Šiman sejdale serbsku rěčnu šulu žada

Freitag, 12. April 2019 geschrieben von:

Budyšin (SN/MkWj). Serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman zasadźa so dale za to, załožić serbsku rěčnu šulu, zo móhli wjace za serbski wučerski dorost činić. Tuchwilne wukubłanje serbskich wučerjow na Lipšćanskej uniwersiće po ličbje njedosaha. To rjekny wón na dźensnišej nowinarskej rozmołwje w swojim Budyskim běrowje. Hladajo na demografiske wuwiće trjebaja Serbja kóžde lěto něhdźe dźesać nowych wučerjow, zo bychu wotchady na wuměnk wurunali.

To a tamne (12.04.19)

Freitag, 12. April 2019 geschrieben von:

Hórnicy a Romjenjo maja přichodnje na amplach pěškow w poruhrskim Bergkamenje widźeć być. To je tamniša měšćanska rada wčera wobzamknyła. Nastajić chcedźa pjeć amplow z motiwom hórnika a jednu z Romjanom z nahłownikom, tarču a hlebiju. Hórnistwo je w stawiznach města wažnu rólu hrało, we wopodstatnjenju rěka. Nimo toho bě w regionje hoberske lěhwo romskich wojakow.

Nimale 500 spěwarjow pytaja hišće za wulki chórowy musical wo Martinje Lutheru Kingu, wojowarju wo čłowjeske prawa w USA. Kruch „Són změni swět“ z 800 spěwarjemi, bigband a solistami ma klětu w Ludwigsburgu swoju pre­mjeru dožiwić. Potom chcedźa musical tež w druhich městach předstajić, a to w kooperaciji z městnymi cyrkwinskimi zwjazkami. „Kóždy móže sobu činić, hač cyłe chóry abo jednotliwcy.“

Dwurěčne pućniki su wobohaćenje

Donnerstag, 11. April 2019 geschrieben von:

Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za prašenja wusy­dlencow a narod­ne mjeńšiny prof. dr. Bernd Fabri­tius je njedawno prěni króć Łužicu a Serbow wopytał. Nimo Choćebuza běštej dalšej jeho staciji wsy Dešno w Delnjej a Chrósćicy w Hornjej Łužicy. W Chrósćicach wobdźěli so politikar 30. měrca zdobom na hłownej zhromadźiznje Domowiny. Janek Wowčer je so z nim na kromje zetkanja delegatow třěšneho zwjazka rozmołwjał.

Knježe Fabritiuso, sće prěni króć we Łužicy, hdźež móžeće so na městnje ze Serbami a jich žiwjenskimi wobstejnosćemi ze­znajomić. Z kotrymi zaćišćemi so domoj wróćiće, što je Was tu wosebje hnuło?

Brexit znowa přestorčeny

Donnerstag, 11. April 2019 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Wulka Britaniska ma hač do 31. oktobra chwile, na rjadowane wašnje z Europskeje unije wustupić. Britiska premierministerka Theresa May je wčera w Brüsselu wotpowědny poskitk EU přiwzała. Britojo pak dyrbja so na wólbach Europskeho parlamanta wobdźělić, chibazo hižo do 22. meje wustupja. Mjeztym jewja so we Wulkej Britaniskej přiběrajcy hłosy, kotrež žadaja sej nowe ludowe wothłosowanje wo brexiće.

Wo gentestach debatowali

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm rěčeše dźensa w zasadnej debaće wo krejnym přepytowanju dźěći w maćernym žiwoće, kotrež tomu słuži, na přikład tak mjenowany down-syndrom wuslědźić. Wjace hač sto zapósłancow wšelakich frakcijow bě sej žadało, etiske prašenja tajkich genetiskich přepytowanjow rozjimać. Pozadk je zwada wo tym, hač dyrbja chorobne kasy tajke krejne testy přichodnje zapłaćić.

Kupja tři nowe lětadła

Horca debata policajskeho zakonja dla

Donnerstag, 11. April 2019 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska ma nowy policajski zakoń. Krajny sejm je jón wčera z hłosami wulkeje koalicije CDU a SPD w Drježdźanach wobzamknył. Po hodźiny trajacej napjatej a zdźěla emocionalnej diskusiji hłosowaše 74 zapósłancow za nowy zakón, 34 běchu přećiwo tomu, dźewjećo so hłosa wzdachu.

Noworjadowanje, kotrež policiji wjace połnomocy spožča, ma wot 1. januara płaćiwe być. Zakoń zaruča policiji wjace prawow, na přikład při wotposkanju telefonatow, při awtomatiskej registraciji awtowych čisłowych tafličkow abo při zasadźenju inteligentneje widejoweje techniki w pomjeznym rumje. Specialne jednotki policije za wotwobaranje terorizma změja přichodnje mašinske třělby a ručne granaty. Je to najwobšěrniša změna policajskeho zakonja minjenych dwaceći lět w swobodnym staće. Koalicija bě so wuraznje za noworjadowanje zasadźała a so skónčnje na kompromis dojednała, kaž zastupnicy CDU a SPD zdźělichu.

Wöller: Debata skerje wottraša

Donnerstag, 11. April 2019 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Za twarstwo zamołwity sakski minister Roland Wöller (CDU) ma debatu wo wuswojenju wulkich imobilijowych firmow za škódnu. Tak na kóncu jenož inwestorow wottrašeja, kotřiž su nuznje trěbni, zo by so poskitk na bydlenskich wikach powjetšił, rjekny wón powěsćerni dpa. Po jeho posudku su wuswojenja w bydlenskej branši tež prawnisce problematiske. Přiwšěm Wöller přizna, zo je połoženje na bydlenskich wikach w Drježdźanach a Lipsku přiběrajcy napjate. Na tamnym boku we wjesnych kónčinach tójšto objektow prózdnych steji. Naležnosć měła so tuž diferencowana wobhladować. Šef Zelenych Robert Habeck bě minjeny kónc tydźenja rjekł, zo móhli wuswojenja połoženje nastupajo pobrachowace bydlenja polěpšić. W mnohich městach su ludźo přećiwo spochi přiběracym podružam demonstrowali.

Swobodni wolerjo w Sakskej mjenuja diskusiju wo wuswojenje wulkich bydlenskich koncernow „najbjezzmyslnišu debatu lěta“, kaž wčera zdźělichu.

Choćebuz centrum prawicarjow

Donnerstag, 11. April 2019 geschrieben von:

Policija we wjacorych zwjazkowych krajach raciju přewjedła

Choćebuz (dpa/SN). Podhlada załoženja kriminelneho zjednoćenstwa pozdatnych prawicarjow dla je policija wčera wjace hač 30 objektow we wjacorych zwjazkowych krajach přepytała. Ćežišćo bě Braniborska, předewšěm Choćebuska kónčina. Rěčnik braniborskeje policije je powěsćerni dpa přepytowanja w Berlinje, Mecklenburgsko-Předpomorskej a Sakskej wobkrućił. Zajeli při tym nikoho njejsu. Podhlad załoženja kriminelnych zjednoćenstwow měri so přećiwo 20 čłonam hooliganoweje, bojosportoweje a prawicarskoekstremneje sceny. „Zakłady su wukazy Choćebuskeho hamtskeho sudnistwa za přepytanja. Zastojnicy su tuž wčera wot 5 hodź. běrowy, přemysłowe rumnosće a bydlenja přepytali. Akcija traješe hač do popołdnja. K wuslědkam chcychu so dźensa w běhu dnja na nowinarskej konferency wuprajić.

To a tamne (11.04.19)

Donnerstag, 11. April 2019 geschrieben von:

Platformu za přizemjenje helikopterow předać chce statny twarski zarjad Norwegskeje. Wona je na twarjenju w knježerstwowej štwórći w stolicy Oslu připrawjena. Dokelž chcedźa dom spotorhać, ma so platforma předać. Zarjadej je wažne, zo kupc stare twarske dźěle a materialije znowa wužiwa. Přidatnje poskića cyhele, woclowe nošaki, schody a wobłoženja.

Sudniski wusud w zwadźe kruwjacych zwónčkow w hornjobayerskim Holzkirchenje dla rěka: Mnichowske wyše krajne sudnistwo wotpokaza skóržbu wobydlerja, kotrehož su zwónčki kruwow na bliskej pastwje mylili. Wón bě zhromadnje z mandźelskej přez wjacore instancy skoržił. Samo politikarjo na to skedźbnjeja, zo dźe w tym padźe tež wo susodstwo domoródnych a přisydlenych. „Ći, kotřiž chcedźa tu priwilegowani bydlić, měli žiwjenske wašnja ludźi akceptować.“

Racija přećiwo prawicarjam

Mittwoch, 10. April 2019 geschrieben von:

Berlin/Choćebuz (dpa/SN). Policija je dźensa rano raciju přećiwo prawicarskoekstremistiskej scenje přewjedła a wja­ce hač třiceći objektow we wjacorych zwjazkowych krajach přepytała. Ćežišćo bě Choćebuz. Při tym dźe wo podhlad ­załoženja kriminelnych zjednoćenstwow. Akcija měrješe so přećiwo scenam hoo­liganow, bojosportowych klubow a stražniskich firmow. Zakład běchu wotpo­wědne wukazy Choćebuskeho hamtskeho sudnistwa.

Wjace chwile za brexit?

Brüssel (dpa/SN). Krótko do zahajenja wurjadneho wjerška Europskeje unije brexita dla nichtó wjace na tym njedwěluje, zo EU Wulkej Britaniskej wjace chwile za wustup z EU přizwoli. Přihotujo wjeršk so pósłancy EU za to wuprajichu, brexit na 31. december abo samo na 1. měrc 2020 přestorčić. Britiska premierministerka Theresa May chce wječor wo přestorčenje prosyć. Njedyrbjało-li k tomu dóńć, dyrbi kraj zajutřišim, pjatk, na njerjadowane wašnje EU wopušćić.

Ličba nimale samsna wostała

Kolesowarjočuja so njewěsći

Mittwoch, 10. April 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Kolesowarjo w Němskej čuja so w nadróžnym wobchadźe přiběrajcy njewěsći. To je wuslědk naprašowanja za „kolesowy klimowy test“, kotryž je klub kolesowarjow ADFC wčera w Berlinje předstajił. Kolesowarjo hódnoća swoje wosobinske začuće wěstoty na dróze jenož hišće ze šulskej znamku 4,2. Při wulkim naprašowanju lěta 2016 běchu je hišće z 3,9 znamkowali. Předewšěm w městach so starši boja, swoje dźěći same z kolesom po dróze jězdźić dać.

ADFC ma wuslědk naprašowanja za starosće budźacy. Kolesowarjo čuja so we wobchadźe njerespektowani, wot kole­sowarske šćežki zaparkowacych wob­ćežowani a přez špatnu kolesowarsku ­infrastrukturu haćeni. To je tež jedna z přičin, čehodla podźěl kolesowarjow w nadróžnym wobchadźe njepřiběra. Aktualnje wučinja wón jědnaće procentow. Lěpši by był podźěl 30 procentow kaž w Nižozemskej, ADFC měni. Prašeli běchu so 170 000 kolesowarjow po cyłej Němskej.

Serbska debata

Neuheiten LND