Nowe medije su wužadanje za demokratiju

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:

Wojerecy (KD/SN). Demokratija je w digitalnym kaž w analognym rumje žiwa, hdyž ludźo so za nju zasadźuja. Tak rěka facit žurnalista a knižneho awtora Thomasa Ammanna, medijoweho pedagogi Jonasa Witschela a jeju wosom hosći po rozmołwje na temu „Kak nowe medije demokratiju přeměnjeja?“. Zarjadowanje wčera wječor we Wojerowskej Kulturnej fabrice bě wobstatk zhromadneho rjadu „Kontrowersnje na městnje“ Sakskeje krajneje centrale za politiske kubłanje, Sakskeho zwjazka ludowych uniwersitow a sociokulturnych centrumow.

Hišće před 30 lětami rozšěrjachu powěsće jenož přez ćišćane medije, telewiziju, kino a rozhłós, wužiwarjo běchu jeničce konsumenća, rjekny online wobdźěleny Thomas Ammann. Dźensa so přidatnje miliardy ludźi w socialnych syćach kaž Facebook wo najwšelakorišich temach zwuraznjeja a husto žane tamne měnjenje njeakceptuja. Tajke zadźerženje nastanje, hdyž so něchtóžkuli wo temje w interneće kaž w pucherje jenož jednostronsce informuje, wujasni organizator z Kufy Dirk Lienig.

Šćěpjenje wobkrućili

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:

Karlsruhe (dpa/SN). Zwjazkowe wustawowe sudnistwo je winowatostne šćěpjenje přećiwo koronawirusej we wěstych zarjadnišćach potwjerdźiło. Najwyše sudnistwo Němskeje je po dźensnišich informacijach skóržby přećiwo wotpowědnym dźělam zakonja za škit před infekcijemi wotpokazało. Škit tak mjenowanych „wulnerabelnych“ skupin je wažniši hač wobmjezowanje zakładnych prawow sobudźěłaćerjow strowotnistwa.

Ministrojo wuradźuja

Königswinter (dpa/SN). Njedaloko Bonna su so dźensa financni ministrojo najwjetšich industrijnych krajow G 7 zetkali, zo bychu mjez druhim wo pomocy na dobro Ukrainy we wobjimje wjacorych miliardow eurow wuradźowali. Po informacijach financneho ministra dźe wo pjeć miliardow eurow za najprjedy tři měsacy. Rěčeli su pak tež wo naprawach přećiwo inflaciji a wo zhromadnym postupowanju při zastaranju krajow ze šćěpiwom přećiwo koronawirusej.

Na tarify so dojednali

Ryzy emocije zbudźiło je wčerawše dobyće mustwa Eintracht Frankfurt we finalu Europa League w španiskej Sevilla, kaž tule w jednej z Frankfurtskich korčmow. W měsće wočakowachu dźensa tysacy fanow na naměsće před radnicu. Tam su wšitke za dźensa planowane terminy kaž wěrowanja tohodla hižo před dnjemi wotprajili. Foto: dpa/Boris Roessler

Wójnske prawo podlěšene

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je wobydlerjow wot Ruskeje nadpadnjeneho kraja namołwjał, so na dlěje trajacu wójnu nastajić. We widejowym poselstwje wčera přilubi, zo chcyła Ukraina wot Ruskeje wobsadźene kónčiny zaso wuswobodźić. „Cherson, Melitopol, Berdjansk, Mariupol ­a wšitke města a gmejny pod nachwilnym ruskim wobsadnistwom měli wědźeć, zo so Ukraina nawróći“, Zelenskyj rjekny. Kak dołho tole traje, wotwisuje wot połoženja na bitwišću. „Smy winowaći, wobsadnikow wućěrić a Ukrainje woprawdźitu wěstotu zaručić“, rjekny wón w Kijewje. W tym zwisku Zelenskyj wobstejace wójnske prawo a powšitkowne mobilizowanje wójska wo dalšich 90 dnjow hač do 23. awgusta podlěši.

Turkowska NATO dale blokuje

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:
Istanbul/New York (dpa/SN). Najebać rozmołwy z USA wobstawa Turkowska dale na swojim stejišću, proces přistupa Finskeje a Šwedskeje k NATO blokować. Wón je wonkownemu minister USA Antonyjej Blinkenej hišće raz poziciju Turkowskeje k rozšěrjenju NATO do směra na sewjerowuchod rozłožił, rjekny wonkowny minister Turkowskeje Mevlüt Cavusoglu wčera wječor w Istanbulu. Turkowska Finskej a Šwedskej wumjetuje, zo w Turkowskej zakazanu kurdisku dźěłaćersku stronu PKK podpěrujetej, ju z brónjemi zastarujetej a „teroristow“ hospodujetej. Wobkedźbowarjo na to tukaja, zo chcyła sej Turkowska wot USA nowe moderne brónje wunuzować.

Scholz dodawanje bróni zakitował

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz je dodawanje ćežkich bróni Ukrainje najebać kritiku ze stron wobydlerjow a politiki zakitował. „Brutalnje nadpadnjenemu krajej při zakitowanju pomhać, njeje eskalacija, ale přinošk nadpad wotwobarać a namóc spěšnje zaso skónčić“, rjekny politikar dźensa w swojej knježerstwowej deklaraciji w zwjazkowym sejmje w Berlinje. Tež wón sam so starosća, Scholz rjekny. „Zhromadny cil pak nas jednoća: Ruska njesmě tutu wójnu dobyć. Ukraina dyrbi dale wobstać.“

Hladajo na raznje přiběrace płaćizny Scholz ludźom dalšu podpěru knježerstwa přilubi. „Njewostajimy nikoho samoho“, wón rjekny. Energiju dyrbimy nadal zapłaćić móc. Scholz pokaza w tym zwisku na wobzamknjeny pomocny paket zwjazkoweho knježerstwa.

Předsyda frakcije CDU/CSU Friedrich Merz Scholzej nastupajo dodawanje bróni Ukrainje wumjetowaše, zo njeje sprawny. Hinak hač přilubjene, njeje Ukraina dotal hišće žane ćežke brónje z Němskeje dóstała, Merz twjerdźeše.

Přećiwo ruskej blokadźe žita

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:

Wonkowna ministerka Baerbock na forumje UNO wo zežiwjenju swěta

Berlin/New York (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock žada sej mjezynarodnje wothłosowane postupowanje přećiwo ruskej blokadźe žita we wójnje přećiwo Ukrainje. „Je nuznje trěbne, zo nětko jako swětowe statowe zjednoćenstwo spěšnje, wothłosowane a z konkretnymi kročelemi jednamy“, rjekny politikarka Zelenych wčera do wotlěta do New Yorka. Baerbock chce so tam na wuradźowanju UNO wo prašenju zawěsćenja zežiwjenja na swěće wobdźělić. Wonkowny minister USA Antony Blinken bě něhdźe 35 krajow přeprosył, mjez nimi tež tajke, kotrež najbóle pod blokadu žiwidłow ćerpja.

Aktiwisća protestowali

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:
Lipsk (dpa/SN). Wobswětoškitna organizacija Robin Wood je k zahajenju swětoweho wobchadneho foruma w Lipsku přećiwo subwencijam na dobro fosilnych ćěriwow protestowała. Štyrjo krosnowarjo pušćichu so wčera rano po powjazach z wěže na teren Lipšćanskich wikow a připrawichu we wysokosći 25 metrow protestny plakat. Němska so přeco hišće spjećuje, priwileg diesela na spěchowanje wotstronić, kritizowaše medijowa referentka organizacije Dominique Just. Nimo toho dyrbjeli prašenje dawka na kerozin skónčnje na europskej runinje zrjadować, sej wona žadaše. „Wobchadny forum stajnje twjerdźi, zo je samsneho měnjenja. Chcemy gremij na to skedźbnić, zo njeměł jenož wo tym rěčeć, ale skónčnje tež jednać“, Just rjekny. Globalizaciju kritizowaca syć Attack je dalše protesty připowědźiła. Policija a sobudźěłaćerjo wikow akciju wobkedźbowachu, bjez toho zo bychu zakročili. Situacija je pod kontrolu, wěstota wobdźělnikow je zaručena, zdźěli rěčnik wikow Andeas Knaut. Na tři dny trajacy forum wočakuja 600 fachowcow, mjez nimi wobchadnych ministrow z 63 krajow.

To a tamne (19.05.22)

Donnerstag, 19. Mai 2022 geschrieben von:

Z namakanymi pjenjezami wulce nakupować šli su dźěći w hornjobayerskim Oberhachingenje. 13lětny bě spočatk meje zabytu aktowku na nastupnišću tamnišeho dwórnišća namakał a w njej wobalku, w kotrejž bě 14 900 eurow. Město toho zo by pjenjezy wotedał, kupi sej z towaršemi debjenki, drasty a e-roler. Skónčnje tole staršim napadny. Kupjene wěcy su mjeztym wróćili. Staroby dla njemóža jich chłostać, na „wujasnjowacu rozmołwu“ pola policije pak su prošeni.

Spektakularne rubježnistwo w cłownym zarjedźe w sewjerorynsko-westfalskim Emmerichu w nowembru 2020 z rubiznu 6,5 milionow eurow je wujasnjene. Policija je wjacorych skućićelow zajała, mjez druhim cłownika. Tón bě skućićelam rozsudny pokiw dał. Cwólba z Pólskeje na to sćěnu trezoroweje rumnosće přełama a pjenjezy pokradny.

Swójske korjenje zaso namakał

Mittwoch, 18. Mai 2022 geschrieben von:

Zamołwity za Serbski centrum na Łužiskim cyrkwinskim dnju wot 24. do 26. junija w Zhorjelcu je Baršćanski farar Tobias Pawoł Jachmann. 34lětny je tamnišu wosadu před nimale połdra lětom přewzał, wšako wón z delnjołužiskeho města nad Nysu pochadźa. Zo su jemu nadawk zamołwiteho na lońšej serbskej prědarskej konferency we Wochozach dowěrili, ma z wuwědomjenjom swójskeho pochada zwjazane předstawizny.

„Po studiju teologije w Berlinje, Wienje a Genfje sym swoje serbske korjenje zaso namakał“, młody farar powěda. Wón rozsudźi so za wikariat w Dešnje pola fararki Kathariny Köhleroweje, „dokelž chcych tróšku serbsce rěčeć nawuknyć“. Z toho časa je dr. Madlena Norbergowa jeho wučerka delnjoserbšćiny. Do Baršća hić z tym zwisuje, zo njeměješe dotal nałožena próca serbšćinu nastupajo podarmo być. Kóždy rěčnik je trěbny.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND