Štwórć lětstotka na dobro tradicije
Serbska drastowa skupina Židźino swjeći slěborny jubilej – tuchwilnych wobstejnosćow dla pak hakle klětu
Po Božej słužbje šwarne rańše piwko a dujerska hudźba, dobre serbske chłóšćenki, zabawna bjesada, wustajeńcaprezentacija tradicionelneho rjemjesła, wječor reje a stajnje prezentna serbska narodna drasta – wšo to słuša k swjedźenjej „Swačina na pólnej mjezy“, kóždolětnemu wjerškej towarstwa Serbska drastowa skupina Židźino. A wšo to je lětsa wupadnyło. Přičina su, kaž nikoho wjace njedźiwa, koronawirus a naprawy přećiwo njemu. Ćim bóle zrudźa, zo chcyše towarstwo z woblubowanym zarjadowanjom zdobom swoje 25. narodniny swjećić.
„Pod tuchwilnymi wobstejnosćemi a hladajo na trěbne wěstotne a hygieniske naprawy njejsmy swjedźeń lětsa prosće zwoprawdźić móhli“, předsyda drastoweje skupiny Uwe Schuster podšmórnje.
Přirodny haćik sej připrawić
Kóždemu, kiž ma zahrodu, je poručene sej něhdźe mały haćik připrawić. Samo ludźom, kiž w městach bydla, fachowcy poručeja sej wjetše sudobjo z wodu na balkon stajić, hdźež maja hatne rostliny. Na wsy je za to wo wjele wjace móžnosćow. Wšako maja wobydlerjo zwjetša ležownosće, na kotrejž sej tón abo tamny přeje, zo woda pluskota, hdźež móže płuwać abo sej jenož noze chłódźić. Na kóncu rozmyslowanja zajimc wotwažuje, hač sej pool z kumštneje maćizny staji abo sej radšo mjeńši hat připrawi. Trend, tajki haćik sej wutworić, je, jón přirodźe blisko koncipować.
Blečk wotpočinka a inspiracije
Romska kamilka wonja, ručež so z ruku jeje skromnych łopješkow dótknu. Aroma skutkuje kaž přeprošenje, po zahrodce so rozhladować. A tónle wotpohlad chce Njebjelčanka Beata Čornakowa zajimcam nětko zmóžnić. Milenka Rječcyna je so z njej rozmołwjała.
Njedźelu, 14. junija, měješe so po cyłej Sakskej dźeń wotewrjeneje zahrodki wotměć. Tón bu koronapandemije dla wotprajeny, w Kamjencu pak su so entuziasća rozsudźili jón jako „dźeń wotewrjenych durčkow do zahrodki“ přewjesć, a to w Lessingowym měsće a na wokolnych wsach. Tež Wy so na nim wobdźěliće. Čehodla?
Agilna wuměnkarka stara so swěru wo zawostajenstwo Měrćina ...
Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (25)
Někotři njemóža so toho časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo wjesela abo starosće, to ze seriju „Rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.
Dnja 6. julija 1990, krótko po swojich 90ćinach, zemrě moler, grafikar, publicist a spisowaćel Měrćin Nowak-Njechorński. Do smjerće prošeše wón Róžu Pinkawinu, kotraž měješe jara přećelski poměr k njemu, so wo to starać, zo měli jeho dźěła zjawnosći spřistupnić. Wo to so wona, kiž je mjeztym dawno na wuměnku, hač do dźensnišeho swěru stara.
Z KAMERU PO CYŁEJ ŁUŽICY A DO SWĚTA 2. dźěl
Pod nadpismom „Z kameru po Łužicy
a do swěta won“ wěnuje so w nowej
seriji Serbskich Nowin filmowc
dr. Toni Bruk stawiznam serbskeho
filma. Mjez druhim rozprawja wón
w swojich wuwjedźenjach wo wosebitosćach a njewšědnosćach před a za kameru kaž tež wo wuwiću serbskeho
filma hač do přitomnosće.
Mnozy Serbja, předewšěm čłonojo serbskich wuměłskich kołow, měnjachu, zo je načasu serbski film, abo to, štož jónu z njeho budźe, institucionalizować. Spočatk 1970tych lět załožichu tuž dr. Alfred Krawc (předsyda), Jan Hempel, Konrad Herrmann a Toni Bruk „Serbsku dźěłowu skupinu za film a telewiziju“, z kotrejež wurosće w běhu někotrych měsacow Koło serbskich filmowcow.
Wjeselo dźěći ju spokoja
W Ludowym nakładnistwje Domowina je minjeny tydźeń nowa kniha za dźěći wušła. Zestajerka Lydija Maćijowa je lóštne hrónčka za porsćiki nazběrała, kotrež nětko ludźom spřistupnja. Jako wona do nakładnistwa přińdźe, zo byštaj jej lektorka Janina Mikławškowa a jednaćel Syman Pětr Cyž nowostku přepodałoj, je Dźěćiznak składnosć wužił a jej někotre prašenja stajił.
Pójće zaso na farmu!
Dźěćaca a młodźinska farma we Wojerecach wot minjeneje srjedy zaso hosći wita. Skupinki z pěstowarnjow abo dalšich kubłanišćow smědźa so za wšelake poskitki přizjewić, zo bychu jim tam w tuchwilu wužadacym času wotměnjawu zabawu zmóžnili. Přiwšěm měli so wopytowarjo na to nastajić, zo dyrbja tež na farmje hygieniski koncept dodźeržeć. Cyle zjawnje wšak farma hišće přistupna njeje.
Ute Große
Foto: Ute GroßeSpěwaca kokoška
Žona z wobdźiwajomnej energiju
Na wopyće pola cyrkwinskeje stawiznarki dr. Lubiny Malinkoweje
Majestotnje witatej će w barokowym stilu twarjena wěža Rakečanskeje ewangelskeje wosadneje cyrkwje a žołtobarbny farski dom. Na zornowcowym ramiku wonkownych duri čitaš lětoličbje 1603 a 2014 a mjez nimaj „Pfarramt“. Tu bydli wot 2018 cyrkwinska stawiznarka dr. Lubina Malinkowa z mandźelskim, fararjom dr. Robertom Malinkom, a ze štyrjomi dźěćimi.
„Mi so w tutym domje jara lubi. Stawizny w nim dychaja“, praji 37lětna młoda žona. Na tajkej podobnej, ze stawiznami napjelnjenej farje w Hrodźišću pola Wósporka je wona hižo ze staršimaj, bratromaj a sotromaj bydliła a rjane dźěćatstwo dožiwiła. Wědomostnica powěda mi wo času, jako bě nan z Hrodźišćanskim wosadnym fararjom. Tam nimo wjesnjanosty a někotrych staršich ludźi nichtó serbsce njerěčeše. „My doma konsekwentnje serbowachmy. Staršej čitaštaj nam dźěćom serbske powědki, kaž na přikład z knihi ,Brunčki‘ z lěta 1909 a z knihi ,Serbske baje‘. Smy serbske ludowe spěwy a kěrluše spěwali.“ Zhromadnje z wjesnymi dźěćimi twarjachu budki, łažachu po štomach a so po wsy honjachu.
Hudźbnica dźeń a znaćiša
32lětna Carolina Eyckec je na hudźbnym polu mjeztym wulce požadana. Němsko-serbska hudźbnica po cyłym swěće koncertuje, jeje Youtube-kanal ma 100 000 abonentow, jeje wideja buchu 10 milionow razow hladane. Instrument, teremin, na kotrymž wona hraje, pak jenož mało ludźi znaje. W rozmołwje z Vivien Simmel powěda hudźbnica, spěwarka, komponistka a spisowaćelka mjez druhim wo zhromadnym dźěle ze Samyjom Deluxe.
Carolina, móžeš nam prošu něšto wo swojim wosebitym instrumenće rjec?
C. Eyckec: Rady, teremin bě 1920 ruski fyzikar Lew Sergejewič Termen (pozdźišo Leo Theremin) wunamakał. Je to jedyn z prěnich elektroniskich instrumentow, wobstejacych z jednoreho kašćika a dweju antenow. Zo by na tereminje zwuk produkować móhł, njetrjebaš so jeho ani dótknyć. Wotstawk ćěła a rukow k antenomaj tajki zwuk twori. Z prawej ruku reguluješ wysokosć zwuka, z lěwej, hač ma teremin wótře abo mjelčišo klinčeć.
Pytnješ wone zwuki?
C. Eyckec: Ně, pytnješ jenož swoje ćěło. Kóžda mała změna zynk wobwliwuje.
