Załožba je třiceći
19. oktobra 1991 běchu zamołwići Zwjazka, Kraja Braniborskeje a Swobodneho stata Sakskeje we Łazowskej cyrkwi zakład za nastaće Załožby za serbski lud połožili. To podpisachu tam mjenujcy zastupnica Zwjazka Angela Merkel – wona bě tehdy zwjazkowa ministerka za žony a młodźinu –, tehdyšej ministerski prezident Sakskeje Kurt Biedenkopf (wobaj CDU) a ministerski prezident Braniborskeje Manfred Stolpe (SPD) wukaz wo prawnisce njesamostatnej Załožbje za serbski lud. Z tym woni přilubichu, Serbow při zachowanju a wuwiwanju maćeršćiny, kultury kaž tež swojich nałožkow a tradicijow podpěrać. Tak je so dźensniša załožba takrjec „narodźiła“. Porjadnje dźěłać započała je wona w aprylu 1992. 28. awgusta 1998 bu potom w Slepom statne zrěčenje wo wutworjenju Załožby za serbski lud podpisane.
K třicećinam so załožba sama wobdari. Wot dźensnišeho je jeje nowy kanal na Instagramje zarjadowany. W nim a po dalšich digitalnych pućach chce institucija z krótkimi widejemi swójske stawizny, sobudźěłaćerjow kaž tež swoje skutkowanje předstajić. Janek Wowčer
Mjeńšiny a migranća towaršnosć wobohaćeja a wudospołnjeja
Wosebita wustajeńca „5 x Němska po cyłym swěće“ pokazuje wšědny dźeń potomnikow něhdy z Němskeje wupućowanych, tworjacych w nowej domiznje dźensa mjeńšiny na cyłkownje pjeć kontinentach. Zhromadnu přehladku Goethoweho instituta a Serbskeho muzeja Budyšin su wčera tudy wotewrěli.
Wosebity wid na wjetšinu jako mjeńšina
Budyšin (SN/bn). „5 x Němska po cyłym swěće“ rěka nowa wosebita wustajeńca, kotruž Serbski muzej w Budyšinje a Goethowy institut njedźelu w sprjewinym měsće wotewrjetej. Přehladka pokazuje zhromadźenstwa potomnikow wupućowanych Němcow na pjeć kontinentach. Fotograf Jörg Müller je jich wot lěta 2014 do 2018 wopytał a portretuje jich wšědny dźeń kaž tež „němske“ swojoraznosće, kotrež su sej přez doby wobchowali. Konkretnje wěnuje so koloniji menonitow w Mexiku, wsy Litowka w Sibirskej kaž tež městam Wartburg (Južna Afrika), Oberwitschau (Rumunska) a Pomerode (Brazilska). „Štož je mjenowanym městnam a tamnišim wobydlerjam zhromadne: Wšitcy nałožuja němčinu – w dwěmaj padomaj samo dialektaj, kotrejž w Europje wjace njenamakamy – a pěstuja němske tradicije. Přiwšěm so rěč dźeń a bóle – hdyž tež tu spěšnišo a tam pomałšo – zhubja. Předewšěm młódša generacija so přiběrajcy na wokolnu, wjetšinowu rěč wusměrja“, Jörg Müller na wčerawšej nowinarskej konferency zjima.
Medije škitać
Lipsk (dpa/SN). Rozhłosowy sćelak MDR a sakska policija chcetej přichodnje wušo hromadźe dźěłać. Wčera stej MDR a Policajska wysoka šula Sakskeje wotpowědne kooperaciske zrěčenje podpisałoj. Zaměr ma być, zo žurnalisća a zastojnicy za dźěło tamneho wjac zrozumjenje wuwiwaja. Zastupjerjo medijow dyrbjeli na policajskich zasadźenjach tohorunja lěpje škitać, předewšěm při demonstracijach.
„Před někotrymi lětami bě za mnje hišće njepředstajomne, zo dyrbju so na demonstracijach starosćić“, rjekny wčera intendantka MDR Karola Wille. Mjeztym pak dožiwjeja žurnalisća zdźěla njesměrnu hidu a agresiwne reakcije. Tohodla je sćelakej wažne swojich sobudźěłaćerjow škitać. Zhromadne dźěło z policiju ma k tomu přinošować.
Sobotu posledni raz w NSLDź
Literaturu sej zhromadnje (znowa) wotkryć
„Čitanski klub“ Budyskeho Kamjentneho domu přeproša na rozmołwy wo knihach
Měsačnje zetkawaja so zajimcy w Budyskim Kamjentnym domje, zo bychu so wo wubranych literarnych twórbach rozmołwjeli. Format mjenuje so „Čitanski klub“ a dopomina trochu na z němskeje telewizije znaty magacin „Literariski kwartet“. Čłonki a čłonojo wólnočasneho a swobodnje zestajaneho kluba dojednaja so zhromadnje na knihu, wo kotrejž chcedźa diskutować. Kóždy/kóžda smě swojich faworitow namjetować, hač beletriju abo fachowu publikaciju, hač lyriku abo krótkoprozu. Po wuzwolenju maja namjetowacy nadawk, knihu na přichodnym zetkanju skrótka zjimać a slědowacu rozmołwu moderěrować. Cyle po wobjimje wotpowědneje twórby maja wšitcy štyri do wosom tydźenjow chwile sej knihu přečitać. Tak rozestajachu so lětsa mjez druhim z romanom Arundhatija Royja „Der Gott der kleinen Dinge“, ze stawizniskej refleksiju Timothyja Snydera a Tonyja Judta „Nachdenken über das 20. Jahrhundert“ kaž tež z wobšěrnym powědančkom Anny Weber „Anette, ein Heldinnen-Epos“.
Poskitki SLA dobry wothłós žnjeli
Kapała Holaski ma swoje logo
Chrósćicy (SN/JBo). Dołho je hudźbna skupina Holaski, kotrejž přisłušeja Donatec bratřa Józef, Michał, Bosćan a Tadej z Chrósćic kaž tež Kito Mark z Noweho Łusča, za logom pytała. Nětko su so za jedne rozsudźili.
Na zjawne wupisanje, zdźěłać tajke logo za skupinu, je hudźbny cyłk tójšto wothłosa žnjał a cyłkownje 21 naćiskow dóstał. Rozsudźili su so skónčnje za ideju Lucije Škodźineje z Wotrowa. Při tym bě runje jednorosć loga čłonow skupiny přeswědčiła. „Zwjeseliła je nas kreatiwna ideja wo zapřijeću pjeć wosmičkowych notow, kotrež přez wěste wjazby zdobom tež na wosebitosć pokazuja, zo su w našej kapale štyrjo bratřa“, 23lětny Józef Donat na naprašowanje Serbskich Nowin wuswětla. Wužiwane indiwidualne pismo město standardneho kompjuteroweho pisma bě dalši faktor, rěčacy za namjet Wotrowčanki.
Reflektuje wěrnosće našeje doby
Budyšin (CRM/SN). W galeriji „Budissin“ na Budyskej Hrodowskej hasy su njedawno wustajeńcu na česć Běłowodźanskeho tworjaceho wuměłca Eberharda Petersa składnostnje jeho 85. narodnin wotewrěli. Nimo jeho mólbow su předewšěm tež kolaže widźeć. Jeho dźěłowy grat a materialije njejsu tuž jenož seršćowc a barba kaž tež płatno a papjera, ale po načasnym trendźe tohorunja materialije z přirody a relikty ze zańdźenosće kaž tež wotpadki, kotrež druzy hižo zańč nimaja. „Tak zwjazuje Eberhard Peters swój tworićelski připad z eksperimentěrowanskim wjeselom a wotmachom wuměłskich předstawow“, zwurazni Tanja Böhme z Budyskeho wuměłstwoweho towarstwa w swojej lawdaciji. Běše dźě so wón jako rytwar (Graveur) w škleńčerskej industriji w Běłej Wodźe přez wobšěrne dalekubłanje zaměrnje a jara wuspěšnje cyle tworjacemu wuměłstwu přiwobroćił. Po 43 lětach jako dźěłacy w škleńčerskej produkciji, a to tež jako wukubłacy, zwaži so wón po 1990 do samostatnosće jako tworjacy wuměłc. Njedocpě tak jenož dosć wulku kedźbnosć we Łužicy, ale wustaješe samo w sławnym šwicarskim Davosu a druhdźe.
