Rjany pěstowarski swjedźeń
Štóž to lěpje njewědźeše, móhł sej myslić, zo jedna so wo wjetši ludowy swjedźeń. We woprawdźitosći pak přichwatachu syły wopytowarjow na njedawny pěstowarski swjedźeń. Na dworje Kulowskeho katolskeho dźěćaceho domu dopominachu so woni na spočatki kubłanišća a wjeselachu so zdobom na přichod. Stawizny pěstowarnje budu do stawiznow města zapřijate.
Njedawny swjedźeń bě posledni tajkeho razu w bywšim domje. Tón bu 1781 jako chorownja za chudych ludźi natwarjeny a bu zwoprědka jako šula wužiwany. Potom pak zaměstni so pěstowarnja. Tež kubłarka Sabine Richter bě jako dźěćo tam chodźiła a dopomina so na rjane časy. Stajnje su tam wjele rejowali, so smjeli a spěwali. Pěstowarki běchu stajnje přewšo angažowane, štož bě jej zakład za dźensniše dźěło. Kombinaciju pedagogiki a nabožiny ma wona za spomóžnu, dokelž spožča dźěćom stabilitu a strukturu.
Dawno je chěža přemała, a tak twarja tuchwilu nowy dom. Kusk po kusku so tuž kubłarjo a dźěći ze swojim domicilom rozžohnuja. Posledni pěstowarski swjedźeń bě jedna z mnohich kročelow, kotrež hišće slěduja. Silke Richter
Wo pokal za bulom honili
Foće: Anja NowakowaŠulerjow Worklečanskeje zakładneje šule ...
Na mejemjetanju dźiwadło hrali
Tež w Malešanskej pěstowarni „K wódnemu mužej“ su swoje lětuše mejemjetanje z rjanym swjedźenjom zwjazali. Hižo do toho běchu sej kubłarjo hłójčku łamali, što móhli wosebiteho činić. Z dźěćimi nazwučowachu hru „Pola wohnjoweje wobory je kofej zymny“, kotruž hižo z předčitanja znajachu. Jako překwapjenka wobdźěli so na inscenaciji Malešanska wohnjowa wobora z dorostowej skupinu. A dźěći pokazachu, kak so woheń haša. Při najrjeńšim wjedrje přewjedźechu mejemjetanje, při kotrymž bě Franz najspěšniši. A wón wuzwoli sej Emmi za mejsku kralownu. Z kuču jědźechu dźěći po wsy. Borbora Kralowa
Pettersson a Findus nětko tež serbsce „Pettersson a Findus“ je w ...
Pettersson a Findus nětko tež serbsce
„Pettersson a Findus“ je w Šwedskej a daloko za jeje mjezami woblubowany dźěćacy rjad awtora Svena Nordqvista. Hłownaj rjekaj staj starc Pettersson a jeho kocor Findus. W přełožku Diany Šołćineje kniha „Findus a hara z honačom“ nětko tež w serbskej rěči předleži.
Kocor Findus je wušikny worakawc na wšěch polach a ma swoje krute městno na dworje. Te wězo spušćić nochce. Pettersson pak rjaneho dnja noweho wobydlerja – honača – sobu domoj přinjese. Naraz wjerći so wšitko wokoło noweho wobydlerja, a Findusa hižo zańč nimaja. Wšitcy chwala sej honačowe spěwanje, ale Findusej wot toho „škrěčenja“ skoro wuši wotpadnu. Dyrbi tuž jednać a wumysli sej lesć, kak by swojeho přećiwnika wotbyć móhł. Kak drje so stawizna kónči, zhoniće w nowej dźěćacej knize. W delnjoserbšćinje je wona pod titulom „Findus a kokot-spiwarik“ wušła. Měrka Mětowa
Na pčołki překuzłane
Młódše dźěći zmijoweje a pumpotoweje skupiny Budyskeje pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“ su po měsće pućowali. W parku su tójšto wo přirodźe zhonili.
Wučer Syman Šołta bě z nami po puću a pokaza wosebitu chójnu. Ow, a hriby smy namakali! Njejsmy pak tam ani jednu žiwu pčołku abo čmjełu wuhladali. Za to měješe naš přewodźer tajke w nachribjetniku. Te bě wón něhdźe hižo mortwe zezběrał. A tak móžachmy sej pčołki, čmjeły, wosy a šeršenje cyle dokładnje zbliska wobhladać.
Knjez Šołta je nam powědał, kak su pčołki žiwe a kotre nadawki wone maja. Ale što so nětko stawaše? Wón je nas na pčołki překuzłał. Nětko lětachmy wokoło kubłarkow a pytachmy nektar. Zakuzłanje pak wón z hrónčkom zaso zběhny. Nětko mějachmy zaso noze a běchmy bjez křidleškow. Ducy do pěstowarnje smy šlinki wobkedźbowali a kiješki zběrali. Leńka Ješkec
„Dźensa dźemy pućować …“
... takle wjeselachu so dźěći Krabatoweje skupiny Njebjelčanskeje pěstowarnje „Barbojte kamuški – Jan Skala“ rjaneho dnja w róžowniku.
Při słónčnym wjedrje podachmy so na nalětnje pućowanje. Puć wjedźeše nas do směra Grósolca (Großholz). Při lěsku na přikrywach sedźo trochu wotpočnychmy a słuchachmy ze začinjenymi wočemi na zynki přirody. Potom dźěchmy dale k něhdyšemu młynej, hdźež nas knjez Bjedrich wočakowaše. Wón pokaza nam wšelake ptače chěže a kukawy, kotrež su na mnohich městnach jeho ležownosće rozdźělene. Samo za wjewjerčki ma kašćik z worjechami. Na wobrazowych taflach je nam tójšto ptačich družin rozkładł.
Wuměłski nawoda je rejwarjam zbožo
Słowak Kornel Kolembus přihotuje so z Wudworskim ansamblom na folklorny festiwal
Srjedu popołdnju zetkaja so holcy wulkeje skupiny Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor (SFAW) na farskim dworje w Chrósćicach, zo bychu w Hórnikowym domje probowali. Přihotuja so na Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“. 23lětny Ambrož Handrik ze Serbskich Pazlic, městopředsyda SFAW, je wšitko přihotował, zo móhli tam holcy a po nich hólcy-rejwarjo zwučować. Zhonju, zo je loni kónc septembra 44lětny słowakski rejwarski pedagoga a bywši rejwar Serbskeho ludoweho ansambla Kornel Kolembus wuměłski nawod Wudworčanow přewzał. Jemu poboku je jeho partnerka, Ukrainjanka Yuliya Kasyan, kotraž je dwanaće lět w SLA jako solistka rejowała.
„Wjeselu so, zo móžu z młodymi rejwarkami a rejwarjemi zwučować. We Wudworskim ansamblu tči dobry potencial. Tam su talenty. Chcu z nich najlěpši amaterski folklorny ansambl Łužicy sčinić“, mi Kornel Kolembus do proby powěda.
Dawa dohlad do bohateho tworjenja Hańže Bjeńšoweje
K stotym posmjertnym narodninam spisowaćelki Hańže Bjeńšoweje (rodźena 27. nalětnika 1919) předpołoži jeje syn Handrij knihu „Nitka Witka a druhe stworjenčka“. Na 164 stronach z rjanymi fotami – mjez druhim wosrjedź knihi stronje z wobrazami ze žiwjenja awtorki – dóstawa čitar z wuběrom powědančkow a basnjow dohlad do bohateho tworjenja Hańže Bjeńšoweje. Wudawar njeje Ludowe nakładnistwo Domowina, ale něhdyši zhotowjer w LND Handrij Bjeńš w samonakładnistwje. Za titul wuwza wón mjeno marionety, kotruž běštaj spisowaćelka Bjeńšowa a klankodźiwadźelnik Měrćin Krawc stworiłoj.
„Smy nětko hranicu móžneho docpěli“
Rozmołwa do XIII. mjezynarodneho folklorneho festiwala Łužica z Markom Kowarjom a Benom Šołtu
Wot 1995 so kóždej dwě lěće Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“ wotměwa. Wot spočatka je nětčiši jednaćel Domowiny Marko Kowar hłowny zamołwity organizator za tutón kulturny wjeršk. Zdobom zamołwja Beno Šołta lětsa zjawnostne dźěło a wabjenje. Alfons Wićaz je so z nimaj rozmołwjał.
Kak je k tomu dóšło, prěni króć folklorny festiwal přewjesć, a kotry zaměr bě z tym zwjazany?
