600 lět Sernjany – zajimawe stawizniske powěsće wo delanskej wsy 17
Sernjany swjeća lětsa 600. róčnicu prěnjeho pisomneho naspomnjenja. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer stawiznow delanskich wsow Pawoł Rota je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:
Dwanaće lět Serbski zakoń
Srjedu, 23. měrca 1960, wječor wotmě so na žurli Korjeńkec hosćenca w Sernjanach swjatočnosć składnostnje 12. róčnicy schwalenja Zakonja wo zachowanju prawow serbskeje ludnosće. Zarjadowar běštej Domowinska skupina Sernjany-Róžant a sekretariat Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“. Za wjesny parlament bě to zdobom wurjadne zeńdźenje; tež za Róžant a Smjerdźacu.
Žnjowy dźakny swjedźeń a party
Na zahrodźe dźěćaceho domu „Při baćonjacym hnězdźe“ w Myšecach je so 10. oktobra běrnjacy woheń palił. Maćerje a nanojo njejsu tuž hnydom domoj chwatali, ale su so z dźěćimi při wohenju zhromadźili. Za to mějachu dobru přičinu. Wšako wotměchu tam žnjowy dźakny swjedźeń. Za to běchu žłobikarske a pěstowarske dźěći něšto dobre k jědźi přihotowali. To wězo wšitkim derje słodźeše, wosebje dokelž běchu na čerstwym powětře. Tež ći, kotřiž běchu před něšto časom hišće w Myšecach do horta chodźili, běchu na swjedźeń přeprošeni. Woni běchu w septembrje za swój film „Dźěći w horće Myšecy“ wobydlerske myto Sakskeje w kategoriji telewizija dobyli. Na swjedźenju přepodachu połojcu mytowanskeho pjenjeza towarstwu Słónčna pruha z.t. Drježdźany. To je spěchowanski kruh za na raka schorjene dźěći a młodostnych. Zastupjerka towarstwa skupiny staršich Hornja Łužica knjeni Gnausch je so za dar 250 eurow wutrobnje dźakowała. Wjesołe popołdnjo njebě dawno hišće zakónčene. Nawječor ćehnjechu dźěći w lampionowym ćahu po wsy. Po tym sedźachu při lěhwowym wohenju abo rejwachu k hudźbje diskoteki.
Šulerjo wudadźa swoju prěnju knihu
Foće: SN/Hanka Šěnec, Měrka MětowaKotre přihoty a rozmyslowanja su trěbne, zo móhła zajimawa kniha nastać? Z tymle prašenjom zaběraja so šulerjo 7. lětnika Ralbičanskeje wyšeje šule wot kónca awgusta. A činja to samo praktisce we wobłuku projekta „Naša serbska kniha“ Ludoweho nakładnistwa Domowina. Woni smědźa spisowaćeljo swójskeje knihi być a wšitke kročele nastaća hač k wozjewjenju přewodźeć. W prěnich tydźenjach su we wučbje serbšćiny fabule pisali a we wuměłskim kubłanju k tomu hodźace so rysowanki zhotowili. Kónc septembra je takrjec manuskript w nakładnistwje předležał. Lektorka Weronika Žurowa teksty hišće raz korigowaše, wuhotowar Tomaš Šołta zestaja manuskripty na hišće prózdne strony knihi. Młodźi awtorojo su jeho při tym wobkedźbowali. W nakładnistwje pak njejsu sej jeno swoju prěničku wobhladali, ale zdobom wšitke wotrjady wopytali a zhonili, kotre medije tam wuchadźeja a kelko dźěła za tym tči. W redakciji Serbskich Nowin zeznajomichu so z dźěłom žurnalistow. Naš wječornik budźe přichodnje sobu za jich prěničku wabić.
Do Chrósćic pućowali
Zhromadnje lipu sadźili
W Rakecach bě jónu wulke knježe kubło. We wulkim hrodźe stej dźensa šula za rybarjow a Sakski krajny hamt za wobswět a ratarstwo zaměstnjenej. W něhdyšich hródźach a bróžnjach su mjeztym młodźinski klub, wulka biblioteka a domizniski muzej. Při Dwórnišćowej je gmejna před lětomaj hrodowu murju wobnowiła. Stara piwarnja, kotraž tam steješe, je nimale dospołnje rozpadnyła. Tohodla ju zwottorhachu. Na samsnym městnje je dźensa rjane wulke hrajkanišćo. Při tym staj njedawno Rakečanski wjesnjanosta Swen Nowotny a čłon předsydstwa Domowinskeje skupiny Komorow-Trupin-Rakecy Günter Holder lipu sadźiłoj. To je zamołwita za serbske prašenja Rakečanskeje gmejny Jaqueline Krawcowa jara witała. Dźěći Witaj-skupiny tamnišeje pěstowarnje předstajichu rjany serbski program. Dwě holcy stej so woblekłoj serbsku narodnu drastu. Lóštnje zaspěwachu dźěći „Smy lutki wjesołe“ a zarejowachu „Stup dale“. Jich pěseń a rejku přewodźeše hudźbny terapeut a motiwator za serbsku rěč a kulturu Lucian Kaulfürst na dudach.
Čehodla měnjeja zwěrjata swój kožuch?
Dźěła z akribiskim wóčkom a ze začućom
Na zetkanju ze zhotowjerjom knihow LND Tomašom Šołtu
Koncentrowany sedźi Tomaš Šołta na swojim dźěłowym městnje w Ludowym nakładnistwje Domowina w Budyšinje nad starej kartu a z lupu dokładnje za jeje kwalitu hlada. Karta słuša k prof. dr. Arnošta Mukowej knize „Statistika Łužiskich Serbow“, kotraž nasta w lětach 1884 do 1886. W njej wozjewi Muka swoje ličenje a wopisanje Hornich a Delnich Serbow. Karta je přidawk k statistice, a ju přihotuje knihizhotowjer za reprodukciju. „Hladam na to, zo su barby za ćišć prawje měšane, tak zo budu potom jasne a změja prawy kontrast. Kniha ma w decembrje w nowym nakładźe wuńć“, 42lětny powěda.
Roman tematizuje połoženje žonow spočatk minjeneho lětstotka w ...
Kniha młodeje awtorki z Kazana wjele mytow dóstała
„Zulejka wotwěra woči“, prěnja kniha tatarsko-ruskeje spisowaćelki Guzel Jachineje, tež w němskim přełožku předleži. Młoda awtorka studowaše na Tatarskej pedagogiskej uniwersiće w Kazanje germanistiku a anglistiku, po tym złoži diplom na Wysokej šuli za film w Moskwje. Z knihu, w kotrejž wo dóńće swojeje tatarskeje wowki powěda, je nimo Literarneho myta města Kazana tež dwě wažnej myće za rusku literaturu dobyła. W lěće 2015 dósta najwjetše ruske myto za literaturu Wulka kniha, kotrež je po Nobelowym myće za literaturu druhe najwjetše swětowe myto toho razu, a w samsnym lěće tež myto Jasnaja Poljana. Kniha žněješe wulki wuspěch mjez čitarjemi a čitarkami; přełožk do druhich rěčow a mjezynarodna recepcija, samo sfilmowanje romana, njejsu dołho na so čakać dali.
Budźe zaměrnjeza wopyty wabić
Rozmołwa ze spěwotwórcom a nowym sobudźěłaćerjom serbskeje biblioteki w Choćebuskim Serbskim domje Berndom Pittkuningsom
Bernd Pittkunings je znaty delnjoserbski spěwotwórc. Njewustupuje z dwurěčnym programom jenož w Delnjej a Hornjej Łužicy, ale tež zwonka njeje. Wot lětušeho awgusta dźěła jako sobudźěłaćer w bibliotece Choćebuskeho Serbskeho domu. Alfons Wićaz je so z nim wo jeho nowym nadawku, ale tež wo dalšich planach jako spěwotwórc rozmołwjał.
Kak je k tomu dóšło, zo sće nadawk w serbskej bibliotece přewzał?
B. Pittkunings: Pytach nimo swojeho powołanja jako wuměłc-spěwotwórc dalše dźěło. Připadnje zhonich, zo pytaja zamołwiteho za tutu biblioteku. Mějach hišće chwile za přizjewjenje w Załožbje za serbski lud, kotrejž je biblioteka nětko přirjadowana. Do toho wudźeržowaše ju Domowina. Sym městno potom dóstał.
Što je Was na nadawku wosebje wabiło?
Zajimawa a powabliwa literarna jězba přez serbsku Łužicu
Kniha „Z Lipicy do hole – wobrazy a powěsće z dawnych časow“
Ludowe nakładnistwo Domowina prezentuje we wobchodach nowe wudaće, knihu Pětra Lipiča a Michała Andersa „Z Lipicy do hole – wobrazy a powěsće z dawnych časow“. Zhromadnje z čitarjemi podawataj so awtoraj do stawiznow našich serbskich katolskich wsow. Wulkotna struktura knihi rozrjaduje jeju jězbu do wšelakorych kapitlow: Započinajo we Wotrowskej a Pančanskej wokolinje, pleće so dale přez Horjany hač do Njebjelčic, doniž awtoraj čitarja do delanskich wsow njedowjedźetaj. Literarny wulět z dohladom do žiwjenskich wobstejnosćow 19. lětstotka zakónča so w Kulowskej wokolinje.
