Skalne jewišćo w Rathenje zahaji swjatki z galomaj njedźelu a ...
Conrad Felixmüller
Wito Bejmak lětuši lawreat Myta Zejlerja
Drježdźany (SN/bn). Sakske statne ministerstwo za kulturu a turizm (SMWK) spožči lětuše Myto Zejlerja za serbsku rěč informatikarjej a nawodźe Serbskeje centralneje biblioteki Witej Bejmakej. Zdźěla hornjoserbsce spisane wobkrućenje jury wuzběhuje předewšěm jeho „mnohostronske skutkowanje jako pućrubar wužiwanja serbskeje rěče wosebje w digitalnym swěće“. Medijowa zdźělenka SMWK cituje ministerku Barbaru Klepsch (CDU): „Gratuluju Witej Bejmakej wutrobnje a wjeselu so, zo so jeho wobšěrny angažement oficialnje hódnoći. Spožčenje z 5 000 eurami dotěrowaneho Myta Zejlerja je z wobstatkom 2. plana naprawow knježerstwa Sakskeje za sylnjenje nałožowaneje serbšćiny w swobodnym staće. Skutkowanje Wita Bejmaka pokazuje na přikładne wašnje, kak hodźi so rěč Serbow profesionalnje, kreatiwnje a iniciatiwnje na přichod wusměrić.“
Nowe dźiwadłowe wjednistwo so předstajiło
Zły Komorow (AH/SN). Konopej a stare čitanske lampy na jewišću a prózdna, ćěmna wopytowarska žurla tworjachu kulisu za inscenaciju, z kotrejž so přichodny intendant Noweho jewišća Zły Komorow Daniel Ris předwčerawšim prěni raz zjawnje předstaješe. Wón naslěduje wot 1. septembra Manuela Soubeyranda, kiž je zastojnstwo wosom lět wukonjał. Ris, lěta 1965 w porynsko-westfalskim Leverkusenje narodźeny, bě hač do lońšeho dźiwadłowy festiwal „Burgfestspiele Mayen“ w Porynsko-Pfalcowskej nawjedował. Nimo toho bě towarstwo „Art but fair“ załožił, kotremuž dale předsyduje.
Wobšěrny spektrum sorabistiki skićili
Wot 19. hač do 22. meje wotmě so na Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity konferenca składnostnje 70lětneho wobstaća kubłanišća. 24 referentow z tu- a wukraja přednošowaše wo rozdźělnych sorabistiskich temach.
Paleta přednoškow bě wobšěrna. Sylnje zastupjene běchu wězo rěčespytne tematiki, a znaći – kaž to su prof. dr. Roland Marti, prof. dr. Tilman Berger a prof. dr. Tadeusz Lewaszkiewicz – a nowi sorabisća – na přikład prof. dr. Olav Mueller-Reichau z Lipska – diskutowachu wo najwšelakorišich aspektach dźensnišeje a bywšeje hornjo- a delnjoserbšćiny, tež přirunujo z tamnymi rěčemi.
Rózynki w linguistiskim tykancu
SI wotnětka z čłonom syće NPLD
Budyšin (SN). Serbski institut bu jako nowy čłon europskeje Syće k spěchowanju rěčneje mnohotnosće (Network to promote Linguistic Diversity, NPLD) přiwzaty. Tole sta so njedawno na generalnej zhromadźiznje NPLD w Brüsselu, w kotrejež wobłuku wotmě so kulojte blido k „Europskim rěčnym modelam w kubłanju“. Direktor SI dr. Hauke Bartels podšmórny, zo „skića nam syć dalšu platformu za dialog mjez wědomosću a towaršnosću na europskej runinje, runje tak kaž bjezposrědny přistup k wuwiću a nazhonjenjam w druhich krajach nastupajo rěčne planowanja a rěčny management. Rady chcemy ze swojej ekspertizu na polu rěčneho spěchowanja a rewitalizacije aktiwnje syći přinošować.“ Tema kulojteho blida bě „wosebje hladajo na planowane projekty rěčneje rewitalizacije w Delnjej Łužicy jara zajimawa“, Bartels doda.
Wo atentaće na Heydricha a zničenych Lidicach
27. meje bě tomu 80 lět, zo přewjedźechu štyrjo čěscy parašutisća, wuzwoleni a pósłani wot Edvarda Benešoweho čěskosłowakskeho eksilneho knježerstwa w Londonje, w Praze atentat na „reichsprotektora“ Reinharda Heydricha. Kak bě k tomu dóšło a što so po tym sta?
W awgusće 1941 postaji Adolf Hitler w Halle nad Solawu rodźeneho Reinharda Heydricha za „reichsprotektora za Čěsku a Morawu“. „Obergruppenführer“ Heydrich bě hižo do toho we wjacorych funkcijach jako fanatiski słužownik fašistiskeje ideologije wustupował. Mjenować chcemy jeho organizowany nadpad kónc awgusta 1939 na tehdyši sćelak Gleiwitz (Gliwice), na jeho plany k zničenju Židow na Wannseeskej konferency w januaru 1942 a po njej. Hitler sam rěčeše wo „mužu ze železnej wutrobu“. Z knihi „Feuersturm“ je slědowacy citat: „Heydrichowy rjany napohlad, jeho njedwělomna inteligenca a njepowalny fanatizm dopomhachu jemu w Třećim reichu k poziciji, z kotrejž – by-li přetrał a Němska wójnu dobyła – by samo jako naslědnik Hitlera do prašenja přišoł.“
„BEAT“ druhi raz jako festiwal
Budyšin (SN/bn). Towarstwo Kamjentny dom wuhotuje lětsa znowa zarjadowanje „BEAT“ w Budyšinje, a to po lońšej premjerje druhi raz we formje festiwala. W tym wobłuku koncertuja přichodny pjatk skupiny Feale z Drježdźan a Kamjenicy, Ceebra ze „sakskeje prowincy“, Beyond Memories ze Zhorjelca a projekt Correo z Budyšina.
Sobotu změja zajimcy składnosć, so na dźěłarničce „Production Hub“ pod nawodom Wósporkskeho hudźbnika Davida Branda wobdźělić. Zaměr je, zhromadnje kompoziciju zdźěłać a nahrawać. Wuslědk ma so online na platformje YouTube wozjewić. Byrnjež staw přizjewjenjow „hižo dosć spokojacy był“, kaž workshop zamołwjacy projektowy manager Alexander Noack na naprašowanje zdźěli, „njebudźemy přidatnym, krótkodobnje so rozsudźacym hudźbnikam durje pokazać“. Přizjewjenja za darmotnu dźěłarničku su na internetnej stronje Kamjentneho domu móžne.
Festiwal „BEAT“ zakónča sobotu z „wotewrjenym jewišćom“, na kotrymž móža so hosćo ze swójskimi přinoškami a/abo improwizacijemi prezentować.
Domiznowěda móže jara zajimawa być
Wojerecy (SiR/SN). Zo móže domiznowěda zajimawa a powučowaca być, to wě 30 čłonow Towaršnosće za domiznowědu Wojerecy – muzejowe towarstwo. Před třiceći lětami je 25 aktiwnych sobustawow towarstwo znowa załožiło. Hłowny zaměr bě, tradiciju w lěće 1924 wutworjenje Towaršnosće za domiznowědu dale wjesć a měšćanski muzej podpěrać. Jedyn z wažnych wuslědkow angažementa tehdyšich aktiwistow je domizniski muzej w bywšim cłownistwje při Wojerowskim hrodźe, hdźež je dźensa zarjad za zwěrjenc zaměstnjeny. „Chcemy tež přichodnje historiske hódnoty škitać a hajić kaž tež bjesadu, wjeselo a zwjazanosć z domiznu spěchować“, rozłoži předsydka towarstwa Rita Hertel.
