Wothłosowanje zahajene

póndźela, 27. měrca 2017 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Turkowscy staćenjo smědźa wot dźensnišeho w Berlinje wo referendumje k zawjedźenju prezidialneho systema wothłosować. Hač do 9. apryla je turkowski generalny konsulat w stolicy wšědnje wotewrjeny. Hižo rano je tam 60 ludźi składnosć wužiło a swój hłós wotedać. Referendum w Turkowskej je za 16. apryl postajeny. Jenož we wukraju bydlacy staćenjo, w Němskej su jich 1,4 miliony, smědźa hižo zašo wolić a maja za to 13 lokalow k dispoziciji.

Parlament wolili

Sofia (dpa/SN). Doprědkasćehnjene wólbow bołharskeho parlamenta je woby­dlerska strona GERB bywšeho šefa knježerstwa Bojka Borisowa z 32,7 procentami dobyła. Najebać prognozy, njeje pak absolutnu wjetšinu hłosow wolerjow dóstała.­ Přiwšěm je sej Borisow wěsty, zo móže bórze nowe knježerstwo wutworić. Wuměnjenja na nowych partnerow pak nochcyše wón wozjewić.

Nalada jara dobra

Jasne dobyće CDU je čućiwa poražka SPD

póndźela, 27. měrca 2017 spisane wot:
Saarbrücken (dpa/K/SN). Wólby do Posaarskeho krajneho sejma je CDU njenadźicy jasnje dobyła. Přibywši dobrych pjeć dypkow nažnja wona 40,7 procentow, mjeztym zo dósta SPD jeno 29,6 procentow – přez tři procenty mjenje hač před pjeć lětami. Lěwica je tohorunja poskubana, dokelž zhubi tři dypki. Do sejma zaćehnje hišće AfD, za kotruž wuprajištej so 6,2 procentaj. Zeleni, FDP a Piraća dyrbja wonka wostać. Knježerstwo wutworić budźe po měnjenju ekspertow twjerdy worjech. Dźiwajo na poražku SPD ma CDU za to, zo je kandidat SPD na kanclerstwo Martin Schulz naraženy. Jeje wice­šefina Julia Klöckner rjekny: „Njeje žaneje přičiny, hić na runinje Zwjazka z dočasnje połnej paru do wólbneho boja.“ Schulz wšak bojownisce wutrubi: „Zaměr wo­stanje w republice změnić knježerstwo.“

EU pomina Rusku: Zajatych pušćić

póndźela, 27. měrca 2017 spisane wot:
Moskwa/Brüssel (dpa/K/SN). Hdyž běchu wčera po namołwje nawody opozicije Alekseja Nawalneho we wjacorych ruskich městach tysacy ludźi přećiwo korupciji w kraju demonstrowali, zakroči policija a je něšto stow z nich zajała. Europska­ unija sej tohodla wot ruskeho knježerstwa žada, měrliwje protestowacych hnydom pušćić. Jednanje policije zadźěwa dźě manifestaciji swobody měnjenja, zjednoćowanju a zhromadźowanju, kotraž je w ruskej wustawje zakótwjena. Nawalnyj wotmysli 2018 nastupić přećiwo Putinej.

Přińdźe do jastwa

póndźela, 27. měrca 2017 spisane wot:

Podstupim (dpa/K/SN). Po 23 lětach pokućenja­ w forensiskej psychiatriji (Maßregelvollzug) přepołoža zasudźeneho mordarja a seksualneho njedočinka Franka Schmökela w aprylu do Dubinskeho (wokrjes Dubja-Błóta) regularneho jastwa. To je braniborske wyše sudnistwo postajiło. Wón poćahowaše so při tym na posudk, wuswědčacy mordarjej „narcistisku a disocialnu psychozu“, kotrejež přeměna njeje wočakować.

Schmökel bu hižo 1994 zasudźeny. Lěta­ 2000 bě na wuchodźowance swojeho hladarja zranił a nazajtra rentnarja morił.­ Wot 2002 je wón mordarstwa dla zasudźeny.­ Zasudźeny je na čas žiwjenja ze sćěhowacej­ wěstotnej jatbu.

To a tamne (27.03.17)

póndźela, 27. měrca 2017 spisane wot:

Mobilny nuznik by so w Augsburgskim starym měsće sobotu nimale wo po­wodźenje postarał. Młodostni w starobje 15 do 18 lět běchu jón do tamnišeho Lechkanala ćisnyli, štož swědcy wobkedźbowachu. Z kranom dyrbjachu nu­znik skónčnje ze zatykaneho kanala wuća­h­nyć. Wšako hrožeše nahromadźena woda­ stare město zapławić. Kak wulku škodu je nuznik načinił, njeje jasne. Za mjetarjemi nuznika policija nětko pyta.­

Z colu je so policiji w delnjosakskim Badbergenje zańdźeny pjatk poradźiło woheń podusyć. Tam bě so awto 48lětneje žony palić započało. Na zbožo pak bě wona runje za kónc tydźenja nakupować była a měješe w kófrowym rumje mjez druhim pjeć litrow słódkeho napoja. Z nim zastojnicy płomjenja spěšnje zhašachu, a wohnjowu woboru njetrjebachu hižo na pomoc wołać.

Berlin (dpa/K/SN). Němska kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa prezidenta Palestinjanow Mahmuda Abbasa přijała. Zetkanje z nim ma tomu słužić, měrowy proces na Bliskim wuchodźe zaso wožiwić. Abbas sej přeje, zo by Němska aktiwnišo hrała swoju rólu posrědkowarki. Rěčo wčera wječor w Załožbje Konrada Adenauera wón praji, zo Israel z njepřestajnym twarjenjom sydlišćow w Kraju zapadnje Jordana faktisce rozrisanje dweju statow nochce.

Zwjazkowy sejm za mawt

Berlin (dpa/SN). Zawjedźenje mawty za awta na němskich awtodróhach a zwjazkowych dróhach je dale a prawdźepo­dobniše. Po lěta trajacej rozkorje je zwjazkowy sejm dźensa změny w zakonju wobzamknył. Hłownje dźěše tu wo kompromis EU, kotraž kritizowaše tarify za šoferow awtow z wukraja. Sakska frakcija­ Zelenych so zawjedźenju mawty spřećiwja, a to negatiwnych sćěhow w namjeznych regionach dla.

Wosebita žarowanska situacija

Mjeztym pjeć smjertnych woporow

pjatk, 24. měrca 2017 spisane wot:
London/Berlin (dpa/K/SN). Smjertnych woporow teroroweho atentata w Londonje je mjeztym pjeć. Wčera wječor zemrě na sćěhi swojich ćežkich z zranjenjow 75lětny muž. Teroristiska milica Islamski stat nětko wudawa, zo bu atentat w jeje nadawku skućeny. Skućićel je sćěhował namołwy, nadpadować ludźi w statach mjezynarodneje koalicije. Tej pod wjednistwom USA přisłušeja mjez druhimi Wulka Britaniska, Francoska a Němska. Dźeń po Londonskim njeskutku je policija w belgiskim měsće Antwerpenje prawdźepodobnje dalšemu atentatej toho razu zadźěwała. W Berlinje su Braniborske wrota w barbach britiskeje chorhoje wobswětlene, z čimž ma so zwuraznjeć solidarnosć z woporami, kotrež je sej atentat w Londonje žadał.

Wohrožowarjamhrozy wotsunjenje

pjatk, 24. měrca 2017 spisane wot:
Drježdźany (dpa/K/SN). Islamistiscy wohrožowarjo dyrbja tež w Sakskej z tym ličić, zo budu wotsunjeni. Nutřkowny minister Markus Ulbig (CDU) wita, zo je Zwjazkowe zarjadniske sudnistwo wotpowědne postajenje Nižosakskeje wobkrućiło. „Ručež so wobsaha noweho wobzamknjenja sudnistwa dokładnje dowěmy, rozsudźimy wo konsekwencach“, Markus Ulbig rjekny. Po jeho sudźenju je w swobodnym staće mjenje hač dźesać wohrožowarjow. W cyłej zwjazkowej republice wučinja jich ličba něhdźe 550. Loni bě Sakska 3 377 požadarjow azyla zaso domoj pósłała.

Mjeńšina móhła status zhubić

pjatk, 24. měrca 2017 spisane wot:

Opole (SN). Do pólskeho města Opola ma so přichodnje dwanaće wsow z dotal štyrjoch njewotwisnych gmejnow přećiwo jich woli zagmejnować. Postajiło je to knježerstwo we Waršawje. Potrjecheni so nětko boja, zo njebudźe hižo dosć pjenjez za infrastrukturu a kulturu. Wosebje pak protestuje tam bydlaca němska mjeńšina, dokelž móhł rozsud tež jich status a prawa wobmjezować. W gmejnach bydli něhdźe 20 procentow ludźi, kotřiž přisłušeja němskej mjeńšinje w Pólskej a maja druhu hamtsku rěč němčinu. Tež wjesne znamješka w regionje su dwurěčne. We wulkoměsće Opolu by podźěl němskeje ludnosće potom jenož­ hišće dwaj procentaj wučinjał.

Dołhož njeje reforma płaćiwa, chcedźa so potrjecheni wobarać. Tele dny po­dawaja so wobydlerjo nimale wšědnje z busami do Waršawy,­ zo bychu stronu Prawo a sprawnosć ze šefom Jarosławom Ka­czyńskim tola hišće přeswědčić móhli, reformu­ njezwoprawdźić.

Ma energijowy region wostać

pjatk, 24. měrca 2017 spisane wot:

Na wobydlerskim dialogu wo perspektiwach Łužicy rěčeli

Běła Woda (AK/SN). Strukturnu změnu we Łužicy měli komuny, předewzaća, zwjazki a iniciatiwy zahajić. Wone dyrbjeli dołhodobne alternatiwy za produkciju miliny nimo brunicy wotkryć. „Dyrbimy srjedźostawske předewzaća a komunalnych nošerjow zapřijeć, zo bychmy spěchujomne projekty wutworili“, podšmórny diplomowy fyzikar dr. Gerd Lippold, rěčnik za hospodarstwo, technologiju, energiju, klimu a turizm frakcije Zelenych w Sakskim krajnym sejmje, wčera na wobydlerskim dialogu w Běłej Wodźe. Jemu poboku bě tamniši wyši měšćanosta Torsten­ Pötzsch (Klartext). Hłowna tema wječora bě „Perspektiwy po brunicy – plan A za Łužicu“. Mnozy wobydlerjo běchu přeprošenje Zhorjelskeho wokrjesneho zwjazka Zelenych sćěhowali.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND