Žarujemy wo Hilžu Nukec, wurjadnu wučerku, swěrnu katolsku Serbowku a sebjewědomu kaž tež přeswědčiwu žonu powójnskeje generacije.

Rady dopominam so na prěnje zetkanje ze serbskej wučerku knježnu Nukec, kotraž nam šulerkam a šulerjam rja­downje 4a Serbskeje polytechniskeje wyšeje šule Budyšin matematiku podawaše. Činješe to na jednym boku energisce a přeswědčiwje, na druhim boku lubosćiwje a něžnje. Z toho časa wurosće mi ­radosć, so wobdźělić z wobstajnej prócu a z přidatnymi zwučowanjemi na olympiadach matematiki wšěch schodźenkow. Hakle wjele pozdźišo zhonich, zo njebě Hilža Nukec matematiku, ale sorabistiku a geografiju studowała. A jeje derje přihotowane hodźiny geografije, přewjedźene ze zapalom a w stajnje čistej serbšćinje, su hišće dźensa mi a mojim sobušulerjam na rjadowniskich zetkanjach w dobrym pomjatku.

Krasne dožiwjenja z rěču

Donnerstag, 04. Januar 2024 geschrieben von:

Sensibelnje z mjerzacymi zjawami wobchadźeć motiwatorki wužaduje

Budyšin (SN/at). Tři motiwatorki a dwaj motiwatoraj staraja so w srjedźnej a Hornjej Łužicy wo rumy, w kotrychž domoródni serbsku rěč nałožuja. Serbske Nowiny su wo jich mnohich aktiwitach w minjenym lěće rozprawjeli. Nětko pak prašachu so jich za najrjeńšim wokomikom kaž tež za nic tak dobrym nazhonjenjom w dotalnym skutkowanju.

„Mje jara wjeseli, zo sym w swojim dźěle wjele nowostkow wuspytała, kotrež su pola wobdźělnikow serbski měrkuš trenowali“, rozprawja Marija Šołćic. Wona dźěła w kónčinje Kulow, Wojerecy a Halštrowska Hola. „Wulkotny wokomik bě, jako so kubłarka w horće dopomni, kak je w młodosći ,Stup dale‘ rejowała. Nadobo stejachmy w kole ze 40 dźěćimi a zwučowachmy tutu reju ze spěwom.“

Wulce rozmyslować Lucian Kaulfürst njetrjeba: „Wšitke dožiwjenja su za mnje jónkrótne a rjane. Zhromadnosć z ludźimi, kotřiž swoje serbske korjenje zaso wotkrywaja, mje zwjesela.“ Motiwator je za kónčiny Malešecy, Kubšicy a Bukecy zamołwity.

Kónc Swobodneho społka wobzamknjeny

Donnerstag, 04. Januar 2024 geschrieben von:

Drježdźany/Chrósćicy (SN/MG). Na swojej rjadnej zhromadźiznje rozsudźichu čłonki a čłonojo zapisaneho drustwa Swobodny społk dnja 29. decembra 2023 spočatk likwi­dacije cyłka. W nowinskej zdźělence pisaja sćěhowace wo přičinach: „Hladajo na běžne straty we wotbytku našich produktow a cofnjenje centralnych zastojnskich nošerjow z drustwa, začuwamy ­přiběrajo nuzu, Swobodny społk z.d. wot 1. januara 2024 do likwidaciskeje fazy přewjesć“.

Tak pobrachowaše wosebje na angažowanych ludźoch, kotřiž so na dalšim wuwiću społka wobdźěleja. Wot dohromady 23 drustwownicow a drustwownikow běše jenož horstka na skutkowanju aktiwnje wobdźělena. „Tole drje bě z wulkeho dźěla zdobom rezultat toho, zo běchu čłonojo drustwa w mnohich druhich projektach angažowani“, rozkładuje Hańžka Wjeselic, něhdyša předsydka społka a nětčiša likwidatorka.

Za rěč mocy wjazać

Donnerstag, 04. Januar 2024 geschrieben von:
Rjane dožiwjenje w powołanskim skutkowanju přewšo motiwuje a pohonja do dalšeho dźěła. Štož su motiwatorki a motiwatoraj za serbsku rěč pod třěchu projekta ZARI dźensa zdźěla přewšo originalnje rozprawjeli, zawodne wuprajenje jenož wopodstatni. Jich nadawk je, so wo nałožowanje serbskeje rěče starać a tak přez lěta zasypane rěčne kmanosće ludźi wožiwić, jim rěč samo sposrědkować. Kaž tak husto w žiwjenju móža so woni nad pozitiwnym wjeselić, runočasnje pak bědźa so z njedostatkami. Tajke wotstronić pak jich prěnjotny nadawk njeje. Motiwatorki a motiwatoraj na přikład pobrachowacu dwurěčnosć na twarjenjach, štož samo zakoń zrani, abo plakatach zwěsćeja. Tu trjebaja nětko podpěru regionalnych rěčnicow Domowiny runje tak kaž społnomócnjeneju za serbske naležnosće wokrjesow Budyšin a Zhorjelc. Serbšćinu nastupajo njech wšitcy wusko hromadu dźěłaja, při tym měł kóždy part swojej zamołwitosći wotpowědować. Axel Arlt

Skedźbnjeja na strachi socialnych syćow

Freitag, 29. Dezember 2023 geschrieben von:

Budyšin (SN/MG). Zo njeje internet stajnje jenož žohnowanje, ale druhdy tež pokleće, to dožiwjeja ći, kotrymž je něchtó na přikład intimne wobrazy připósłał. Tole móže so wězo we wzajomnym zrozumjenju stawać, ale tež nawopačne je móžno. „Sexting“ je nadzapřijeće za wonu formu wirtuelneje komunikacije, kotraž wobsteji z powěsćow, wobrazow a widejow.

Tři młode serbske žony, Sophia Hančikec, Hana Nukec a Celina Knopec, su so na temu nětko z krótkim widejom zwažili. Tutón su zhromadnje ze sobudźěłaćerku studija Lucija, Michelle Mikławškec, nadźěłali. Ma to być prěnje widejo cyłeho rjadu podobnych clipow. W dwumjeńšinskim wideju předstajeja strachi „sextinga“ za wobdźělenych, wosebje potom, hdyž so hranicy překročuja.

Swěrna politiska poradźowarka

Donnerstag, 28. Dezember 2023 geschrieben von:

Tež dr. Renate Harcke słuša do rjadu lětušich zasłužbnych Serbow, kotrychž je Domowina ze swojim Čestnym znamješkom mytowała. W lěće 1954 w měsće Calbe nad Solawu rodźena Němka je wosebje ze swojej hłubokej prawniskej ekspertizu na dobro Serbow skutkowała.

Jako absolwentka studija prawniskich wědomosćow w ruskim Woronježu dźěłaše najprjedy jako wyša asistentka, pozdźišo jako nawodnica katedry na Akademiji statnych a prawniskich wědomosćow w Podstupimje-Babelsbergu. Po tym, zo bu kubłanišćo juristow w Babelsbergu po přewróće rozpušćene, dźěłaše dr. Renate Harcke spočatnje jako referentka, pozdźišo jako frakciska jednaćelka w frakciji PDS krajneho sejma Braniborskeje. Mjeńšinowe prawo a mjeńšinowa politika běštej jej wot spočatka politiskeho skutkowanja wěc wutroby. Wona je zwjazkowe dźěłowe zjednoćenstwo Lěwicy „Etniske mjeńšiny“ 2003 sobu załožiła, kotrež hač do dźensnišeho z Hajkom Kozelom nawjeduje.

Napřećiwne měnjenja wo nałožkach

Donnerstag, 21. Dezember 2023 geschrieben von:

W štyrjoch dalšich jednanjach wobjednawaše Choćebuske zarjadniske sudnistwo wčera skóržby gmejnow Gójacki jazor/Schwielochsee, Markojska Góla/Märkische Heide z wokrjesa Dubja-Błóta kaž tež komunow Feliksowy jazor/Felixsee a Derbno pola Gubina/Schenkendöbern we wokrjesu Sprjewja-Nysa přećiwo přirjadowanju wjesnych dźělow serbskemu sydlenskemu rumej.

Choćebuz (HA/SN/at). Dosahaja hajene serbske ludowe nałožki w běhu lěta jako dopokaz, zo hodźeli so wjesne dźěle jednotliwych komunow serbskemu sydlenskemu rumej přirjadować? A su nałožki jeno „słaby“ dopokaz? Z wida Rady za naležnosće Serbow Braniborskeje tomu tak je. Tohodla je sej gremij wčera žadał, zo měło sudnistwo za kóžde dalše jednanje wěcywustojnosć etnologi sobu wužiwać.

Diskusija njeje nimo

Donnerstag, 21. Dezember 2023 geschrieben von:
Hač na jednu je Choćebuske zarjadniske sudnistwo lisćinu z dźesać skóržbami delnjołužiskich komunow přećiwo přirjadowanju wjesnych dźělow serbskemu sydlenskemu rumej wotdźěłało. Štož bě jako skrućenje serbskosće w teritoriju wotmyslene, je w skoržacych gmejnach sylne wobaranja budźiło. Prěnjotny optimizm, zo budźe zarjadniske sudnistwo snano serbsku liniju argumentacije w dalokej měrje sćěhować, dołho trał njeje. Fakty a dopokazy žadachu sej sudnicy, a to nic jenož jónu. Tute za serbske žiwjenje minjenych połsta lět předpołožić měć, dale reakciju „čehodla runje tutu dobu“ wuwabja. Nastupajo někotre serbske ludowe nałožki je horca, a sudnika w kóždym wokomiku njepřeswědčaca diskusija wudyriła. Z dotalnych wusudow je raz ta raz tamna strona lěpšinu měła. Z tym pak diskusija wo přisłušnosći dalšich wsow sydlenskemu rumej wotzamknjena njeje. Wuhódnoćić wusudy rěka zdobom wo přichodnych krokach rozmyslować. Axel Arlt

Serbski sejm dyrbi so dorosćeny stać

Mittwoch, 20. Dezember 2023 geschrieben von:

Zhromadne dźěło hibanja Slavonic Europe­ ze Serbskim sejmom je nimo (hlej wčerawše wudaće SN). Wo tym je prezident David Chmelík sejmarjow a jich sympatizantow hižo 14. decembra w e-mailce informował.

Brüssel (SN/at). Kónc kooperacije potrjechi wšitke „běžne kaž tež planowane projekty ... pak na strategiskej kaž tež na financnej runinje“, rěka w e-mailce Chmelíka, kotraž našej redakciji předleži. To zdobom woznamjenja cofnjenje mandata za mjezynarodnu kencliju Dougthy Street Chambers, kotryž bě Slavonic Europe­ Serbskemu sejmej zmóžnił.

Kaž David Chmelík piše, je někotrym sejmarjam napřećo hižo před měsacom „poněčimne rozpušćenje strategiskeje a financneje podpěry“ mjenje a bóle jasnje připowědźił. „Njemějach ženje zaćišć, zo su tući rozmołwni partnerojo to woprawdźe rozumili a chutnje brali.“

Šulerjo so ze Serbami zaběrali

Mittwoch, 20. Dezember 2023 geschrieben von:
Domowina je póndźelu prěni raz workshop wo Serbach ze šulerjemi 9. lětnika na gymnaziju we Wilsdruffje přewjedła. Referentka za kubłanske naležnosće Katrin Suchec-Dźisławkowa a studentka wučerstwa Gloria Lanzyna přewjedźeštej tutón na naprašowanje wučerki. W ramiku profiloweje wučby zaběraja so gymnaziasća z narodnymi mjeńšinami w Němskej a maja nadawk so bliže ze Serbami zaběrać a wědu sobušulerjam na kóncu šulskeho lěta spřistupnić. Šula chce workshop klětu zaso do wučby zapřijeć a tež Domowina ma zajim, poskitk na dalše šule zwonka Łužicy rozšěrić. Foto: Gloria Lanzyna

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND