Hórnikowu knihownju wopytał

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:
Nawoda sakskeje statneje kenclije Oliver Schenk (CDU, 3. wotlěwa) je so wčera w Praze wo stawje restawrowanja knihow Hórnikoweje biblioteki wobhonił, kotrež buchu při wulkej­ wodźe Wołtawy w lěće 2002 njesměrnje wobškodźene. Předsyda Towarstwa přećelow Serbow (SPL) Lukáš Novosad (naprawo) pokaza wuslědki, mjez druhim najstarše wudaće na městnje, restawrowanu gramatiku Jakuba Xavera Ticina ze 17. lětstotka. Schenk chwaleše sej dobry přeběh dźěłow, za kotrež Sakska přichodnej dwě lěće dalše­ srědki přewostaja. „Njeje to serbske, sakske abo čěske herbstwo, je to naše herbstwo w zmysle europskeje mysle“, měnješe předsyda Domowiny Dawid Statnik. Krajny zapósłanc Marko Šiman (CDU) dźakowaše so zastupjerjam SPL za wjelelětne a wuspěšne prócowanje, literaturu a wědu zachować. Foto: Domowina

Merkel za zetkanje z Putinom

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) wobstawa dale na swojim zaměrje, organizować wjerškowe zetkanje 27 statnych a knježerstwowych šefow Europskeje unije z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom. „Poměr mjez Ruskej a EU tuchwilu woprawdźe spomóžny njeje. Tež w zymnej wójnje pak běchu potrjecheni hromadźe rěčeli“, rjekny Merkel dźensa na widejowej konferency. „Mjezsobne mjelčenje njepomha problemy rozrisać.“

Běłoruska sankcije wukazała

Minsk (dpa/SN). Běłoruska je na sankcije Europskeje unije z napřećiwnymi naprawami reagowała. Bywša sowjetska republika je wčera program EU tak mjenowaneho wuchodneho partnerstwa wopušćiła a njewobdźěla so hižo na boju pře­ćiwo ilegalnej migraciji a organizowanej kriminaliće. Nimo toho je zastupnika Běło­ruskeje pola EU w Brüsselu „ke konsultacijam“ domoj zwołała. Reprezentanta EU w Běłoruskej skazachu do wonkowneho ministerstwa w Minsku.

Facebook so wuspěšnje wobara

Sylne njewjedra ze zliwkami, wichorami a hoberskimi krupami su wčera na juhozapadźe Němskeje wulke škody zawostajili. Pomoc­nicy dyrbjachu spowróćane štomy zrumować a zapławjene pincy wuklumpać. W Stuttgarće (hlej wobraz) je wichor dźěl třěchi operoweho domu wotkrył. Tež w Hessenskej njewjedra zachadźachu. Foto: dpa/Christoph Schmidt

Dalšej krajej zastopnjowanej

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Sylneho rozšěrjenja del­ta-­warianty koronawirusa dla stej Por­tugalska a Ruska wot dźensnišeho jako region wirusoweje warianty zastopnjowanej. Tak płaći daloko sahacy zakaz transportowanja za lětanske, busowe a železniske předewzaća. Wone smědźa jenož hišće němskich staćanow a w Něm­skej bydlacych wukrajnikow přez mjezu přiwjesć. Štóž z mjenowanych krajow do Něm­skeje zapućuje, dyrbi do kruteje, 14 dnjow trajaceje karanteny, kotraž njehodźi so z testom přikrótšić. Karantena płaći tež za dospołnje šćěpjenych a wustrowjenych. Z Portugalskej su prěni króć po tydźenjach zaso jedyn z krajow Europskeje unije jako kónčinu z najwjetšim rizikom natyknjenja zastopnjowali. Rozsud trjechi tež němskich turistow.

Biskop wotstupił

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Po wumjetowanjach zatajenja splažneho znjewužiwanja dźěći a młodostnych přez duchownych dla je biskop w Pólskej wotstupił. Bamž Franciskus je próstwu Legničanskeho biskopa Zbigniewa Kiernikowskeho wo wuwja­zanje ze zastojnstwa přiwzał, kaž Lublinske arcybiskopstwo informuje. Naslědnik budźe Andrzej Siemieniewski, dotal swjećacy biskop we Wrócławju.

Minjene měsacy je Vatikan wjacorych pólskich biskopow chłostał, dokelž běchu pokiwy na splažne znjewužiwanje ignorowali. Přepytowanska komisija nimo toho pruwuje, hač njebě tež wjelelětny wuski sobudźěłaćer zemrěteho bamža Jana Pawoła II., kardinal Stanisław Dziwisz a Krakowski arcybiskop, wotpowědne wumjetowanja chutnje brał.

Kritizuja ličbu přihladowarjow

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:

London (dpa/SN). Do dźensnišeje wosmifinalneje hry europskich koparskich mišterstwow mjez Jendźelskej a Němskej su wjetšu ličbu přihladowarjow w Londonskim Wembleyjowym stadionje a zadźerženje fanow za čas koronapandemije raznje kritizowali. Zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) rjekny hladajo na rozšěrjacu so delta-wariantu koronawirusa runje we Wulkej Britaniskej, zo ma dźesaćitysacy přihladowarjow w stadionje za „njezamołwite“. W rozmołwje z nowinarjemi je wón zamołwitych europskeje koparskeje unije UEFA namołwił, ličbu přihladowarjow „jasnje pomjeńšić“. Dźensa wječor chcedźa hač do 45 000 přihladowarjow we Wembleyju dowolić.

Badensko-württembergski ministerski prezident Winfried Kretschmann (Zele­ni) rjekny, zo „njemóžeš tajke něšto poprawom zamołwić“, chibazo prawidła a wotstawki dodźeržiš. Dotalne wobrazy posrědkuja zaćišć, zo je pandemija nimo. „To je absolutnje wopačny signal. Tale lochkomyslnosć je dospołnje njezrozumliwa“, rjekny 73lětny nowinarjam.

Separatisća dale wojuja

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:

Španiske knježerstwo dźewjeć katalanskich aktiwistow z jastwa pušćiło

Barcelona (dpa/SN). Wot španiskeho knježerstwa wobhnadźeni separatisća z Katalonskeje su připowědźili, zo chcedźa dale wo njewotwisnosć konfliktneho regiona wojować. „Chcemy wonka za swobodu, za amnestiju, za samoposta­jo­wanje a za republiku dźěłać“, rjekny by­wši katalanski wonkowny minister Raül Romeva, jedyn z dźewjeć pušćenych aktiwistow, pod wyskom stow přiwisnikow. Před jastwom w měsće Lledoners njedaloko Barcelony witaše wobhnadźenych tež regionalny prezident Pere Aragonès. Separatist žada sej wot centralneho knježerstwa w Madridźe zelenu swěcu za legalny referendum wo njewotwisnosći.

Romeva, bywši zastupowacy regionalny šef Oriol Junqueras a pjećo dalši wobhnadźeni nawodźa ilegalneho pospyta wotpačenja nazymu 2017 dźeržachu plakat z hesłom „Swobodu za Katalonsku“ w rukach. „Njedamy sej hubu zakazać“, woni wołachu. Dalšeju separatistow witachu wyskacy přiwisnicy w Puig de les Basses njedaloko mjezy k Francoskej.

Za lěto wjace wěmy

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:
Wočakowanja běchu wulke, kotrež je sakske­ knježerstwo nastupajo strukturnu změnu w brunicowymaj rewěromaj zbudźiło. Nětko ma sakska Łužica z hornca Zwjazka 4,5 miliardow eurow k dispo­ziciji. Zapodate namjety bychu wo wjele wjetšu sumu wučinjeli. Wězo je połoženje za wšěch wobdźělenych nowe a wužadace. Ministerski prezident Michael Kretsch­mer rěčeše wčera wo „wuknjenskim procesu“, kotremuž maja předewšěm rozsudźerjo wotpowědować, a přirunowaše to před nowinarjemi w Budyšinje ze započatkom Leader-spěchowanja. Přez lěta sta so wone ze spušćomnym stołpom regionalneho wuwića. Rozdźěl pak tči w tym, zo maja pjenjezy strukturneje změny za předewzaća, kotrež regionalny přewodny wuběrk schwali, w kruće postajenym ča­so­wym wobłuku přetrjebane być. Při wšej kritice: Ze schwalenjom projektow zahaja so faza jich zwoprawdźenja. Za lěto wšitcy zawěsće wjace wědźa a móža ze zmylkow lěpje wuknyć. Axel Arlt

To a tamne (29.06.21)

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:

Wosrjedź jězby z kófroweje rumnosće awta padnyłoj staj mužej w starobje 19 a 24 lět njedaloko bayerskeho Obergünzburga. 19lětneho dyrbjachu zranjeneho w chorowni zastarać. Po prěnich dopó­znaćach bě wosobowe awto njedźelu rano­ tak połne, zo dyrbještaj mužej, kotrajž­ chcyštaj z awtostopom sobu jěć, do wotewrjeneje kófroweje rumnosće zalězć.­ Jako šofer raznje pospěši, padny­štaj wonaj na asfalt. Awto je dale jěło. Policija nětko swědkow pyta.

Sta litrow jabłukoweho sirupa zhubiło je wčera nakładne awto w Frankfurće nad Mohanom. Na lěpjatej maćiznje so wjacore motorske, mopedy a kolesa wobsunychu a znjezbožichu. Tank ze sirupom měješe dźěru. Hakle po pjeć kilometrach Lkw zasta. Wohnjowi wobor­nicy dźěru zapłatachu. Sirup na dróze dyrbjachu z wodu wotmyć.

Maja sobu rozsudźeć směć

Montag, 28. Juni 2021 geschrieben von:

Mainz (B/SN). Biskop diecezy Mainz Peter­ Kohlgraf chce so přichodnje sobu za to zasadźeć, zo smědźa žónske při zakładnych rozsudach na wšěch runinach biskopstwa sobu rěčeć a mužam runo­stajeni być. Na digitalnej konferency je wón z 260 žónskich dwanaće do wose­biteje skupiny wuzwolił. Komisija je na dwě lěće wuzwolena. Biskop Kohlgraf na zhro­madźiznje wu­zběhny: „Njeru­no­stajenje žonow je cyłotowaršnostny problem. Myslu sej, zo mamy šansu, we wosebitych wobłukach stać so z doprěd­karjemi w Němskej a na cyłym swěće.“ Dušepastyrski decernent z Mainza Hans Jürgen Dörr zwurazni, zo „trjeba cyrkej na kóždy pad zhladowanje žonow na wšelke zjawy a jich zamołwity angažement na wšěch runinach.“

Namrěwcy Bycanca

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND