Na swjatu Marku spominali
To běše krasne pućowanje. Chceće wědźeć dokal? Nó, na Lipicu. To je prózdnjeńca njedaloko Wotrowa. Kóžde lěto tam dźěći Wotrowskeje pěstowarnje „Dźěćacy raj“ znajmjeńša jónu pućuja. Lětsa su tam byli wosrjedź julija. Wosebitosć teje městnosće je prózdnjeńca z postawu swjateje Marije. Tam su dźěći ju počesćili a stajili kwětki do wazy. Rady su tež paćer wuspěwali a próstwy zanjesli. Po tym su so tam zabawjeli a hry hrali. A wobjed pod starymi štomami je wšitkim wosebje derje zesłodźał. Tón je dźěćom a wšitkim kubłarjam Ralbičanska kuchnja na přewšo rjany blečk přiwjezła. Tekst a foće: Hańžka Nawcyna
Čińće sobu!
Mytujemy najporadźeniše rysowanki a jědnatki
rysowance a jědnatce: Hana Šmitec a Halina Hejduškecpryskanje z wodu pisany bul leći přez wulki šěroki pool wjeselokrasna słónčna róža kćěje słóncu žołta wšu lubosć wona wuprudźa radosć
Nimale štwórty tydźeń lětnich prózdnin je hižo nimo. Sće sej něhdźe dojěli abo skerje doma wostali? W našej domiznje móžeš tež tójšto dožiwić. Nabožne prózdninske dny, zabawu w Serbskim muzeju, wopyt w Smolerjec kniharni, płuwać w Handrikec haće, jahodki šćipać w Bušence, prózdninske lěhwo w Smjerdźacej ... To dawno njeje wšitko. Što pak, hdyž so dešćuje abo hdyž je wonka chłódno. Hdyž staršej chwile nimataj a hdyž su sej přećeljo wulećeli? Sydńće so za blido a rysujće něšto štož sće widźeli. K tomu napišće Jědnatku. To so wam cyle wěsće poradźi. Abo přidajće rysowance baseń, žorćik abo powědančko? Wjeselimy so na waše dopisy! A za najporadźeniše smy tež myto přihotowali. Milenka Rječcyna Pósćelće wšitko, hač do 15. septembra na Serbske Nowiny, Sukelnska 27, 02625 Budyšin. Hesło rěka: PRÓZDNINY 2021
Hwězda kiwa róžojta
Mamy hižo wjace hač połčas prózdnin. A tola dopominamy so hišće rady na naš posledni wulět jako 4. lětnik Chróšćanskeje zakładneje šule „Jurij Chěžka“. Wutoru do zakónčenja šulskeho lěto smy sej z busom do Ochranowa dojěli. Tam smy zeznali manufakturu hwězdow. Přećelna sobudźěłaćerka je nas witała a do rumnosće wjedła, kotraž ma formu hoberskeje hwězdy. Wobhladachmy sej najprjedy film wo nastaću manufaktury. Po tym podachmy so do krasneje rumnosće z hwězdami a přihladowachmy dźěłaćerkam při sfałdowanju a lěpjenju jednotliwych dźělow za swětoznatu Ochranowsku hwězdu. Skónčnje smědźachmy sami, kóždy swoju hwězdu paslić. Naposledk so na hrajkanišću w předewzaću hišće tak prawje wucychnowachmy. To běše jara rjane dožiwjenje a samo paslena hwězda budźe nas zawěsće kóžde lěto znowa na rjane wokomiki w zakładnej šuli dopominać. Wutrobny dźak tež našej lubej sekretarce, kotraž je spěšnje wšitko organizowała. A zo njebychmy to zabyli: w Ochranowje maja kóžde lěto ediciju hwězdow we wosebitej barbje. Lětuša je róžojta. Šulerjo 4.
Prěni dźěl „Podlěća“ po praprjemjerje znowa předstajeny
Na třoch dnjach (wot 2. do 4. julija) mějachu lětsa ludźo w Kamjencu, Žitawje a Lubiju składnosć, dožiwić koncert wosebiteho razu. Moto bě „675 lět zwjazk šesćiměstow – 800 lět Lubij – Hornja Łužica: słowjanska – sakska – europska“. Wotpowědnje zestajany bě tež program. Za słowjanskosć steješe prěni dźěl Korle Awgusta Kocoroweho oratorija „Podlěćo“, za Saksku Johanna Sebastiana Bachowy „Tönet, ihr Pauken! Erschallet, Trompeten!“ a za Europu „Te Deum“ Marca-Antoinea Charpentiera.
In memoriam Juraj Kubánka
Rowjenka a rowjenkaj dopominaja so na wuznamneho choreografa
„Juraj bě mi dobry, snano najlěpši, wučer na polu ludowych rejow. Njeběch přeco jeho měnjenja. Diskusije z nim pak běchu stajnje runohódne a njesměrnje płódne. Zaměr bě, wěcki hač k jadru dodnić. Wobkedźbować, připosłuchać a reje tež sam/sama praktisce nawuknyć je za to runje tak wažne kaž stare pisomne žórła studować. Jenož takle hodźa so tež za jewišćo wědomje wuměłsce předźěłać. Tak wostanu přeco awtentiske – to je snano najbytostniše dopóznaće, kotrež sym ze zetkanjow za sebje sobu brała.“
Theresa Jacobsowa, hudźbna
wědomostnica při Serbskim instituće
Wokoło noweje knihi Lukasa Rietzschela
Młody němski spisowaćel Lukas Rietzschel čitaše njedawno w domje Zastupnistwa Sakskeje w Berlinje ze swojeje druheje knihi „Raumfahrer“. Wona njeje kaž prěnička „Mit der Faust in die Welt schlagen“ w nakładnistwje Ullstein wušła, ale pola dtv.
Moje zetkanje z wuměłču
„Machot časa – wot běłeho k čornemu“ – rysowanki a grafiske łopjena Maje Nageloweje w Serbskim muzeju Budyšin
reja
běše jónu
žiwjenski kraj
dobreje mysle
připódla
wuměna
njech budźe
njech tež
zwjercha
won
radšo wróćo
mjeztym zo
ze swěta
pokoj
Rejza Šěnowa
Maja Nagelowa je mišterka pisaka a słowa. Štož ruka do linijow přetworja, su hłuboko w njej zakótwjene čuća wo bytosći čłowjeka a jeje rozestajenja z mjezyčłowjeskej a towaršnostnej realitu. Rysowanje mjenuje pisanje, stajnje a wšudźe, z wulkim lóštom a ćělnej potrjebu. Ze swojimi grafiskimi srědkami ma cyle swójsku intensitu zwuraznjenja.
Přińdź kóždy čas na šalku čaja!
W tutej kolumnje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
„Chróšćan zběžk bě na kóncu přesłapjacy“
Zhladujemy na šulski stawk w Chrósćicach před 20 lětami, kiž je Serbow na njewšědne wašnje do srjedźišća nimale cyłeho swěta stajił
Za čas Chróšćan zběžka lěta 2001 je na tamnišej šuli Hilža Štilerowa jako nawodnica skutkowała. Njerady so wona na tón čas dopomina. Jako Chróšćance bě jej jara ćežko zawrěće swojeje šule sćěhować. Wšako bě hakle 1991 z pomocu wjele sobuwojowarjow bój wo wutworjenje srjedźneje šule wuspěšnje dobyła. A tuž jej lochko njeje wo tym rěčeć, tež hišće dźensa, 20 lět pozdźišo.
Wšitkim wobdźělenym słuša wulki respekt
Hajko Kozel: „Njejsmy jako Serbja jenož kulturnje hódnotni, ale mamy tež politisku relewancu“
Serbske šulstwo je w lěće 2001 z Chróšćan zběžkom swój dwójny wjeršk docpěło. Na jednym boku běše to prěni króć po lětstotkach, zo protestowachu Serbja přećiwo postupowanju knježerstwa. Na tamnym boku dyrbjachu znjesć, zo su knježacy wospjet nad cyłym narodom rozsudźili. Milenka Rječcyna je so ze serbskim juristom a politikarjom Hajkom Kozelom rozmołwjała.
Dopominajo so na Chróšćan zběžk, kotre tři wosebite wopřijeća tehdyšemu podawkej dźensa připisujeće?
H. Kozel: Na prěnim městnje je to zmužitosć Serbow, kotřiž poprawom njejsu na sebje samych narok a žadanje měli rjekojo być. Dale je to jasnosć analyzy Serbow, kotřiž su sčasom spóznali, što to rěka, hdyž so tajke kubłanišćo kaž tehdyša Chróšćanska srjedźna šula zhubi. A střeća je to kreatiwnosć protesta. Přetož stawk přewjesć, we wobłuku kotrehož so přiwšěm dźěła – mjenujcy zo wuča a wuknu –, je wěsty nowum tež za stawizny stawkow na tymle swěće.
