Cyłkownje 19 zajimcow je minjeny pjatk wječor přeprošenje na finisažu do Serbskeho muzeja w Choćebuzu sćěhowało. Wosebita wustajeńca z rymowanym titlom „Ako jo se z jaja swětło wupacyło do kraja“, zhotowjena a zestajena wot grafikarja a fotografa Maika Lagodzkeho a kuratorki Martiny Nowakojc, předstaješe wot jutrownika sem na wubranych objektach nastaće a zańdźenje přirodneho we wot čłowjekow postajenym swěće. Z čornoběłymi fotami a filmowymi sekwencami delnjoserbskich jutrownych spěwarkow z Wjerbna a z na dźesatki zrjadowanymi jejkowymi skorpiznami a projicěrowanymi kwětkami w jaskrawych barbach tematizowaše wuměłc w swojej ekspoziciji jutrownu mysl na swojorazne wašnje. W dalšim dźělu wustajeńcy portretuje delnjoserbskich duchownych – Katharinu Köhlerowu, Helmuta Hupaca, Dietera Schütta a Tobiasa Jachmanna – w domjacej a słužbnej ­wokolinje, tworjo z nimi trajne časowe dokumenty.

To a tamne (22.06.22)

srjeda, 22. junija 2022 spisane wot:

Napity na policajsku stražu přijěł je 73lěty muž w sewjerorynsko-westfalskim Hagenje, zo by so w naležnosći ćeknjenja po njezbožu „na swoje njedobro“ wuprajił. Jako zastojnik wuprajenja zapisa, čuješe alkohol w powětře. Test wunjese nimale 1,5 promilow. Jězbnu dowolnosć jemu nablaku sćazachu. Nimo toho spisachu skóržbu jězdźenja pod wliwom alkohola dla – na njedobro 73lětneho.

Dwanaće metrow do hłubiny padnyła – a njezbožo přežiwiła – je žona na Ru­janach. 41lětna je wčera wječor z třećeho poschoda wjaceswójbneho domu w gmejnje Dranske padnyła. Po wuprajenjach swědkow bě wona na swjedźenju wjetše mnóstwa alkohola piła a na woknowej desce rejwała. Skónčnje bě runowahu zhubiła a z wokna na łuku před domom padnyła. Ju dowjezechu zranjenu do chorownje.

Za škit Sintow a Romow

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Berlin (SN/at). Wustupować přećiwo antisemitizmej a anticyganizmej ma přichodnje jako statny cil we wustawje Braniborskeje zakótwjeny być. Krajny sejm jutře wo přiměrjenju wustawy debatuje, štwórtk je wothłosowanje předwidźane. Předsydka krajneho zwjazka Němskich Sintow a Romow ­Berlin-Braniborska Petra Rosenberg skedźbni na to, zo je „naš krajny zwjazk sej přeco žadał škit Sintow a Romow do krajneje wustawy přiwzać kaž tež jich runoprawne towaršnostne a politiske wobdźělenje, k tomu je so z politiskimi zamołwitymi rozmołwjał“. Prěni wažny krok mjenuje Rosenberg wotzamknjenje zakładneho dojednanja mjez braniborskim knježerstwom a krajnym zwjazkom nazymu 2018. Tón bě wudospołnjenje artikla 7a krajneje wustawy namjetował. „Změna so zeskutkowni – to je jasny signal politice a tež towaršnosći“, Petra Rosenberg rjekny.

Wot krajneho sejma a knježerstwa mjeńšina bórze dalše kroki wočakuje. „Wuchadźejo z kónčneje rozprawy ,njewotwisneje komisije anticyganizm‘ dyrbi krajna politika strukturne wuměnjenja w krajnym zarjadnistwje wutworić.“

EU reaguje na kritiku Ruskeje

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Europska unija chce po kritice Ruskeje wobmjezowanja železniskeho transita mjez ruskej eksklawu Kaliningradom a ruskim centralnym krajom dla směrnicy k sankcijam přepruwować. Tole je społnomócnjeny EU za wonkowne naležnosće Josep Borrell přilubił. Ruska bě wobmjezowanje železniskeho transporta ze stron Litawskeje jako „ilegalne“ kritizowała. Litawska bě transit tworow přez swój teritorij zakazała, kiž steja na sankciskej lisćinje EU, kaž twarske maćizny a metal.

Proces přećiwo třělcej zahajeny

Kaiserslautern (dpa/SN). Dobre štyri měsacy po smjertnych wutřělach na dweju policistow njedaloko porynsko-pfalcskeho Kusela su dźensa w Kaiserslauternje proces přećiwo skućićelej zahajili. 39lětny muž bě kónc januara při wobchadnej kontroli 24lětnu policajsku šulerku a 29lětneho policajskeho komisara zatřělił, zo by rubježniske hońtwjerjenje zatajił. Krawny njeskutk bě po wšej Němskej wulki zatrach zbudźił.

Zaso awtodróhu blokowali

Po ćežkim njewjedrje su wobydlerjo w bayerskim wokrjesu Freising, kaž tule w měsće Wang, krupy rumować dyrbjeli. Po informacijach krajnoradneho zarjada je při njewjedrje muž žiwjenje přisadźił, jako štom na njeho padny. W kónčinje wokoło Moosburga je milina wupadnyła, dokelž su wjacore milinowody wobškodźene. Foto: dpa/Armin Weigel

Iniciatiwa za wukrajnych facowcow

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej su nowu iniciatiwu za připućowanje wukrajnych fachowcow wutworili. Zastupnicy sejma rjemjeslnikow Sakskeje a społnomócnjeny swobodneho stata za naležnosće wukrajnikow su so wčera w zhromadnej deklaraciji za to wuprajili, fachowcow za rjemjeslnistwo a srjedźny staw zaměrnišo wabić. Za to trjebaja w knježerstwje ministerstwa přesahowacy koordinowacy wuběrk. Zaměr ma być, kmanosć wubědźowanja móličkich a małych zawodow ze stabilnym wobstatkom fachowych a dźěłowych mocow dołhodobnje zaručić. Jeničce na zakładźe swójsce wukubłaneho powołanskeho dorosta njehodźi so problem na wotwidźomny čas efektiwnje rozrisać. „Z instrumentom zakonja wo připućowanju fachowych mocow njejsmy – tež koronapandemije dla – dotal tak daloko přišli, kaž smy to wočakowali“, rjekny sakski społnomócnjeny za wukrajnikow Geert Mackenroth. Koordinowacy wuběrk měł wšitke aktiwity rjadować, zo móhli „wšědny dźeń za swoje sakske zawody kompetentnych fachowcow zdobyć, zwotkelžkuli tež pochadźeja“.

Žadaja sej naprawy přećiwo wirusej

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Stuttgart (dpa/SN). Badensko-Württembergska, Bayerska, Hessenska a Sewjerorynsko-Westfalska žadaja sej wot Zwjazka, hladajo na hrožacu žołmu koronainfekcijow w nazymje, spěšnje zakonske wuměnjenja za razniše škitne naprawy stworić. Ampla dyrbjała hišće do dowo­loweje přestawki změnu zakonja za škit před infekcijemi předpołožić, rěka w zhromadnej deklaraciji. Dokument chcedźa konferency strowotniskich ministrow předpołožić, kotraž wotměje so jutře w Magdeburgu. Naprawy su trěbne, zo móhli na přiběrace ličby infekcijow skutkownje reagować. K tomu słuša winowatostne wužiwanje nahubnikow w nutřkownych rumnosćach, prawidła 3G abo 2G, winowatosć testowanja, wobmjezowanje ličby wobdźělnikow na zarjadowanjach a wobmjezowanje kontaktow.

Kraje žadaja sej wot konferency ministrow, spěšnje wo tym rozsudźić, hač doporuča powšitkowne štwórte šćěpjenje přećiwo koronawirusej. Stajna šćěpjenska komisija doporuča tuchwilu jenož štwórte šćěpjenje za ludźi nad 70 lětami.

Zelenskyj čaka na signal EU

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Wojowanja w Sjewjerodonjecku – Ruska zapadej nihdy wjace njedowěrja

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je potwjerdźił, zo słuša Ukraina po jeho měnjenju k Europje a zo je sej status kandidata za přistup k EU zasłužiła. Wot Ruskeje nadpadnjeny kraj dopokazuje wšědnje, zo je hižo nětko dźěl zjednoćenych europskich hódnotow, rjekny Zelenskyj minjenu nóc w swojim widejowym poselstwje. Prócowanja Ukrainy, do EU zastupić, Rusku znjeměrnja, wón měnješe.

Komisija EU bě minjeny pjatk doporučiła, Ukrainje a Moldawskej status kandidatow za přistup do Europskeje unije spožčić. Wo tym rozsudźić dyrbja statni a knježerstwowi šefojo 27 čłonskich ­krajow na swojim wjeršku zajutřišim, štwórtk, w Brüsselu.

To a tamne (21.06.22)

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Z awtom swojeho nana je jědnaćelětny hólc do wjacorych awtow zrazył. Do toho běchu wobydlerjo w mecklenburgsko-předpomorskim Wolgasće policiji rozprawjeli, zo jězdźi po bydlenskej štwórći awto z dźěćom za wodźidłom. Krótko po tym zastojnicy awto wuhladachu, kotrež runje do awta prasny. Do toho bě wóz dalšej awće wobškodźił. Za wodźidłom sedźeše woprawdźe dźěćo. Policisća přepo­dachu hólca nanej, kiž wo jězbje syna ničo njewědźeše. Wěcna škoda: 4 500 eurow.

Mjezsobne popryskanje z wodowymi pistolemi je w Berlinskej lěsnej kupjeli raznu zwadu a na kóncu bijeńcu něhdźe sto ludźi zawiniło. Policija dyrbješe z 13 awtami přijěć. Dwě skupinje młodostnych běštej so mjez sobu popryskałoj a so zwadźiłoj. Jako so zwada přiwótři, druzy wopytowarjo kupjele zapřimnychu. Na kóncu so sto ludźi biješe.

Zrěčenje z Vatikanom

póndźela, 20. junija 2022 spisane wot:

Drježdźany/Erfurt (B/SN). Jako prěni wuchodoněmski kraj je Sakska w lěće 1996 wosebite zrěčenje z Vatikanom wotzamknyła. Po lětdźesatkach jara wobmjezowanych móžnosćow katolskeho žiwjenja w NDR bě to wulki přełam ze symboliskej hódnotu. Artikl 10 dojednanja wobsahuje pěstowanje serbskich naležnosćow. W zrěčenju, podpisanym wot japoštołskeho nunciusa arcybiskopa dr. Giovannowa Lajolija a tehdyšeho ministerskeho prezidenta Sakskeje prof. dr. Kurta Biedenkopfa, zawjazujetej so wobě stronje katolske serbske kulturne bohatstwo wobchować a škitać. Swobodny stat Sakska ma je po swojich móžnosćach podpěrać. Lětsa swjeći Durinska 25lětne wobstaće zrěčenja z Vatikanom.

Kak dale z kardinalom?

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025