Vilnius (dpa/SN). Litawska zakaza ruskim a běłoruskim staćanam, kotřiž w kraju bydla, wobsedźenje brónjow. Parlament we Vilniusu je wčera wotpowědne změny zakonja wo brónjach schwalił. Tute maja klětu 1. apryla płaćiwosće nabyć. Ze změnu zakonja chcedźa k tomu přinošować, zadźěwać wutworjenju wobrónjenych sabotažnych skupin w padźe njeměra, kaž rěkaše při předstajenju předłohi w parlamenće. Dale bě tam zhonić, zo je tuchwilu 294 ruskim a 46 běłoruskim staćanam w Litawskej dowolene bróń měć abo ju nosyć.
Ručež rjadowanje płaći, maja tući swoju bróń w běhu lěta předać abo policiji přepodać, brónjowu dowolnosć sćazaja. Nimaja-li so mějićeljo bróni po postajenju, přewjeduja jich brónje do statneho swójstwa, rěkaše z parlamenta.
Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina
Jednaćel: Syman Pětr Cyž
Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.
Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle
nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238
tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail: www.serbske-nowiny.de
Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin
Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen
Zamołwita za rozšěrjenje: Manja Bujnowska 577 262
Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:
Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory
Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B
Wysoka inflacija so na płaćiznu klasiskeje hodowneje jědźe wuskutkuje. Po wobličenjach Instituta němskeho hospodarstwa (IW) w swójbach k swjedźenjej kisałe běrny z kołbaskami sydaja. Přerěznje budu za to lětsa wo 23,4 procenty wjace zapłaćić dyrbjeć. W někotrych regionach je so klasikar samo wo nimale 30 procentow podróšił, wčera hospodarscy fachowcy rozprawjachu. Štóž chce mjenje pjenjez za běrnjacu solotej wudać, dyrbjał so majonezy wzdać a wariantu z kisałom a wolijom přihotować, institut poruča.
Štó je zawčerawšim pjeć milionow eurow w loće dobył? Tele prašenje zaběra tuchwilu statnu loteriju. Cedlku z ličbami je wosoba anonymnje w Hornjej Bayerskej wotedała. Dobyćerjej přisteji 5 018 021 eurow. Nanajpozdźišo hač do kónca lěta 2025 ma dobyćer chwile swoju kwitowanku zapodać.
Prjedy hač so na wčerawšim posedźenju Budyskeje měšćanskeje rady dalšim temam wěnowachu, mějachu radźićeljo při naprašowanjach wobydlerjow a informacijach wyšeho měšćanosty wjacore naležnosće na wědomje brać.
Budyšin (CS/SN). We wobłuku hodźiny naprašowanja wobydlerjow dźěše na wčerawšim posedźenju Budyskeje měšćanskeje rady mjez druhim wo Budysku hwězdarnju. Wo njej porěča wodźer po měsće a čłon spěchowanskeho towarstwa hwězdarnje Andreas Thronicker. Wón připowědźi, zo chce so wotnětka na kóždym posedźenju měšćanskich radźićelow wobdźělić, doniž hwězdarnja do wobsydstwa města njepřeńdźe. Thronicker argumentowaše, zo je hwězdarnja kubłanske zarjadnišćo. Hinak pak hač w šulach a pěstowarnjach dyrbja čestnohamtscy sobudźěłaćerjo we hwězdarni wšitko sami zapłaćić. Na zakładźe wučbnych planow zakładnych a wyšich šulow kaž tež gymnazijow Thronicker dopokaza, zo su tam astronomiske temy do wučbneho plana wšelakich rjadowniskich schodźenkow kruće zakótwjene.
Brüssel (dpa/SN). Naprašowanje za płunom milišeho wjedra dla zaso wotběra. Zawčerawšim bě so staw němskich płunowych składźišćow po informacijach europskeho płunoweho zwjazka GIE cyłkownje jenož hišće wo 0,1 procentny dypk na 87,2 procentaj znižił. Minjeny tydźeń bě to zymnych temperaturow dla na štyrjoch dnjach za sobu stajnje nad jednym procentom. 27. nowembra su w Němskej posledni dźeń płun składowali. Wot toho časa mnóstwo woteběra, tak kaž je w zymje z wašnjom.
So zapósłancam USA dźakował
Washington (dpa/SN). Ze skutkownej narěču před kongresom USA je so ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj zapósłancam Zjednoćenych statow za jich podpěru přećiwo ruskej nadběhowej wójnje dźakował. „Najebać wšě wobćežnosće njeda so Ukraina podwolić. Ukraina je strowa a čiła“, wón wčera wječor před komoromaj parlamenta we Washingtonje zwurazni. Zdobom na to skedźbni, zo trjeba za dobyće dalše ćežke brónje, kotrež jemu USA přizwoli.
Twarić je dźeń a dróše
Zeitz (dpa/SN). Brunicowy koncern Mibrag chce hač dosrjedź 2030tych lět swoje předewzaće přetwarić a za to hač do 500 milionow eurow inwestować. „Tuchwilu sej nowe wobchodniske pola wotkrywamy“, zwurazni předsyda jednaćelstwa srjedźoněmskeje brunicoweje towaršnosće Mibrag Armin Eichholz. Zaměr je, koncern hač do lěta 2035 jako moderny energijowy posłužbar wuhotować. Předewšěm chcedźa zeleny wodźik, bio-metanol a zelene paliwa wuwiwać a produkować. Předewzaće je za to koncept ze štyrjomi schodźenkami zdźěłał. W schodźenku 1 dźe koncernej wo wobnowjomne žórła energije.
Mibrag je za wutwar wětrnikow a fotowoltaikowych připrawow hižo konkretne projekty z wukonom wjace hač 300 megawattow zahajiła. Maja w zwisku z rekultiwowanjom hórnistwowych płonin w Saksko-Anhaltskej a Sakskej nastać. Tuchwilu ma předewzaće 2 000 sobudźěłaćerjow.
Mibrag w srjedźnej Němskej milinarni Lippendorf (Sakska) a Schkopau (Saksko-Anhaltska), Kamjeničansku tepjensku milinarnju a industrijne zawody z brunicu zastaruje. Jenički towaršnik Mibrag je energijowe předewzaće EPH z Čěskeje.
Berlin (dpa/SN). Prezidentka zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD) je so za to wuprajiła, wólbnu periodu zwjazkoweho sejma wot štyri na pjeć lět podlěšić. „Pjećlětna legislaturna perioda by zwjazkowemu sejmej tyła“, zwurazni wona tele dny w Berlinje. „Snano móhli so tež te abo tamne wólby na samsnym terminje přewjesć.“ Za wšitke krajne sejmy nimo Bremena wólbna perioda pjeć lět traje.
Zdobom wupraji so prezidentka parlamenta za to, starobu wólbokmanych wot 18 na 16 lět znižić. Tak je to hižo při mnohich komunalnych a krajnych wólbach kaž tež přichodnje při europskich wólbach. „Ja wosobinsce sym za to, starobu 16 lět po cyłym Zwjazku zawjesć“, wona wuzběhny.
Drježdźany (dpa/SN). Sakski kabinet je naćisk za nowy zakoń wo wysokich šulach wobzamknył. Nowela bě jedne z centralnych ćežišćow koaliciskeho zrěčenja, kotrež nětko zwoprawdźeja. Minister za wědomosć Sebastian Gemkow (CDU) je wčera detaile předstajił. Po jeho słowach je zakoń zakład, zo móže so Sakska na wědomostne stejnišćo dale wuwić. Zdobom polěpši so wubědźowanjakmanosć mjez wysokimi šulemi we wobłukomaj slědźenje a wučba.
Sarajewo (juny). W zhromadnym lisće prezidentce Europskeje komisije Ursuli von der Leyen su so měšćanostka a měšćanostaj třoch najwjetšich městow Bosniskeje a Hercegowiny – Sarajewa, Banje Luki a Mostara – minjeny tydźeń za to podźakowali , zo je EU jich krajej status kandidata EU spožčiła. Kaž Benjamina Karić, Draško Stanivuković a Mario Kordić wuzběhuja, je móžny přistup balkanskeho kraja „swójbje EU“ městam „pohon a pozbudźenje“ kaž tež jich „chutny zajim“.