Waršawa (dpa/SN). Prezident Rady EU Donald Tusk ma prócowanja sylnišich čłonow EU wo nadknjejstwo za strach Europskej uniji. To je wón minjeny pjatk w narěči na Waršawskej uniwersiće rjekł. Z Gdańska pochadźacy politikar poćahowaše so na tež w Pólskej daloko rozšěrjeny strach před nadknjejstwom Francoskeje a wosebje Němskeje. Europa drje trjeba nawodnistwo, Tusk potwjerdźi. Mjeńše kraje pak njesměli zaćišć měć, zo na nje njesłuchaja.

Zdobom Donald Tusk namołwješe, za srědkami přećiwo dźeń a wjetšej agresiwiće w pólskej nutřkownej politice pytać. Nimo toho kritizowaše „wumocowanje wustawy“. „Njemóže być, zo knježerstwo kóžde lěto dźeń wustawy swjeći, tola wšědnje wustawu wobeńdźe“, bywši premier w swojej napjeće wočakowanej narěči wuzběhny. Jako dźeń wustawy je tam 3. meja wot lěta 1791 narodny swjatk. Dwělomneje justicneje reformy dla kritikarjo pólskemu knježerstwu wumjetuja, zo wustawu rani. Nimo toho ma z teje přičiny konflikt z komisiju EU. Tusk je mnohim jedyn z kandidatow za prezidentske wólby 2020 w Pólskej.

Šěrjenje bladow chce měšćanosta filippinskeho prowincneho města Binalonan z oficialnym wukazom zakazać. We wšelakich štwórćach města ze 54 000 woby­dlerjemi 170 kilometrow sewjernje stolicy Manile tajke rjadowanja hižo maja. Nětko chcedźa je na cyłe město rozšěrić. Hłownje dźe wo blady nastupajo zadołženje druhich ludźi abo jich zwonkamandźelske afery. „Budźmy dobri susodźa“, měšćanosta namołwja.

Po cyłym tydźenju na běžatym pasu je Brita Jamie McDonald nowy swětowy rekord nastajił. Pod wyskanjom stow fanow bě 32lětny 827,54 kilometrow běžał a tak dotalny rekord Brazilčana Marcija Villara z lěta 2015 wo 39 metrow přetrjechił. Za to bě cyły tydźeń wšědnje wjace hač 117 kilometrow běžał. Pječa je kóždy dźeń dlěje hač 20 hodźin na pasu stał a jeno tři hodźiny spał.

Vatikan (B/SN). Po cyłej Němskej a we wjetšinje europskich krajow, kaž w Danskej, Awstriskej, Šwicarskej, Nižozemskej a Francoskej je swjedźeń Božeho spěća křesćanski swjaty dźeń, lětsa 30. meje. Datum je stajnje 40 dnjow po jutrach a dźesać dnjow do swjatkow. Wot lěta 383/384 wopomina so Jězusowe wěšćenje: „Ja sym wot Wótca wušoł a na swět přišoł; znowa wopušću swět a du k Wótcej.“ (Jan 16,28)

Přećiwo krejnym testam

Marburg (B/SN). Dźěłowa skupina křesćanskich medicinarjow we wobłuku studentskeje misije Němskeje wupraja so w stejišću přećiwo planowanemu přewzaću kóštow dwělomneho krejneho testa za samodruhich přez chorobnu kasu. „Zběrać genetiske wuslědki, najhusćišo nastupajo trizomiju 21, je za potrjechene dźěćo principielnje bjez medicinskeho wužitka“, rěka w stejišću. Spóznata tri­zomija wjedźe w 90 procentach padow k přetorhnjenju samodruhosće. Wot konwencije Zjednoćenych narodow žadana runosć šansow za zbrašenych płaći potom jeno za tych, „kiž su proces se­lekcije – hač do poroda – přetrali.“

Stwórbu Božu zachować

Brüssel (dpa/SN). Wuchodoněmske brunicowe kraje Braniborska, Sakska a Saksko-Anhaltska su so dźensa w Brüsselu wo pomoc EU při trěbnej strukturnej změnje prócowali. Ministerscy prezidenća Dietmar Woidke (SPD), Michael Kretschmer a Reiner Haseloff (wobaj CDU) zetkachu so w sydle Europskeje komisije z etatowym komisarom Güntherom Oettingerom a zastupnikami wjacorych generalnych direkcijow. Woni su wosebje na naležnosće wuchodoněmskich zwjazkowych krajow pokazali.

USA sćelu lětadłonošak

Washington (dpa/SN). USA přepołoža jako wojerske warnowanje přećiwo Iranej lětadłonošak USS Abraham Lincoln a staflu bombowcow do Srjedźneho wuchoda. To připowědźi narodny wěstotny poradźowar USA John Bolton. Wón wopodstatni kročel z „cyłym rjadom znjeměrnjacych a eskalěrowacych warnowanskich znamjenjow“. USA chcyli iranskemu režimej „jasne a zrozumliwe poselstwo słać“. Bolton potwjerdźi, zo nochcedźa USA wójnu. Zdobom pak su přihotowane „na nadpad Irana reagować“.

K přiměrej zwólniwi