Zběranskaakcija
W Ralbicach su šulerki a šulerjo pisaki a dalše wěcy hromadźili a na daloku a dołhu jězbu pósłali, zo bychu dźěći w chudych krajach podpěrali. Foto: Jan Hrjehor
Wubědźowanje w čitanju
W Ošikec zahrodce z kwětkami so zeznajomili
Foće: Katja RauerowaNalěćo dožiwjamy nětko wšudźe, tak tež we łužiskich zahrodach. Před někotrymi dnjemi sćěhowachmy přeprošenje maćerje dźěsća předšulskeje skupiny Móniki Ošikoweje, sej w jich zahrodce nalětnje kwětki a zažnokćějaki wobhladać. Tak podachmy so z Hanu Ošikec cyle wćipni do swójbneje zahrodki. Jako zastupichmy – witachu nas hižo prěnje kwětki, sněhowki. Wuhladachmy tam napisany postrow a nadawki za dźěći. Wone dyrbjachu z kwětkami pomolowane cedlki na wšelakich městnach pytać a kwětki pomjenować. Wuhladachmy prěnju cedlku na štomje wisajo: běše to čerwjena tulpa. Dźěći wobhladachu sej ju dokładnje, pomjenowachu rostlinu we woběmaj rěčomaj a powědachu wo njej. Pod pomolowanej papjeru bě so hižo ze zemje małe zelene łopješko tulpy wudypało. Dalša cedlka bě z módrym banćikom přiwjazana. A tak wuhladachu dźěći módru hyacintu. Kusk po kusku smy skónčnje sněhowki, krokusy, a wjele dalšich zažnokćějakow namakali. Na kóncu dóstachmy nadawk: Jeli smy wšitke namolowane kwětki w zahrodce wuhladali a je pomjenowali, bě tam pokład schowany.
Dźěći so pilnje na jutry přihotowali
„Nawopak, sym wěstu stabilizaciju nazhonił“
Superintendent Krystof Rummel wo koronje, wo swojej wosadźe a swojim nowym zastojnstwje
„Wobkedźbuju, zo je Hodźijska wosada serbskosći mjeztym jara přistupna. To njebych sej před dźesać lětami předstajić móhł.“Krystof Rummel wukonja wot lońšeho 1. awgusta zastojnstwo serbskeho superintendenta, do kotrehož bu na reformaciskim dnju w Hodźijskej cyrkwi Pětra a Pawoła zapokazany. Z nim přewza najwyšu funkciju w ewangelskich Serbach prěni raz wosoba, kotraž njeje maćernorěčna. Na dojutrownu rozmołwu je so farar Rummel z Axelom Arltom w hudźbnej stwě Hodźijskeje fary zetkał.
Dobre lěto smy z koronu žiwi. Kak zhladujeće na jutry 2020, kotrež njejsmy kaž zwučene swjećić móhli?
Stajnje w samsnym procesionje jěchał
Michał Paška lětsa 50. raz křižer a 40. raz kantor Baćońskich křižerjow
Bychu-li 2020 křižerjo jěchać móhli, by so tónle přinošk hižo před lětom wozjewić móhł. Korony dla pak žane křižerske procesiony po puću być njesmědźachu a tuž tež jubilarojo žadyn slěborny abo złoty wěnčk při sukni přityknjeny měć njemóžachu. Ćim bóle so woni wjesela, zo móža to lětsa nachwatać, hačrunjež drje za nikoho z nich jubilej w srjedźišću njesteji.
Zo chcu so z Michałom Pašku w Baćonju raz wobšěrnišo rozmołwjeć, běch jemu hižo lěto do toho připowědźił, jako na njeho do jutrow zazwonich, zo bych kaž kóžde lěto křižerske nowosće zhonił. 2019 wšak jich přewjele njeměješe, „ale klětu pojěcham 50. raz a nimo toho budu 40. raz kantor“, wón tehdy připowědźi. Jako jeho loni spočatk póstneho časa wopytach, wjedro hišće žane jutrowne njebě. Ćim lěpje bě Baćonjan na mój wopyt přihotowany. Dokelž wón jara dokładnu statistiku „swojeho“ křižerskeho procesiona wjedźe, móže tuž někotružkuli zajimawostku powědać a ju tohorunja z lětoličbu potwjerdźić.
Nihdźe druhdźe njejěchał
Keltiske rituale a křesćanske tradicije – jutry w Galiciskej
Galiciska – region na sewjerozapadźe Iberiskeje połkupy njeje jeno znateho putniskeho města Santiago de Compostela dla woblubowana dowolowa kónčina. Tónle dźěl Španiskeje z oficialnym mjenom Comunidade Autónoma de Galicia je pisany blečk w multikulturnej južnej Europje.
Dudy, narodny hudźbny nastroj Galicičanow, symbolizuja historiski zwisk ke Keltam. Galicišćina, kotruž wšědnje tři miliony ludźi wužiwaja, je susodnej portugalskej rěči jara podobna. Respekt před mytiskimi bytosćemi, kaž stej to chodojta a wiła (sonina), pokazuje na to, zo na bywšim „kóncu swěta“ přirodne a nadzemske mocy w předstawach tudyšich wobydlerjow hišće wulku rólu hraja. Stare keltiske a nowše křesćanske tradicije so tu měšeja.
Design nas wšudźe wobdawa a wobwliwuje
Chróšćanska medijowa wuhotowarka Dawina Suchec balansuje na mjezy kreatiwity, rjemjesła a techniki
Pod (nad)wopřijećom design sej najskerje kóždy něšto poměrnje konkretne předstaja a móže za to tež přikłady mjenować. Přiwšěm – abo snano runje tohodla – njehodźi drje so žana powšitkownopłaćiwa definicija terminusa nastajić. Tak rěčimy na přikład wo designu mody, jězdźidłow abo šmóratkow, štož tež wopak njeje. Tola to by hesło ryzy na to wobmjezowało, kak něšto wupada. Wšako so dosć fachowcow z tym zaběra, kak sej najelegantnišo do awta zalězć, kak drasta najkmańšo sedźi abo kak ergonomisce so handy posłužuje. Njeje potajkim jeničce wažne, dobry optiski zaćišć tworić (a tuž wěstu kwalitu sugerować); je runje tak wažne, zo hodźa so produkty zmysłapołnje wužiwać. Střeća ma design tomu słužić, marku wot marki rozeznawać móc (abo jej zmóžnić so z cuzymi pjerami pyšić, kupcow tak často za nós poměwši) resp. tak mjenowane žro marki po cyłej paleće produktow reprezentatiwnje rozšěrić.
Ralbičanski młody hudźbnik Simeon Wjesela: „Harfa je woprawdźe ...
Loni w hodownym času je sej młodostny w Ralbicach wutroby kemšerjow zdobył, a to na njewšědnym instrumenće. Simeon Wjesela je 26. decembra na kemšach w Ralbičanskej cyrkwi mjenujcy na harfje hudźił.
W Delanach cyle normalne
Dwanaćelětnemu to ničo wosebite njeje. Přećeljo, sobušulerki a sobušulerjo to wědźa. „Jako wo tym zhonichu, zo na harfje hraju, su woni cyle normalnje reagowali“, powěda Simeon. Po zdaću je tuž w Delanach tež cyle normalne, zo hólčec, kiž chodźi do 7. lětnika na Serbskim gymnaziju Budyšin, tajki wulki instrument wobknježi. To tež njezadźiwa, wšako delanscy ludźo hudźbu lubuja. Tež nan a dźěd Simeona rady we wjesnej band hudźitaj a w Serbskim muskim chórje Delany sobu spěwataj.
Wě z hołbjacym pjerkom mustry na jejka kuzłać
Njebjelčanka Marja Šefrichowa swoje nazhonjenja a wědu zajimcam rady dale dawa
Drobnuške su jeje mustry, z kotrymiž jutrowne jejka debi. Małe drohoćinki su něžne – wšojedne, hač su jejka po starodawnym wašnju wóskowanja pisanjene abo po trochu młódšim, bosěrowanju. Njebjelčanka wobě technice perfektnje wobknježi. Wosebje požadane běchu w minjenych lětach jejka ze zelenej skorpiznu, porjeńšene z motiwami, kotrež do wóska tunkane pjerko w formje třiróžka abo zmija na nje kuzła. „Za derje radźene pak mam lětsa jejka z brunej skorpiznu, kotrež sym módre abo čerwjene wobarbiła“, tak wona powěda, „na nich běłe mustry wosebje skutkuja. Takle barbjene je dotal njemějach.“
