Prěnje wozjewjenje kanclerki

srjeda, 21. měrca 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Tydźeń po znowawu­zwolenju za zwjazkowu kanclerku je Angela Merkel (CDU) dźensa w zwjazkowym sejmje najwažniše zaměry swojeje štwórteje hamtskeje periody předstajiła. Nimo prěnjeho knježerstwoweho wozjewjenja kanclerki mějachu tež nowi mi­nistrojo swoje koncepty předstajić. Z napjatosću wočakowachu wobkedźbowarjo reakciju strony AfD, kotraž smě jako najsylniša frakcija w nowym Zwjazkowym sejmje Němskeje jako prěnja na knježerstwowe wozjewjenje reagować.

Skorža přećiwo Facebookej

San Francisco (dpa/SN). Hladajo na datowy skandal socialneje syće Facebook zesylnjeja inwestorojo a wužiwarjo ćišć na předewzaće. W San Franciscu je koncern skóržbu zwjazkowemu sudnistwu zapodał. Kurs akcije Facebooka je do toho wo něhdźe 20 procentow spadnył, a Facebook ma so za wobšudźeny. Dwělomna firma Cambridge Analytica, kotraž daty analyzuje a je tež za Facebook dźěłała, je po wšěm zdaću informacije 50 milionow ludźi znjewužiwała.

Inwesticije planowane

Z ćichim žarowanskim ćahom a rekwiemom w Mainzskej hłownej cyrkwi rozžohnowachu so dźensa popołdnju duchowni, politikarjo, wěriwi a wobydlerjo z kardinalom Karlom Lehmannom. Wjelelětny předsyda Němskeje biskopskeje konferency bě 11. měrca w starobje 81 lět zemrěł. W februaru 1996 bě wón we Łužicy, jako wotmě biskopska konferenca swoju plenarnu zhromadźiznu prěni raz ­na wuchodźe Němskeje. Něhdyši Radworski farar Clemens Hrjehor witaše hosća w Smochćicach a předstaji jemu Serbow z krótkim jadriwym portretom. Kaž biskop Karl Lehmann tehdy zwura­zni, su hižo prěnje wokomiki we Łužicy pokazali, zo bě prawje tu plenarnu zhromadźiznu přewjesć. Foto: pa/Boris Roessler

Prěnju bilancu sćahnył

srjeda, 21. měrca 2018 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je po 100 dnjach w zastojnstwje prěnje wuslědki swojeho knježerstwa jako pozitiwne hódnoćił. Wosebje wuzběhny wón paket naprawow za wučerjow we wob­jimje 1,7 miliardow eurow. Zdobom do­žiwja mnohich měšćanostow a wjesnjanostow, kotřiž začuwaja pozitiwny rozmach w swobodnym staće. „Zarjadnistwo trjeba čas. Chcu, zo ludźo pytnu, zo je to zhromadny projekt“, rjekny Kretschmer wčera w Drježdźanach hladajo na koaliciskeho partnera SPD. Nastupajo přichod premier zwurazni, zo „přichodne wólby Sakskeho krajneho sejma njedobudźemy, hdyž jenož krótkodobnje něšto změnimy. Chcu, zo kraj stabilne a solidne knježerstwo dóstanje.“

Stawki rozšěrili

srjeda, 21. měrca 2018 spisane wot:
Düsseldorf/Lipsk (dpa/SN). Nastupajo tarifowy konflikt zjawneje słužby přistajeni w mnohich němskich městach stawkuja. W Kölnje a Düsseldorfje njejězdźachu dźensa žane tramwajki a busy. W Lipsku dyrbjachu so starši starać, štó jich dźěći hlada. Po informacijach města bě sydom pěstowarnjow a 22 hortow zawrjenych. Wjac hač 40 kubłanišćow bě jeno dźělnje wotewrjenych. Hornja Łužica njebě wot stawkow potrjechena. Dźěłarnistwa žadaja sej za něhdźe 2,3 mi­liony sobudźěłaćerjow zjawneje słužby w Němskej šěsć procentow wjace mzdy, znajmjeńša pak 200 eurow wjace na měsac. Tež wučomnikam a praktikantam měli měsačnje 100 eurow wjace płaćić. Dźěłodawarjo žadanu minimalnu sumu dotal wotpokazuja.

Forum skónčeny

srjeda, 21. měrca 2018 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Z třećim forumom pod hesłom „Što tu budźe“ je so wčera rjad „Přichod Budyšin“ Friedricha Ebertoweje załožby skónčił. Na podiju w małej žurli Budyskeho Dźiwadła na hrodźe diskutowachu naměstnik nawody Drježdźanskeho Instituta za hospodarske slědźenje IFO prof. dr. Joachim Ragnitz, nawodnica Budyskeje jednaćelnje Industrijineje a wikowanskeje komory Jeanette Schneider a měšćanosta Budyšina za financy, porjad, kubłanje a socialne naležnosće dr. Robert Böhmer. Moderěrował je diskusiju wospjet Cornelius Pollmer.

To a tamne (21.03.18)

srjeda, 21. měrca 2018 spisane wot:

Pjenjezy dešćowali su so na puću w sewjerorynsko-westfalskim Bergisch-Gladbachu. Hosćencar chcyše z kónctydźenskimi dochodami wjacorych tysac eurow na banku jěć. Pjenjezy bě wón na třěchu awta połožił a wotjěł. Te so z wětrikom spěšnje rozdźělichu. 30 do 40 šoferow je zastało a pjenjezy zezběrało. Jenož někotři pak běchu sprawni a je wotedachu. Za tamnymi policija nětko pyta.

Alarm zawinił je chětro natutkany muž na turkowsko-grjekskej mjezy pola Kastaniesa. Do toho bě so wón kontroli na turkowskim boku wuwinył a móst přeprěčiwši grjekski kontrolny dypk docpěł. Muž bě tak pjany, zo njemóžachu z nim ani prawje rěčeć. Kak bě so scyła přez móst dóstał, njewědźa sej rozjasnić.

Turkowska zasudźena

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:

Strasbourg (dpa/SN). Europske sudnistwo za čłowjeske prawa je Turkowsku njepřiměrjeneje přepytowanskeje jatby dweju žurnalistow dla zasudźiło. Turkowska bě zakonje raniła, jako Sahina ­Alpayja a Mehmeta Altana dale w jastwje dźeržeše, byrnjež najwyše sudnistwo kraja wukazało jeju pušćić. Turkowscy žurnalisća, kotrychž běchu po zwrěšćenym wojerskim puču w Turkowskej w juliju 2016 zajeli, su tuž prěni króć wuspěšnje před Strasbourgskim Europskim sudnistwom skoržili, kaž rěčnica sudnistwa zdźěli.

Zahaja kóždolětny manewer

Seoul/Washington (dpa/SN). Najebać signalizowanu zwólniwosć Sewjerneje Koreje nastupajo swój atomowy program chcedźa jednotki USA a Južneje Koreje w aprylu swoje kóždolětne wulke wojerske zwučowanje přewjesć. Wjace tydźenjow trajace nalětnje manewry běchu minjene lěta stajnje zaso protesty komunistiskeho wjednistwa Sewjerneje Koreje zbudźili, zo přihotuja USA agresiju. Pólny manewer „Foal Eagle“ zahaji so 1. apryla, rěkaše dźensa ze Seoula a Washingtona.

Demokratiju zakitować

Z cyłej žołmu warnowanskich stawkow w komunalnych wobchadnych zawodach je dźěłarnistwo ver.di bliskowobchad we wjacorych němskich městach dospołnje zlemiło. Tak njejězdźachu w Essenje, Dortmundźe, Bochumje a Duisburgu (hlej wobraz) dźensa rano ani busy ani nadróžne ani podzemske, kaž dźěłarnistwo rozprawja. Tójšto ludźi je tuž awto za puć na dźěło wužiwało, štož zawinowa wobchadny chaos. Po wšej Sewjerorynsko-Westfalskej kopjachu so awta na 300 kilometrach. Dźěłarnistwo chce ze stawkom ćišć na dźěłodawarjow powjetšić. Foto: dpa/Roland Weihrauch

Cłam tola hišće zadźěwać?

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:
Brüssel/Berlin (dpa/SN). Europska unija a Němska chcyłoj wot prezidenta USA Donalda Trumpa wukazanym chłostanskim cłam na wukrajny wocl a aluminij takrjec w poslednjej mjeńšinje tola hišće zadźěwać. Něšto dnjow do płaćiwosće zakonja stejachu dźensa w USA wjacore krizowe rozmołwy na planje. Po dotalnym planje móhli sej USA wot pjatka nowe cła žadać. Zwjazkowy minister za hospodarstwo Peter Altmaier (CDU) je dźensa we Washingtonje, zo by tam ze swojim ameriskim kolegu Wilburom Rossom za pućemi dorozumjenja pytał. Tež komisarka EU za wikowanje Cecilia Malmström je po puću do USA, zo by z Rossom rěčała. Wona chce sej žadać, zo by EU wot nowych chłostanskich cłow wuwzata była. EU dźě je za poprawne jednanja tajkeho razu zamołwita, a to wot lěta 2009, jako bu Lissabonske zrěčenje płaćiwe.

Wjace nadpadow

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Němske policajske zarjady su lětsa hižo 37 nadpadow pozdatnych prokurdiskich aktiwistow na turkowske mošeje, kulturne towarstwa a turkowske hosćency zličili. Tole rozprawjeja medije, powołace so na zwjazkowe nutřkowne ministerstwo. Loni bě cyłkownje 13 tajkich nadpadow. „W Němskej jewi so hladajo na wulku ličbu tu bydlacych ludźi z poćahom k Turkowskej hižo wjele lět turkowsko-kurdiski konflikt“, praji rěčnica ministerstwa. „To płaći wosebje před pozadkom aktualnych podawkow w Afrinje.“ W sewjerosyriskej kónčinje wojuje turkowske wójsko přećiwo kurdiskim jednotkam.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND