Ćitajće w nowym rozhledźe (26.11.21)

Freitag, 26. November 2021 geschrieben von:

Z decembrej hodźacej so twórbu „Po­sledni přewoz“ Klausa Drechslera jako ­titulny motiw so aktualne wudaće Rozhlada zahaja. Maks Bagańc rozestaja so w swojim pojednanju ze subkulturu w Serbach, rozłožuje jeje teoriju a wotpowědne přikłady, a to na polu literatury, hudźby a w socialnych medijach. Při tym měni, zo swědči eksistenca tajkich pro­jektow a fenomenow wo witalnosći serbskeje towaršnosće. Evelyn Fiebiger zaběra so ze serbskimi chowancami Krajno­stawskeho wučerskeho seminara w Budyšinje a wěnuje so Ryćer­jec bratram z Hodźija. Tónkróć steji Jan Ryćer w srjedźišću, kiž je po mjenowanym seminarje cyłe swoje žiwjenje w te­hdom hišće serbskim Wóslinku wučerił. Justyna Michniuk pak je sej wustajeńcu „Cerno-Běłe. Serbske swaŕby w Slěpjańskej wósadźe“ wob­hladała a reflektuje z pomocu fotow, kak běchu w dawnych časach na wsy kwasy swjećili.

Dobyćerjej wubědźowanja „Kocor 2.0“ jasnaj

Donnerstag, 25. November 2021 geschrieben von:

Budyšin (SN). Składnostnje klětušeho Lěta Handrija Zejlerja a Korle Awgusta Kocora bě Towaršnosć za spěchowanje Serbskeho lu­do­weho ansambla spočatk lěta kompo­zitoriske wubědźowanje „Kocor 2.0“ wupisała. Towarstwo ma to w zwisku z ju­bilejom wuznamneju Serbow za wažny přinošk, wožiwić serbsku hudźbnu kulturu. Mjeztym bě so jury – jej přisłušachu pianistka a komponistka Liana Bertók, zastupjerka Zwjazka serbskich spěwarskich towarstwow Leńka Thomasowa, hudźbnica Lubina Žurec-Pukačowa, komponist Jan Cyž kaž tež intendant SLA Tomas Kreibich-Nawka – 15. oktobra zetka­ła, zo by zapodate hudźbne twórby pruwowała a wuhódnoćiła. Planowane mytowanske zarjadowanje, kotrež měješe so 19. nowembra w Budyskej Röhrscheidtowej bašće wotměć, su pak ko­rony kaž tež snadneho wobdźělenja dla wotprajili. (SN informowachu)

Jury wubědźowanja bě z wjetšinu hło­sow­ k slědowacemu rozsudej dóšła:

Dr. Leńka Šołćic do instituta

Donnerstag, 25. November 2021 geschrieben von:

Budyšin (SN). Składnostnje lětnych posedźenjow wědomostneje přirady Serbski institut (SI) wčera wozjewi, zo naslěduje slawistka dr. Leńka Šołćic z Uniwersity Zürich 1. apryla 2022 rěčespytnicu dr. habil. Sonju Wölkowu, kotraž so potom na wuměnk rozžohnuje. 43lětna Serbowka Leńka Šołćic wuwučuje a slědźi tučasnje jako wyša asistentka na Słowjanskim se­mi­narje šwicarskeje uniwersity. W lěće 2008 spožči jej město Konstanz disertaciske myto za doktorske dźěło „Das grammatische System der obersorbischen Umgangssprache unter besonderer Berücksichtigung des Sprachkontakts“. Jeje slědźerske ćežišća su rěčne kontakty, wosebje słowjanskich mjeńšinowych rěčow, werby pohiba we słowjanskich rěčach a gramatiske kategorije hornjoserbšćiny.

Leńka Šołćic bydli w Konstanzu, hdźež je wot lěta 1996 do 2002 slawistiku a germanistiku studowała. Dźěłała je na uniwersitach w Konstanzu, Baselu a Zürichu. Hižo za swoju disertaciju přebywaše wona w SI. Nimo wědomostneho poradźowanja přez Sonju Wölkowu přewostajichu jej za doktorske dźěło dialektalne nahrawanja z katolskeje Hornjeje Łužicy.

Z Mytom Gryphiusa počesćeny

Dienstag, 23. November 2021 geschrieben von:

Düsseldorf (AB/SN). W Düsseldorfskim Domje Gerharta Hauptmanna su minjeny pjatk Traianej Popej Traianej Myto Andreasa Gryphiusa 2020 přepodali. Wuzna­mjenjenje bu rumunsko-něm­skemu basnikej a nakładnikej z Ludwigsburga hižo před lětom spožčene, korony dla pak móžachu je jemu hakle lětsa zjawnje a swjatočnje přepodać.

Na přepodaću hódnoćachu njeličomne zasłužby wo mjezy a rěče překročacu literarnu wuměnu 1952 w rumunskim Braşovje rodźeneho a wot lěta 1990 w Ludwigsburgu bydlaceho a skutkowaceho spisowaćela a předewzaćela. W srjedźišću jeho tworjenja a wudawanja nakładnistwa Pop steja temy a edicije, zwjazowace južne a wuchodne literarne krajiny Europy ze zapadom.

Lute překwapjenki

Dienstag, 23. November 2021 geschrieben von:

Lipsk (SN). Druha kniha ze serije „Dolina při rěce“ z pjera Lubiny Hajduk-Veljko­vićoweje je wušła: „Lute překwapjenki“ na was čakaja. Što pyta operowy zajac ­Cantaruzo w lěsu? Hač Ferdi zaso puć domoj­ namaka? A štó tam wo pomoc woła? Na dalše pjeć zajimawych stawi­znow wokoło małych přećelow z lěsa móžeće so wjeselić a k tomu wězo na nowe hódančka.

Serbsko-němsku a serbsko-jendźelsku nowostku namakaće na Amazon, w Smolerjec kniharni a wšudźe, hdźež su serbske knihi na předań.

Wustajeńca wuměłskeho rjemjesła

Montag, 22. November 2021 geschrieben von:
Zhromadnje z wuměłskim rjemjesłom so zeznajomić je hłowny wotmysł cyklusa němsko-pólskich dźěłarničkow „Tu żyjemy – Tu smy žiwi“, wuhotowaneho wot ­Budyskeho towarstwa Kamjentny dom a Jelenjogórskeho kulturneho centruma. ­Minjeny pjatk su wustajeńcu w Budyšinje wotewrěli, fotografisce dokumentowacu proces zdźěłanja mjez druhim keramiki, debjenkow a intarsijow, kotrež bě cyłkownje 18 wobdźělnikow w běhu dweju dnjow zhotowiło. Wjacore wot nich stworjene hornčerske wudźěłki přehladku wudospołnjeja. Hdy budźe wustajeńca w Kamjentnym domje zjawnosći přistupna, tuchwilu jasne njeje. Foto: Paul Fischer

Schadźowanka-light

Montag, 22. November 2021 geschrieben von:
Lětuša schadźowanka je so runje tak kaž hižo lońša w digitalnym formaće wotměła. Rozsudźiła bě to Załožba za serbski lud hakle minjeny tydźeń. Hač do poslednjeho wokomika sym so nadźijał, zo budźe swjatočnosć tónraz w prezency. Moje přeće drje so nažel njespjelniło, přiwšěm dožiwich sobotu rjany wječor. Zhromadnje ze syłu dalšich studentow a 12tkarjow smy so w Budyskej „Krónje“ zetkali, tam swój program předstajili a takrjec „schadźowanku-light“ woswjećili. Myslu sej, zo su zamołwići to najlěpše z aktualneje situacije činili. Po programje je so załožba wo słódnu wječer za wšěch sobuskutkowacych postarała. W měšćanskej hali smy sej blida zestajeli, zhromadnje wječerjeli a hišće dołho bjesadowali. Někotři studenća a šulerjo su sej samozrozumliwje tež swój instrument sobu přinjesli a zahudźili. Tak dožiwichmy spodobny wječor w kole přećelow. Tón wšak njeby móžny był, njebychmy-li wšitcy šćěpjeni a přidatnje testowani byli.  Pětr Dźisławk

Magacin „Carpe noctem“ hotowy

Freitag, 19. November 2021 geschrieben von:

W zašłych měsacach je so skupina młodostnych wokoło Milenki Rječcyneje prócowała, wšitke zaćišće serbsku pop-operu „Carpe Noctem – Njeskónčna nóc“ nastupajo w spisanym magacinje zapopadnyć. Nětko wón předleži.

Chrósćicy (SN/JBo). Wulki podźěl na projekće „Młodeho magacina Serbskich Nowin“, kotryž wuńdźe 3. decembra, měješe mjez druhim Dawina Suchec. Wona bě tež hižo plakat za pop-operu zhotowiła. Swoju nazhonitosć z tym pokaza, zo je ze wšelakimi layoutami, pismami a barbami magacinej načasny, moderny raz dała. Wukubłanča na medijowu wuhotowarku rozłožuje: „Mje je ideja, tajki zešiwk zestajeć, hnydom zahoriła. Wosebje zajimawe bě, z mnohimi ludźimi hromadźe na projekće dźěłać směć. Podate běchu jeničce wobsahi. Tak mějach dosć móžnosćow kreatiwity.“

Nysowy filmowy festiwal mytowany

Freitag, 19. November 2021 geschrieben von:
Ruth Lorenz z Nysoweho filmoweho festiwala a Tobias Gubsch z towarstwa Kunstbauerkino we Wulkich Hendrichecach (Großhennersdorf) staj předwčerawšim w Drježdźanach Sakske europske myto 2020 přijałoj. Z wuznamjenjenjom we wob­jimje 500 ­eurow připóznawa prezidij Europskeho hibanja Sakskeje wot lěta 2004 ­angažement w němsko-čěsko-pólskim třikrajowym róžku skutkowaceho festiwala. „Kaž nimale žadyn druhi němski zwoprawdźa Nysowy filmowy festiwal europsku mysl a mjezy překročace zhromadne dźěło“, rjekny direktor Sakskeje centrale za politiske kubłanje dr. Roland Löffler. Foto: meeco Communication Services

Waše ideje prašane

Freitag, 19. November 2021 geschrieben von:
Wot jutřišeho móža zajimcy namjety za „hornjoserbske słowo lěta 2021“ online zapodać. To mam za spomóžne, wšako běchu lońše, kotrež zezběrachu zamołwići sami w dźesać wurazow wopřijacej lisćinje, zdźěla chětro njekreatiwne. Čehodla su ryzy jendźelski wuraz „homeoffice“ jako SERBSKE słowo lěta namjetowali, hač do dźensnišeho njerozumju. Ćim zbožowniši běch, jako so loni rjany serbski neologizm „šmóratko“ přesadźi. Dźakowano kedźbnosći po dobyću je „šmóratko“ mjeztym w Serbach dosć derje etablěrowane. Pytanje za serbskim słowom lěta nas potajkim připódla rěčnje kubła. Tohodla nadźijam so tež tutón raz zaso rjanych namjetow wot nas wšěch. Wužiwajmy składnosć a zapodajmy słowa, kiž smy sprěnja w lěće 2021 husto słyšeli a kotrež zdruha hišće kóždy z nas w swojim słowoskładźe nima. „Šćěpiwo“ na přikład je mój wosobinski faworit. Ale směće sej ­rady sami hłójčku łamać. Wjele wjesela!    Pětr Dźisławk

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND