Zły Komorow (AH/SN). Konopej a stare čitanske lampy na jewišću a prózdna, ćěmna wopytowarska žurla tworjachu kulisu za inscenaciju, z kotrejž so přichodny intendant Noweho jewišća Zły Komorow Daniel Ris předwčerawšim prěni raz zjawnje předstaješe. Wón naslěduje wot 1. septembra Manuela Soubeyranda, kiž je zastojnstwo wosom lět wukonjał. Ris, lěta 1965 w porynsko-westfalskim Leverkusenje narodźeny, bě hač do lońšeho dźiwadłowy festiwal „Burgfestspiele Mayen“ w Porynsko-Pfalcowskej nawjedował. Nimo toho bě towarstwo „Art but fair“ załožił, kotremuž dale předsyduje.

Wot 19. hač do 22. meje wotmě so na Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity konferenca składnostnje 70lětneho wobstaća kubłanišća. 24 referentow z tu- a wukraja přednošowaše wo rozdźělnych sorabistiskich temach.

Paleta přednoškow bě wobšěrna. Sylnje zastupjene běchu wězo rěčespytne tematiki, a znaći – kaž to su prof. dr. Roland Marti, prof. dr. Tilman Berger a prof. dr. Tadeusz Lewaszkiewicz – a nowi sorabisća – na přikład prof. dr. Olav Mueller-Reichau z Lipska – diskutowachu wo najwšelakorišich aspektach dźensnišeje a bywšeje hornjo- a delnjoserbšćiny, tež přirunujo z tamnymi rěčemi.

Rózynki w linguistiskim tykancu

Budyšin (SN). Serbski institut bu jako nowy čłon europskeje Syće k spěchowanju rěčneje mnohotnosće (Network to promote Linguistic Diversity, NPLD) přiwzaty. Tole sta so njedawno na generalnej zhromadźiznje NPLD w Brüsselu, w kotrejež wobłuku wotmě so kulojte blido k „Europskim rěčnym modelam w kubłanju“. Direktor SI dr. Hauke Bartels podšmórny, zo „skića nam syć dalšu platformu za dialog mjez wědomosću a towaršnosću na europskej runinje, runje tak kaž bjezposrědny přistup k wuwiću a nazhonjenjam w druhich krajach nastupajo rěčne planowanja a rěčny management. Rady chcemy ze swojej ekspertizu na polu rěčneho spěchowanja a rewitalizacije aktiwnje syći přinošować.“ Tema kulojteho blida bě „wosebje hladajo na planowane projekty rěčneje rewitalizacije w Delnjej Łužicy jara zajimawa“, Bartels doda.

27. meje bě tomu 80 lět, zo přewjedźechu štyrjo čěscy parašutisća, wuzwoleni a pósłani wot Edvarda Benešoweho čěskosłowakskeho eksilneho knježerstwa w Londonje, w Praze atentat na „reichsprotektora“ Reinharda Heydricha. Kak bě k tomu dóšło a što so po tym sta?

W awgusće 1941 postaji Adolf Hitler w Halle nad Solawu rodźeneho Reinharda Heydricha za „reichsprotektora za Čěsku a Morawu“. „Obergruppenführer“ Heydrich bě hižo do toho we wjacorych funkcijach jako fanatiski słužownik fašistiskeje ideologije wustupował. Mjenować chcemy jeho organizowany nadpad kónc awgusta 1939 na tehdyši sćelak Gleiwitz (Gliwice), na jeho plany k zničenju Židow na Wannseeskej konferency w januaru 1942 a po njej. Hitler sam rěčeše wo „mužu ze železnej wutrobu“. Z knihi „Feuersturm“ je slědowacy citat: „Heydrichowy rjany napohlad, jeho njedwělomna inteligenca a njepowalny fanatizm dopomhachu jemu w Třećim reichu k poziciji, z kotrejž – by-li přetrał a Němska wójnu do­była – by samo jako naslědnik Hitlera ­do prašenja přišoł.“