimaj staršimaj. Wón bě w Delanach wotrostł. W powójnskich lětach bě z brigadnikom Serbskeje młodźiny, nowowučer w Konjecach, Budyšinje a Rakecach. W Sulšecach namaka sej swoju mandźelsku, kotraž jemu šěsć dźěći porodźi. Syn Marko bě pozdźišo prěni direktor Załožby za serbski lud. Rady je Jan Suchi jako lajski dźiwadźelnik hrał. 1957 powołachu jeho za načol­nika redakcije časopisa „Serbska šula“ a wón je sobu jako prěni so z njedosahacymi rezultatami we wučbje B-serbšćiny roze­stajał. 1960 přistajichu jeho w Serbskim ludowym dźiwadle. Jeho wusahowaca róla bě ta knježeho pohonča ­Jana w hrě Jurja Brězana „Stara Jančowa“. Intendantka Berlinskeho ansambla Helene Weigel je jeho w tutej róli widźała a jako dźiwadźelnika přistajiła. W mnohich inscenacijach Brechtowych kruchow je wón wuběrnje sobu hrał. 1965 wróći so swójba zaso do domizny. Jan ­wučerješe w Sulšecach, je wuspěšnje Domowinskej skupinje předsydarił a bě župan Wo­jerowskeje župy. 2. nowembra 1983 Jan Suchi přezahe zemrě.

Wosebite dožiwjenje wo znatym njeznatym

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:

Wustajeńca the „The Mystery of Banksy – A Genius Mind“ we wuměłstwowej miliarni w Lipsku

Prašeš-li so za mjenom „Banksy“ – ći wjetšina z wěstosću z „haj“ wotmołwi. Hdyž pak so prašeš za tym, kak wuměłc wupada, tak rěka wotmołwa zwjetša: „Njewěm“. To zaleži na tym, zo wón swoju identitu chowa. A runje to wučinja mysterioznosć wokoło woneho britiskeho superstara street-artoweje sceny. Pućowansku wustajeńcu pod titulom „The mystery of Banksy – A Genius mind“, móža sej zajimcy tučasnje we wuměłstwowej milinarni w Lipsku wobhladać.

Mnohostronske dźěła

Akciski tydźeń fasetow wuměłstwa

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). „Farbtonale 2022“ je hesło akciskeho tydźenja Budyskeho wuměłstwoweho towarstwa a Kamjentneho domu, w kotrehož wobłuku wot minjeneje póndźele hač do njedźele „najwšelakoriše kreatiwne činitosće hromadu zrostu“, kaž w brošurce zarjadowanja rěka.

Fascinowacy potencial

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:
Akciski tydźeń „Farbtonale 2022“ – lětsa prěni raz wuhotowany – chce wopytowarjam wjelorakosć wuměłstwa zbližić, dialog mjez akterami a recipientami šěrić a kulturne žiwjenje w Budyšinje wobohaćić. Tónle koncept ma wulki potencial. Wosebje zajimawa je wustajeńca „Pedagogojo w trojozynku“. Štó z bywšich šulerjow drje njeje wćipny, što něhdyši wučerjo takrjec priwatnje wukonjeja? A kak wuskutkuje so wučba, wopřijimaca dźě techniki a estetiku bjezmała wšitkich wuměłskich dobow, na tworjenje tych, kotřiž su tule wědu lětdźesatki dołho sposrědko­wali? Wotmołwu sej njech kóždy sam sformuluje, čemuž wopyt přehladki zawěsće polěkuje. Tola tež tamne wjerški lubja abo dowolachu hižo fascinowace dohlady. Wčerawši koncert na přikład bě lajkam najskerje potajnstwo: Kak nož so wuměłči zešlachći, paralelnje na instrumentomaj hrać a wjacehłósnje spěwać? Naspomnjeny dialog je někotremužkuli wopytowarjej mysterij wuswětlił. Bosćan Nawka

Chowanje słónca ze soulom a popom

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:
Bara Sundowner pod Röhrscheidtowej baštu w Budyšinje njeje jenož woblubowane zetkanišćo lubowarjow cocktailow a spektakularnych chowanjow słónca, ale prawidłownje tež najwšelakorišim wuměłcam jewišćo skićace zarjadnišćo. Tak koncertowaše na přikład minjenu sobotu trijo Trojozynk a capella, zdźěla podpěrane wot Tadeja Donata na gitarje. Woni zamóchu w bohatej ličbje přitomnych wopyto­warjow ze swojej melanžu popa a soula putać a zasłužichu sej sylny přiklesk. Přichodnu wutoru změja zajimcy składnosć, pod hesłom „Budyšin zhromadnje – Open stage“ spontanje sami a/abo hromadu hudźić. Foto: Carmen Schumann

Słódki tróšt a małe myto

Mittwoch, 20. Juli 2022 geschrieben von:
Krótko do kónca šulskeho lěta poby Měškankec lodowy mobil w mjenje Płomjenja na Chróšćanskej zakładnej (na wobrazu) a na Radworskej wyšej šuli. Někotre rjadownje wobeju kubłanišćow su so z narodninskim widejom na wubědźowanju dźěćaceho časopisa wobdźělili. Jako mały dźak za jich prócu a słódki tróšt za to, zo njejsu hłowne myto dobyli, sydaše za hólcow a holcy lód a małe myto. Foto: Pětr Šołta

Krajny zwjazk kulturneho a kreatiwneho hospodarstwa Sakska je w zjawnym stejišću wjacorym sakskim ministerstwam swoje starosće hladajo na pobrachowacu strategiju w hrožacym padźe přiwótřowaceho połoženja koronapandemije zwuraznił. W nim žada sej wjacore naprawy a spěchowanja.

Drježdźany (SN/CoR). „Jenož z transparentnej a přemyslenej strategiju, ­kotraž bazuje na dopóznaćach minjeneju koronazymow, móžemy kulturnemu a kreatiwnemu hospodarstwu Sakskeje w přichodnym ćežkim času naslědnje pomhać a njereparujomnym škodam zadźěwać“, rěka w stejišću. Krajny zwjazk zastupuje zajimy něhdźe 10 000 předewzaćow a 40 000 w kulturnym wobłuku dźěławych. Zwjazki Kreatiwna Łužica, Kreatiwna Kamjenica, Kreatiwny Lipsk, Kreatiwne Rudny hory a Wir gestalten Dresden su tu zastupjene.

Baje a myty Łužicy a Serbow

Dienstag, 19. Juli 2022 geschrieben von:

Korzym (RŠ/SN). Hnydom dwě paralelnej wustajeńcy je Korzymska iniciatiwa „Im Friese“ minjeny pjatk wotewriła: „Baje a myty Łužicy a Serbow“ a fotowu wustajeńcu „Rjanosć Ukrainy – to štož je wohrožene“. Wječor wobrubi něhdyši Wjazońčan Matthias Jakisch na swojej samotwarjenej kamjentnej pišćałce.

Wustajeńca rězbarki wotewrjena

Dienstag, 19. Juli 2022 geschrieben von:

Běła Woda (JŁu/SN). Wustajeńcu z twórbami rězbarki Doro­theje von Philipsborn (1894-1971) su minjenu srjedu w Běłej Wodźe wotewrěli. W Běłowodźanskim muzeju škleńcy witaše nawodnica muzeja Christine Lehmann něhdźe 30 zajimcow na wotewrjenje wustajeńcy wuměłče Dorotheje von Philipsborn, kotraž je w měsće před 51 lětami zemrěła.

Wuměłča je so w bliskim šleskim Strehlitzu narodźiła a po Druhej swětowej wójnje domiznu wopušćić dyrbjała a sej nowu – najprjedy w Trjebinje a potom w Běłej Wodźe – namakała. Znata je wona přez swoje mjeńše a wjetše spodobne plastiki, předstajejo wosebje dźěći a zwěrjata. Widźeć su wone w blišej wokolinje, ale tež we Wojerecach.

Znata je wulka Boža martra w Slepjanskim Božim domje a tam tež wopomnjenska tafla za padłych Druheje swětoweje wójny, předstajejo tež žarowacu Serbowku. Skerje mjenje je wona drjewjane figury zhotowiła a tohodla je žonjaca trójka – wowka a mać z dźěsćom w Slepjanskej narodnej drasće – wosebitosć jeje skutkowanja a wosebitosć mjez druhim tamnišeje wustajeńcy.

Zašłosć, přitomnosć, přichod

Freitag, 15. Juli 2022 geschrieben von:

Krabatowe swjedźenske hry w Čornym Chołmcu zahajene

Čorny Chołmc (JK/SN). Po dwěmaj lětomaj bjez Krabatowych swjedźenskich hrow a bjez putaceje stawizny wokoło Krabata a Čorneho młynka dožiwichu wčera wječor stotki přiwisnikow a lubowarjow dušneho serbskeho kuzłarja premjeru lětušich Krabatowych swjedźenskich hrow w Čornym Chołmcu. Mustwo wokoło swójby Siebecke a Čornochołmčanskeho Krabatoweho towarstwa pokazuja přichodne tydźenje znowa napjatu a jara zabawnu hru. Ta bě po wotběhu něšto nowe, ale po wobsahu tola typiske a zwučene. Pod hesłom „W sćinje zašłosće“ sposrědkuja akterojo w stawiznje wokoło Krabata, Čorneho młyna a Čorneho Chołmca tójšto čłowjeskich mudrosćow a žiwjenskich wěrnosćow, kotrež su derje splećene z wotběhom jednanja.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND