Protest přećiwo wuhnaću fararja

Freitag, 13. April 2018 geschrieben von:

Jutře je tomu 80 lět, zo dyrbješe na přikaz nacistiskeje policije Slepjanski farar Bohuměr Rejsler swoju Slepjansku wosadu wopušćić. 11. jutrownika 1938 bě policija duchownemu pisomnje zdźěliła, zo njesmě wón „wohroženja zjawneho porjada a pokoja dla“ w Slepom hižo skutkować.

Rejsler bě so 16. nowembra 1902 němskemu duchownemu w Mittweidźe narodźił. Na studiju teologije w Lipsku ze­zna bohosłowc serbskich komilitonow a zajimowaše so sylnje za serbstwo. Lěto přebywaše tuž na Budestečanskej farje pola wyšeho fararja Morica Domaški. Rěčnje nadarjeny muž je tam tak derje serbšćinu nawuknył, zo móžeše w njej běžnje rěčeć a prědować.

Wuměłstwowy bus zaso pojědźe

Donnerstag, 12. April 2018 geschrieben von:

Pomorcy (SN/bn). Regionalny projekt Wu­měłstwowy bus Korzymske towarstwo Im Friese a partnerojo tež lětsa zaso­ přewjedu, a to mjeztym 5. króć. Cyłkow­nje štyri busy powjezu zajimcow 9. a 10. ju­nija w 75mjeńšinskim takće z Pomorc na štyri dalše kulturne městna. Prěni raz je so organizatoram zešlach­ćiło, z pa­ralelnej Dołhej nocu kultury Muzeja Budyšin hromadźe dźěłać. Nowosć je, zo płaća zastupne lisćiki resp. banćiki za wuměłstwowy bus zdobom za Budyske zarjadowanje a nawopak.

Hadam Z. Šěrach

Donnerstag, 12. April 2018 geschrieben von:
Basnik a farar magister Hadam Zacharias Šěrach bě so před 325 lětami w Chrjebi farskej swójbje Pětra Šěracha narodźił, wótca sławneje dynastije duchownych a wučencow. Hadam Zacharias wopyta Mišnjansku Wjerchowsku šulu a studowaše teologiju a filozofiju w Lipsku, hdźež 1716 tamniše Serbske prědarske towarstwo sobu załoži. Tři lěta bě wón domjacy wučer dźěći zemjana, doniž njebu 1720 jako farar w Nosaćicach zapokazany, hdźež dźewjeć lět wosta. Wot lěta 1729 hač do smjerće 28. julija 1758 bě du­chowny we wjetšej Malešanskej wosadźe, a tam so jara za pěstowanje serbšćiny zasadźowaše. Šěrach bě nadarjeny basnik, kiž předewšěm w hebrejšćinje a grjekšćinje pěsnješe, ale tež serbske a němske nabožne a swětne basnje tworješe. Nabožinske knihi je tohorunja zeserbšćił. W Malešecach rozestaješe so z łužiskimi pietistami a jich přepjatosćemi, kaž z jara kruće wustupowacym Janom Bohuměrom Küh­nom, duchownym w susodnym Klukšu. Hadam Zacharias Šěrach bě nan přiro­dowědnika, sławneho pčołarja, fararja Hadama Bohuchwała Šěracha kaž tež ćišćerja a nakładnika Pětra Eliasa Šěracha. Manfred Laduš

Jutry w Budyšinje ze serbskimi nowosćemi

Mittwoch, 11. April 2018 geschrieben von:
Nina Krawčikec z Njebjelčic (naprawo) a Tabea Cyžec z Wudworja běštej ćichu sobotu w narodnej dra­sće­ w Budyšinje po puću a rozłožowaštej zajimcam nałožki.

Jeho mnohich tradicijow k nabožnemu nalětnjemu swjatkej rěkachu Budyšinej hižo před 90 lětami, kaž dźensa zaso, jutrow­ne město Němskeje. Lětsa je so to znowa wobkrućiło. Nimo procesiona Budyskich křižerjow do Radworja jutrow­ničku a lěta 2001 wožiwjeneho jónkrótneho nałožka jejkakulenja na Hro­dźišku čakachu na hosći mnohe dalše dožiwjenja w tysaclětnym měsće.

Hižo třeći króć je Serbski ludowy ansamb­l wobchodam srjedź města za jutrowny čas wupožčił narodnu drastu, kotraž na figurinach we wukładnych woknach na serbsku wosebitosć Łužicy skedźbnješe. Dwurěčne taflički informowachu wo tym, wo kotru drastu so jedna, w kotrej kónčinje je abo bě wona doma a při kotrej składnosći so ju žony abo mužojo hotuja. We woknje Kalauchec sanitarneho domu na Žitnych wikach wuhladach delnjoserbsku swjedźensku drastu z małej lapu (hawbu), katolsku swjedźensku drastu a serbsku mužacu drastu.

Chwalba za narodnu drastu

Jutrowne wubědźowanje zakónčene

Mittwoch, 11. April 2018 geschrieben von:

Dobyćerjo lětušeho „65. wubědźowanja wo najrjeńše jutrowne jejko“ su jasni. Kotre dźěći a kotrych młodostnych wuznamjenja, chce Spěchowanski kruh za serbsku ludowu kulturu tele dny wozje­wić. Wjace hač 40 dorostowych wuměłcow a wjacore šulske rjadownje je so na wurisanju wobdźěliło.

Budyšin (SN/bn). Lětuše „65. wubědźowanje wo najrjeńše jutrowne jejko“ Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu je zakónčene. Po dorosćenych, kotrychž wuznamjenichu we wobłuku Budyskich Serbskich jutrownych wikow, je jury – jej přisłušeštej zastupjerka spěchowanskeho kruha Marja Jaworkowa a regionalna rěčnica Domowiny Sonja Hrjehorjowa – wčera wudźěłki dźěći a mło­dostnych wuhódnoćiła. Cyłkownje su so 42 jednotliwcow kaž tež štyri Kulowske rjadowniske cyłki z kolekcijemi dweju jejkow wobdźělili.

Kapłan Jurij Deleńk

Mittwoch, 11. April 2018 geschrieben von:
Dźensa před sto lětami padny sobuzałožićel Domowiny, Maćicar a redaktor, kapłan Jurij Deleńk, jako wojak pola francoskeho Armentièresa. 22. apryla 1882 bě so wón žiwnosćerskej swójbje we Wutołčicach narodźił. Po studiju teologije w Praze sta so lěta 1905 kapłan w Žitawje, hdźež staraše so tež wo čěskich wosadnych w jich maćeršćinje. Po tym studowaše na wučerja matematiki a fyziki. Přełožowaše tež ze słowjanskich rěčow. Wot lěta 1910 do 1914 kapłanješe zaso w Pirnje, Budyšinje, Plauenje a Kamjenicy. W tym času bě zdobom redaktor Katolskeho ­Posoła a přetwori Donnerhakec ćišćernju na nowe předewzaće. 1911 běše jenički Serb na kongresu słowjanskich žurnalistow w Běłohrodźe. A 13. oktobra 1912 bě jenički katolski duchowny mjez załožićelemi Domowiny. Němscy nacionalisća Deleńka zasadźenja za słowjanstwo dla hidźachu a přesadźichu jeho spěšnje do druhich městow. 1914 sta so wón z wučerjom w Ber­linje a dyrbješe do wójny. Jeho njepřećeljo postarachu so wo to, zo njebu ani wójnski duchowny ani na podwyška powyšeny. Dźensa w 19.30 hodź. spominaja w Baćonju z Božej mšu na kapłana Jurja Deleńka. Manfred Laduš

Wjace wopytowarjow w NSLDź

Dienstag, 10. April 2018 geschrieben von:

NSLDź je swoju lětušu hłownu insce­naciju w hornjoserbšćinje posledni raz předstajiło. Z cyłkownym wopytom – mnóstwo přihladowarjow je porno zašłym­ produkcijam spóznajomnje stupało – su zamołwići jewišća spokojom.

Budyšin (SN/bn). Němsko-Serbske ludowe dźiwadło je swoju lětušu hornjoserbsku inscenaciju „Paradiz w dobrej stwě“ njedźelu posledni raz předstajiło. Cyłkownje 1 061 wopytowarjow je sej ko­me­diju Markusa Köbelija w přełožku Křesćana Barta wobhladało. Mjenowana ličba njeje jenož najlěpša zašłych třoch lět, ale zdobom wjetša hač 1997, jako bě hru něhdźe 750 přihladowarjow pod titulom „Holcerec peepshow“ w Budyšinje do­žiwiło. „To je za nas rjany wuspěch“, rje­kny zastupjerka intendanta za serbske dźiwadło Madleńka Šołćic.

SLA z programomaj za dźěći

Dienstag, 10. April 2018 geschrieben von:
Musical Serbskeho ludoweho ansambla „Myška w mróčelach“, kotryž běchu loni jako ptačokwasny program za dźěći předstajili, pokazachu minjenu njedźelu we wobłuku swójbneho popołdnja w Budyšinje. Nalada na napoł wobsadźenej žurli SLA bě wulkotna. Nazymu podadźa so ansamblowcy z hru Jěwy-Marje Čornakec na wuprawu do sewjerorynsko-westfalskeju městow Nettetal a Remscheid. Dalša, tohorunja na dźěći wusměrjena turneja započnje so pjatk za tydźeń. Bajku „Překlepana liška“ Liany Bertók a wospjet Jěwy-Marje Čornakec prezentuja mjez druhim trójce w Bayerskej a na 53. hudźbnych swjedźenskich dnjach we Wojerecach. Foto: SN/Maćij Bulank

Pólsko-němski tango w Budyšinje

Montag, 09. April 2018 geschrieben von:
Pod hesłom „Bo do tanga trzeba dwojga – Za tango trjebaš dweju“ su sobotu wjacore němsko-pólske poriki w Budyskim Kamjentnym domje po argentinskim wašnju rejwali. Nazwučowali běchu měšeńcu mjez krutymi elementami a improwizaciju we wobłuku dźěłarnički w Jelenjogórskim Centrumje kultury. Wosom razow su tam na dwudnjowskich seminarach probowali. Projekt bě zarjadowanje Budyskeho so­cio­kulturneho towarstwa kaž tež jeho pólskeho pendanta, kotrejž chcetej jako „Partnerzy z kulturą – Kulturnaj partneraj“, dźěla kooperaciskeho programa EU „Interreg Pólska – Sakska“, mjezy překročacu wuměnu spěchować. Foto: SN/Maćij Bulank

Prapremjera 6. sinfonije Roja

Montag, 09. April 2018 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Serbski ludowy ansambl hotuje so na swój prěni lětuši sinfo­niski koncert. Přichodny štwórtk předstaji orchester SLA pod nawodom Andreasa Pabsta „Allegretto“, sławnu 1. sadźbu z concerto grosso „Palladio“ Waliza Karla Jenkinsa a „Simple symphony“ za smyčkowy orchester Jendźelčana Benjamina Brittena. Byrnjež titul jednoru kompoziciju lubił, jedna so wo na­ročny kruch, při čimž je hłownje 2. sadźba z předpisanym picikatom njewšědne wužadanje. Chór SLA zesylni instrumentalistow při duchownej twórbje „Dixit Dominus“ Georga Friedricha Händela.

Wosebity wjeršk koncerta budźe prapremjera 6. sinfonije Hinca Roja. Poprawom jako suita koncipowany naslědnik twórby „Stalingrad“, kotruž su před lě­tomaj w Berlinskim wulkopósłanstwje Ruskeje federacije z přidatnymi hudźb­nikami z Jelenjeje Góry prěni raz předstajili, je w přirunanju skerje radostna kom­pozicija. Roj bě jednotliwe sadźby minjenej lěće dotworił a sinfoniju, tónraz bjez nadrjadowaneje temy, zestajał.

Koncert budźe na hłownym jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND