Wosom lětstotkow bašta cyrkwje a serbstwa
Ze stawiznow 1221 załoženeho Budyskeho tachantstwa
Na najwyšim blaku Budyšina, 219 metrow nad mórskej hładźinu, pozběhuje so tachantska cyrkej swjateho Pětra, wot lěta 1980 konkatedrala Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa. Wot 1523 słuži wulki Boži dom dwěmaj konfesijomaj – třećinu wužiwa romsko-katolska wosada, dwě třećinje ewangelsko-lutherska. Najwjetše sakralne twarjenje Budyšina je najstarša a najwjetša simultana cyrkej Němskeje a najskerje cyłeje Europy.
Židowske žiwjenje móže so nawróćić
Zhorjelska synagoga po zaměrnym ponowjenju znowa poswjećena
Studentka Origa Anaroni so dźiwa. Z empory slěduje wona z dalšimi komilitonami swjatočne znowawotewrjenje Zhorjelskeje synagogi. „To je wosebite posrědkowanje stawiznow. Synagoga skutkuje kaž original a awtentiska. Židowske žiwjenje móže so do Zhorjelca nawróćić“, měni młoda žona z Jerusalema połna nadźije. Wona chce so z rabinerku stać. „Studowachmy na Besht Yeshiva Torah-šuli Drježdźany“, wuswětla sobustudowacy Moshe Barnett. Zhorjelska synagoga studentow hłuboko jima. Wšako skutkuje wěrniwa a nimale njezměnjena, kaž njeby reichskeje pogromoweje nocy 1938 ženje njebyło.
Premjera w nowej wyšej šuli na kromje města Wojerec
Prěni raz po wotewrjenju šulskeho twarjenja loni w septembrje su na nowej Wojerowskej Wyšej šuli prěnich absolwentow rozžohnowali. Mjez nimi su tež młodostni Produktiwneho wuknjenja (PL). Modelowy projekt je jónkrótny w regionje a zmóžnja wuknjacym po wosebitym puću z teoretiskimi a praktiskimi wobłukami šansu na hłownošulske wotzamknjenje. Z wučerjom PL Hansom Hauserom je so Silke Richter rozmołwjała.
Kajkej stej wuwučowanje a wuknjenje na nowej Wyšej šuli Wojerecy?
Awtodidakt je nětko pućowacy wučer
Předstajamy Mareka Krawca, noweho docenta hornjoserbšćiny za dorosćenych
Sabrina Wagner z Čorneho Chołmca: Cyła naša skupina je zahorjena wo kursu knjeza Krawca. Wučba je top. Hišće ženje tajke něšto dožiwiła njejsym. Wón nas tak wuči, zo to rozumimy, samo rozdźěl mjez spisownej a wobchadnej serbšćinu. Cool je tež jeho wšědna whatsapp ze „słowom dnja“. Sym sej cyle wěsta, zo budu pozdźišo raz serbsce rěčeć. Hłowna wěc, zo knjez Krawc tu wjele lět wostanje.
Farar Jörg Michel z Wojerec: Mi so na kursu knjeza Krawca lubi, zo ma naš wučer koncept, ale zdobom so jara fleksibelnje a aktualnje na šulerjow nastaja. Wón ma wobšěrnu wědu a wulku kompetencu, tež nastupajo přirunowanje rěčow. A jeho wučba je jara čiła.
Wot junija je Marek Krawc w Rěčnym centrumje WITAJ jako docent za kursy hornjoserbšćiny přistajeny. Z połnej paru je so do dźěła dał. Podawa šěsć kursow, kotrež so we Wojerecach, Slepom a Budyšinje wotměwaja, někotre tež online. Cyłkownje k njemu 30 ludźi na wučbu chodźi.
Lóštna šulska hodźina
Štwórty lětnik Ralbičanskeje zakładneje šule měješe minjenu wutoru lóštnu šulsku hodźinu: Judith Wjenkec a Pětr Šołta předstajištaj tam knihu „Hódaj a směj so!“, za kotruž běštaj sej hódančka wumysliłoj a žorty zezběrałoj. Hólcy a holcy smědźachu někotre žorty z knihi předčitać a je po tym ze znamkami hódnoćić. Wězo dyrbjachu někotre hódančka tež prawje wuhódać. Na kóncu wulosowaštaj awtoraj (zestajerjej) nowostki hišće jedyn eksemplar. Wšitcy druzy móžachu sej knihu hnydom na městnje kupić, tak zo je nětko wo zabawu w prózdninach postarane. Pětr Šołta
Dyrdomdej na kupje
Wosebity pućowanski dźeń dožiwili su šulerjo 5. lětnika Wóslinčanskeje ewangelskeje srjedźneje šule, a to na kulturnej kupje Einsiedel. Tónle wulět běchu hižo loni w septembrje planowali. A tuž su dołho čakali, prjedy hač móžachu swoje nachribjetniki spakować. Ale što to? Rano so dešćowaše. Čim bliže pak cilej běchu, ćim bóle so njebjo rozswětleše. A tak njesteješe zabawnemu dnjej ničo na puću. Ćmowe chódby, bajkowy hród abo šćežki wysoko mjez štomami běchu wulki dyrdomdej. K wobjedu zetkachu so wšitcy w hosćencu „Baumstammlokal“. Tam sydachu jědźe, kotrež njeběchu Wóslinčenjo dotal hišće ženje woptali. Abo su wam pomoffle znate? Na to podachu so na druhe koło po kupje. Zbožowni so wšitcy zaso na dompuć nastajichu. Tekst a foto: Daniela Jawinski
Što je poprawom playground?
Jendźelske słowo playground rěka telko kaž hrajkanišćo. Tam wšak wšitcy rady smy: dźěći, młodostni a – zdźěla tež starši a samo dźědojo a wowki. To wědźa tohorunja rejwarjo z Drježdźan. Tak je sej Helena Fernandino mysliła, zo dyrbjeli rejwarjo na hrajkanišćach rejwać. Jim so mjenujcy runje tak dźe kaž wam. Hdyž so njehibaš, potom so dale a hubjeńšo hibaš. Leon a Alba staj tuž ze šulerjemi Worklečanskeje šule krótko do lětnich prózdnin wšelake rejwanske kroki zwučowałoj. K tomu dyrbjachu so na wšelke hry koncentrować. Na šulskim dworje su rejwarjo a šulerjo skónčnje hromadźe hrali. Abo byšće wy stejo wostać chcyli, hdyž słyšiće Mašu wołać: „Zaječko w dólčku“ abo „Woheń, woda, pěsk“? Njeje scyła dołho trało, a na šulskim dworje so dźěći chowachu abo so honjachu. Nadźijomnje su sej wšitko derje spomjatkowali, zo móža tež w prózdninach po hrajkanišćach rejujo wulke wjeselo měć.
Lotka a Sophia pola floristki
Na slědach Krabata
Hura!! Dokelž směmy skónčnje zaso pućować, su so šulerjo 6. lětnika Wóslinčanskeje srjedźneje šule při najrjeńšim na slědy Krabata podali. Tema dnja rěkaše „Krabata dožiwić – stawizny rozumić“. W dwěmaj skupinomaj wobhladachmy sej wšitko to, štož bě w Čornym Chołmcu na ležownosći Krabatoweho młyna nastało. Nawuknyli smy při tym wjele wo žiwjenju a skutkowanju młodeho kuzłarja. Na kubłanskej šćežce su so šulerjo jako Čorny młynk, kmótr, jědnaće młynskich, kantorka a Krabat předstajili. Hrali su tež scenu, kak bě so Krabat k Čornemu młynkej dóstał. Po wobjedźe z legendarnymi butřankowymi plincami a čornym lodom bě naš wulět bohužel hižo nimo. Smy pak sej přezjedni – wulět do Krabatoweho raja wostanje nam hišće dołho w pomjatku. Anne Menzel, rjadowniska wučerka 6. lětnika Křesćanskeje šule Wóslink
Božemje, 4. lětniko
We Worklečanskim horće su so dźěći kaž tež kubłarki ze šulerjemi 4. lětnika rozžohnowali a zdobom dźak kubłarkam wuprajili. Srjedu, 7. julija, wotměchu tuž wjesoły swjedźeń, kotryž měješe hesło „woda“. Dźěći běchu so předrasćili, a kubłarki su je z wodowymi hrami překwapili. Tak dyrbjachu na přikład wodu transportować, wodowe bomby na noze njesć a z wodu na nastroje třěleć. Tež stacija z rjanymi nalěpkami za kožu je so dźěćom spodobała. Wutrobny dźak našim pilnym staršim za jich wulki angažement. Team horta „K wódnemu mužej“ Worklecy
