Njeswačidło/Konjecy (ML/SN). Čłonojo Zwjazka za serbski kulturny turizm z předsydu Pětrom Brězanom podachu so tutón tydźeń z dalšimi zajimcami na wuprawu na temu „Hosćo w katolskich Serbach“ do wšelakich wsow mjenowaneje serbskeje kónčiny. Cyłodnjowska ekskursija skónči so w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Jeho nawoda Arnd Lehmann a žurnalist Manfred Laduš ­přewodźeštaj po nim a porěčeštaj wo Serbach w tutej gmejnje w přitomnosći a zašłosći. Wulětnikarjo zhonichu, zo bydleše 1884 w Njeswačidle 441 Serbow a 90 Němcow, z kotrychž 35 tohorunja serbsce rěčachu. W cyłej wosadźe bě w tutym lěće 3 389 Serbow a 383 Němcow doma, z kotrychž 196 tež serbsku rěč wobknježachu. Hač do 1930 chodźachu konfirmandki hišće we wosebitej serbskej drasće, kotraž je w muzeju ­wustajena.

Zaměr Serbow: swětowa lisćina

Freitag, 20. Oktober 2023 geschrieben von:
Budyšin (SN/mb). Nałožki našeho ludu maja w přichodźe tež jako imaterielne kulturne herbstwo na mjezynarodnej lisćinje UNESCO připóznate być – tón zaměr sakska kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU) podpěruje. Na wčerawšim zetkanju w Budyskim Serbskim domje praješe, zo su serbske nałožki „jónkrótne a hódnotne“. Předsyda Domowiny Dawid Statnik wobkrući wobzamknjenje Zwjazkoweho předsydstwa, so za to zasadźować. Kulturny wuběrk bě to po wjacorych wuradźowanjach poručił. Wot lěta 2014 su serbske nałožki hižo na němskej lisćinje imaterielneho kulturneho herbstwa zapisane. Kulturny referent Domowiny Clemens Škoda wopisa na naprašowanje našeho wječornika dźensa přichodnu kročel jako wulke wužadanje: „Spytamy, so wo tón cil prócować“, štož praktisce rěka: Najprjedy steji konsultacija z němskej UNESCO-komisiju na planje. Mjezystacija budźe připowědź mjezynarodnej runinje, zo so Serbja wo tute připóznaće prócuja. Škoda wě, zo „nam hišće jara wjele trěbneho lobby-dźěła do rukow hlada.“ Cyły proces budźe zawěsće wjac hač pjeć lět trać.

Maćična akademija ze zajimawym přednoškom

Freitag, 20. Oktober 2023 geschrieben von:

Maćica Serbska z.t. je składnostnje 250. posmjertnin Hadama Bohuchwała Šěracha wčera na Maćičnu akademiju přeprosyła. Jan Malink je wo awtoru a fararju a wo nabožnym skutkowanju Šěracha we 18. lětstotku přednošował.

Leipner kandiduje za funkciju FUEN

Donnerstag, 19. Oktober 2023 geschrieben von:

Budyšin (SN). Na 25. posedźenju prezidija Domowiny w aktualnej wólbnej periodźe stejachu wčera wječor na dnjowym porjedźe mjez druhim přihoty třěšneho zwjazka na klětuše wólby krajneju sejmow. Wšako chcedźa zaso wólbne kopolaki z prašenjemi kandidatam w Sakskej a Braniborskej posrědkować.

Dalša tema bě wobdźělenje Domowiny na słowjanskim seminarje FUEN w Zagrebje. Wot dźensnišeho hač do njedźele tam městopředsyda dr. Hartmut Leipner a hłowna jednaćelka Judit Šołćina sobu dźěłataj. Hosćićel lětušeho seminara je serbiska mjeńšina w Chorwatskej. W tutym zwisku diskutowachu čłonojo prezidija rólu Domowiny w FUEN. Tuchwilu je Domowina w štyrjoch dźěłowych skupinach FUEN zastupjena. Prezidij podpěruje kandidaturu dr. Hartmuta Leipnera za nawodnistwo słowjanskeje dźěłoweje skupiny. Dotalna rěčnica je přizjewiła zastojnstwo złožić.

Nimo toho bě sej prezidij wědomo­stneho sobudźěłaćerja projekta ZARI Juliana Nyču na rozmołwu přeprosył.

Z ministerku so rozmołwjeli

Donnerstag, 19. Oktober 2023 geschrieben von:
Sakska statna ministerka za kulturu a turizm Barbara Klepsch (CDU, srjedźa) je dźensa dopołdnja na wopyće pola Serbow w Budyšinje přebywała. W rozmołwje z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom (2. wotpr.) a hłownej jednaćelku Judit Šołćinej (nal.) je so politikarka wo aktualnych temach informowała. Tak su so mjez druhim wo dalšim financowanjom Załožby za Serbski lud wuměnili. Domowina potwjerdźi, zo maja so dotalne wobsahi spěchowanja zdźeržeć, přiwšěm budu politiske jednanja trěbne. Na rozmołwje je so społnomócnjena za serbske naležnosće w Sakskej dr. Madlena Malinkec (napr.) wobdźěliła. Foto: SN/Bojan Benić

Diskutuja wo mjeńšinowych temach

Donnerstag, 19. Oktober 2023 geschrieben von:
Hač do njedźele přebywaja młodostni europskich mjeńšin, mjez nimi tež štyrjo ­čłonojo PAWKa, w Suboticy, serbiskim měsće na sewjernej hranicy k Madźarskej. Młodźinska organizacija madźarskeje mjeńšiny w Serbiskej VIFO je na wuměnu nazhonjenjow k mjeńšinowym temam přeprosyła. Na wobrazu rozmołwja so Serbowka Leticija Frenclec (nalěwo) ze zastupjerkomaj danskeje mjeńšiny w Němskej na seminarje wo temje „tradicije“. Na póndźelnišim zarjadowanju zaběrachu so młodźi wobdźělnicy mjez druhim tež z prašenjemi: Kak so tradicije měnjeja a kak móža młodostni tajku změnu wowliwować? Foto: Jakub Wowčer

Fachowa ekskursija je čłonow Serbskeho kulturneho turizma z.t. a turistiskich multiplikatorow spočatk tydźenja do katolskich Serbow wjedła. Wjace hač 20 zajimcow je so wobdźěliło. Woni wopytachu mjez druhim pčołarja Jana Šołtu w Konjecach, ­rozhladowachu so w klóštrje Marijinej hwězdźe w Pančicach-Kukowje (na foće), nóžkowachu wottam do Swinjarnje, posylnichu so w Radworju a skónčnje pobychu hišće w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Foto: Pětr Brězan

Wjac młodych ludźi w Domowinje

Mittwoch, 18. Oktober 2023 geschrieben von:

Młodźinske dźěło Domowiny je wjace hač jenož woblubowane ludowe nałožki pěstować. To su sej čłonojo předsydstwa župy Delnja Łužica na wšelakich přikładach znowa wuwědomili.

Choćebuz (SN/at). Dźěło z młodźinu steješe w srjedźišću posedźenja předsydstwa župy Delnja Łužica wčera w Choćebuzu. Z namjetom běše so gremij hižo lětsa w januarje zaběrał. Tehdy běchu sej přezjedni, wo problemach diskusiju dale wjesć. Tomu wčera tak bě a młodźinski koordinator Tobias Unger rozprawješe wo dźěławosći młodźinskich skupin pod třěchu Domowiny w Delnjej Łužicy.

Přiběracy njedostatk je župny młodźinski koordinator nastupajo pěstowanje ludoweho nałožka jutrowneho wohenja zwěsćił, kaž župan dr. Pětš Šurman na naprašowanje našeho wječornika zdźěli. Na někotrych wsach za nałožk žane zjawne płoniny wjace njezměja. Na přikład su w Turjeju (Tauer) w prjedawšich lětach husto areale prodrustwa wužiwali. Te nětko zwjetša priwatnikam słušeja, Tobias Unger rozprawješe. Podobnje je połoženje w Pśiłuku (Preilack). „Bjez płoniny pak je přewšo ćežko tradiciju dale wjesć“, rjekny župan.

Nowy předsyda z čerstwymi idejemi

Donnerstag, 05. Oktober 2023 geschrieben von:

„Wažne je młodostnym rum za ideje poskićeć, zo by serbska rěč dale žiwa była a kultura so dale wuwiwała“, praji nowy předsyda serbskeho młodźinskeho towarstwa Pawk – Lukaš Pěčak. 23lětny naslěduje Jakuba Wowčerja, kotryž je towarstwo štyri lěta nawjedował. „Za mnje je tuta funkcija wulka česć a zdobom nowe wužadanje“, Radworčan wuzběhny. Wužadanjow a zarjadowanjow je tójšto w přichodźe. Tak wuzběhny Serb sam w tutym zwisku: „Hižo klětu w nalěću wuhotujemy MENS seminar w Budyšinje a tak přeprošujemy sebi młodostnych tamnych europskich mjeńšinow do Łužicy. Zdobom čaka na nas wjeršk 30lětneho wobstaća PAWKa.“ Lukaš Pěčak bydli tuchwilu w Lipsku a dźěła wot lětušeho při tamnišim lětanišću jako zastojnik cła. W swojim wólnym času honi Lukaš zahoriće za swoje domjace mustwo ST 1922 Radwor za bulom. Nimo toho wón rady kolesuje, pućuje w Alpach a lubuje sej nowe kultury wotkrywać. Runje z tuteje přičiny wobradźa jemu skutkowanje pola PAWKa wulke wjeselo, wšako móže so přez towarstwo „z druhimi mjeńšinami Europy zeznajomić a mjez sobu zwjazować.

Z jasnej identitu

Montag, 02. Oktober 2023 geschrieben von:
Rěč wo němskej mjeńšinje žana njebě. To prezident Parlamenta Němskorěčneho zhromadźenstwa Belgiskeje scyła rady słyšał njeje. Wosebje historiske wuwiće z Němskej mjezowaceje kónčiny je identitu wutworiło, kotraž poćahuje so jasnje na kraj Belgisku. To drje bě za mnohich wobdźělenych wuprawy do wuchodneje Belgiskeje a Brüssela nowosć. Štož su ludźi na zakładźe tutoho wuznaća k swojemu krajej a z tym k swojemu zdźědźenemu sydlenskemu rumej docpěli, prosće přeswědči. Hdyž w rozmołwje słyšiš, zo čuja so wobydlerjo w teritoriju Němskorěčneho zhromadźenstwa jako Porynčenjo z tam znatymi nałožkami kaž je to na přikład karnewal, so wospjet dźiwaš. Korjenja ludźi wuchodnje a zapadnje mjezy su drje jenake, jich identita wšak je stajnje na statnu přisłušnosć wjazana. Tuta jasna identita domiznu twori a je zakład politiskeho jednanja. Wuspěšneho, dokelž tamniša ličba wobydlerjow je so wot 60 000 na mjeztym 77 000 zwyšiła. Axel Arlt

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND