Zetkanka ze słowakskim huslerjom Jozefom Farkašom w Budyšinje

Husler Jozef Farkaš so w orchestrje Serbskeho ludoweho ansambla woprawdźe doma čuje. Mnohe lěta hižo w tutym hudźbnym ćělesu w Bratislavje rodźeneho Słowaka widźiš. „Lětsa w awgusće budźe tomu 40 lět, zo stach so z hudźbnikom orchestra SLA. 40 lět so tež za mnje njeje bjez slědow minyło. Při­wšěm so w orchestrje woprawdźe derje čuju, to je moje žiwjenje“, Jozef Farkaš powěda. Zdobom je so do serbskeje kultury, do hudźby zanurił, so do njeje zalubował. 59lětny samo praji, zo so čuje kaž Serb. W mjeztym nimale 40 lětach měješe wón w SLA rjane dožiwjenja, ale je tež sobu přetrał ćežke časy dalšeje eksistency kulturneje institucije. „Tole wšitko mje z SLA kruće wjaza.“ Tak je w Budyšinje namakał swoje doma, swój schow.

Pohlad do tworjenja awtorki Olgi Grjasnoweje

Za serbskich čitacych stej dwurěčnosć a kulturna mnohostronskosć normalita. Wonej wotbłyšćujetej so w serbskej literaturje, kotraž po lěće 1945 přewažnje paralelnje tež němsce wuchadźa. Husto awtorojo dwurěčnosć tež w tekstach samych tematizuja – tak na přikład Kito Lorenc, Jurij Brězan abo Róža Domašcyna. Tež načasny serbski roman Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje „Módre buny“ serbsko-němsku towaršnosć we Łužicy wotbłyšćuje.

W němskej načasnej literaturje je so w zašłych lětach wosebje přez migraciju nowa wotewrjenosć za mnohorěčnosć a za ludźi wuwiwała, kotřiž su wosrjedź wšelakorych kulturow žiwi. Tak spožčeja na přikład literarne Myto Adelberta von Chamisso z cilom, awtorow a awtorki spěchować, kiž su němčinu hakle pozdźe nawuknyli a kotřiž změnu kultury w swojich knihach wopisuja. Mjez wu­znamjenjenymi su na přikład Emine Sevgi Özdamar (1999), Zsuzsa Bánk (2004), Feridun Zaimoğlu (2005), Saša Stanišić (2008) a Abbas Khider (2017). Spěchowanske myto 2015 dósta Olga Grjasnowa.

Wo nadawkach a wuznamje Serbskeje kulturneje informacije w Budyšinje

Nošer Serbskeje kulturneje informacije w Budyšinje je Załožba za serbski lud. SKI wopytowarjow wo stawiznach, žiwjenju a kulturje Serbow informuje. A što wšitko poskićuje, kotre wusta­jeńcy a eksponaty wopytowarjam spřistupnja, wo tym je so Alfons Wićaz ze zamołwitej za SKI, wotrjadnicu a za­stupjerku direktora załožby Michaelu ­Mošowej, a ze zamołwitej za marketing Hanku Budarjowej rozmołwjał.

Je so SKI dotal jako wažna posrědnica stawiznow a kultury Serbow wopokazała?

Spočatk měrca je Serbski ludowy ansambl wosebity a w kóždymžkuli zmysle jónkrótny koncert wuhotował. Pod hesłom „Stysk a wysk“ prezentowaštej orchester SLA a hóstna solistka Heidemarja Wiesnerec za křidłom pod nawodom mjezynarodnje renoměrowaneho nižozemskeho dirigenta Petera Biloena na Budyskej žurli ansambla dramaturgisce wuwaženy program twórbow z dobow klasiki a romantiki.

Zazběh wječora tworješe „Serenada E-dur­ za smyčkowy orchester op. 22“ ­Antonína Dvořáka. Tak mjenowanu praksu historiskeho předstajenja docyła njewobkedźbujo interpretowachu hudźb­nicy pjećsadźbowu kompoziciju na skerje ekspresionistiske dyžli pózdnjoromantiske wašnje. Hdźežkuli je w parti­turje ritardando abo accelerando před­pisane, da Peter Biloen smyčkarjow raznje pomałšo resp. spěšnišo hrać. Žadaja-li sej noty změnu intensity abo akcent, je to dirigent radikalnje wukładował. Tak nastawacej dynamice polěkowaše poměrnje „wótry“ zwuk, dopominacy na komorne ćěleso Il giardino armonico, kotrež – w tym zwisku to kuriozum – ­je na mjenowanu historisku praksu specializo­wane.