Wobstawaja na wobdźělenju

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:
Choćebuz (SN). Wosebity wuběrk Kraj­neho sejma Braniborskeje za strukturne wuwiće we Łužicy chce so na swojim wura­dźowanju zajutřišim w briketowni Louise w Domsdorfje (wokrjes Łobjo-Halštrow) mjez druhim z wobdźělenjom ciwilneje towaršnosće na tymle procesu zaběrać. Runje na to měri so kritika łužiskich towarstwow: „Spěchowanje, kotrež sej swoje mjeno tež zasłuža, přeco hišće pobrachuje, byrnjež to do koaliciskeho zrěčenja zapisali. Runje tak ma so wot­powědne wobzamknjenje krajneho sejma hišće schwalić“, kritizuje dr. Martin Küh­ne, předstejićel Choćebuskeje wobswětoweje skupiny. Zo bychu swoje ža­danje nastupajo spěchowanski program a přiradu potwjerdźili, wobroćichu so to­war­­stwa nětko na wuběrk krajneho sejma. Hižo před wjace hač lětom běchu łu­ži­ske zastupjerki a zastupjerjo z cyrkwje, kultury, kaž tež wobswětowe skupiny a dalše towarstwa konkretny koncept wo spěchowanju ciwilneje towaršnosće w změnje strukturow braniborskemu krajnemu knježerstwu posrědkowali, informuje Choćebuska skupina Zeleneje ligi.

Rakety na lětanišćo třěleli

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:

Kabul (dpa/SN). W afghaniskej stolicy Kabulu su njeznaći dźensa rano wjacore rakety do směra na lětanišćo třělili. Telewizijny sćelak CNN rozprawja wo pjeć raketach. Wo woporach abo škodach spočatnje žane informacije njepředležachu. Wotwobaranski system lětanišća je ra­kety, kotrež buchu ze sewjerneje kromy Kabula startowane, pječa wotpopadnył.

Aktiwistow na mjezy zajeli

Waršawa (dpa/SN). Skupina aktiwistow je w Pólskej spytała nowu, z kałateho grotu wobstejacu zawěru na mjezy Běłoruskeje přerězać. Dwanaće Polakow a Nižozemjana policija zaja. Jim wumjetuja, zo su „techniske zawěry na mjezy zničili“. Nutřkowny minister Mariusz Kamiński je akciju jako dospołnje njeakceptabelnu“ zasudźił a wotpowědne prawniske konsekwency připowědźił. Pólska zawěru twari, wumjetujo Běłoruskej, zo zaměrnje ćěkancow přez mjezu do Pólskeje a tak do Europskeje unije sćele.

Jenož hišće tempo 30

60 procentow ludźi šćěpjenych

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Hladajo na šćěpjenje přećiwo koronawirusej w Němskej je hranica 60 procentow dospołnje šćěpjenych tak derje kaž docpěta. Za to trěbnu druhu sykawu dósta dotal 59,9 procentow wobydlerjow, kaž zwjazkowe ministerstwo za strowotnistwo minjeny pjatk zdźěli. To je nimale 49,9 milionow ludźi. Jako prěni zwjazkowy kraj je Bremen hranicu 70 procentow dospołnje šćěpjenych docpěł. Po wšej Němskej znajmjeńša jónu šćěpjenych je 53,9 milionow ludźi abo 64,8 procentow wobydlerjow. Zwjazkowy strowotniski minister Jens Spahn (CDU) ludźi dale namołwja, poskitki šćěpjenja wužiwać. Štwórta žołma koronawirusa so z wotmachom bliži, rjekny wón w Berlinje. „Najlěpši škit přećiwo wirusej je, so w prawym času šćěpić dać.“

Přijědu na wuchod

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:
Halle (dpa/SN). K lětušim swjatočnosćam składnostnje 31. róčnicy zjednoćenja Němskeje w Halle su so mjez druhim zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU), prezident zwjazkoweho sejma Wolfgang Schäuble (CDU) a zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier (SPD) přizjewili. Woni chcedźa so 3. oktobra na ekumeniskej Božej słužbje kaž tež na slědowacym swjedźenskim zarjadowanju w Georga Friedricha Händelowej hali wobdźělić, rěčnik města zdźěli. Merkel chce tam 20 mjeńšin trajacu swjedźensku narěč dźeržeć. Halle je lětsa hosćićel centralnych zarjadowanjow k znowazjednoćenju. Lědma jedne wulkoměsto wuchodneje Němskeje je so po znowazjednoćenju tak změniło kaž Halle, rjekny wyši měšćanosta Egbert Geier (SPD).

Ischinger: Z talibanami rěčeć

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:

Taškent/Berlin (dpa/SN). Němski zwjazkowy minister za wonkowne naležnosće Heiko Maas (SPD) wupraja so za rozmołwy z Chinu a Ruskej wo krizy w Afghanistanje. Su prócowanja „wšitkich mjezynarodnje wažnych wobdźělnikow za blidom zhromadźić, při čimž je wažne, zo so tež Ruska a China wobdźělitej“, rjekny Maas dźensa na wopyće w uzbekskej stolicy ­Taškenće. Wón skedźbni mjez druhim na dźensa planowane wurjadne posedźenje Bjezstrašnostneje rady UNO runje k mjenowanej naležnosći w New Yorku.

Předsyda Mnichowskeje wěstotneje konferency Wolfgang Ischinger radźi, z militantno-islamskimi talibanami w Afghanistanje direktnje rěčeć. „We wonkownej politice dyrbiš w prěnim rjedźe z tymi rěčeć, kotřiž njesłušeja k přećelam“, ­rjekny Ischinger dźensa rano w rańšim magacinje sćelaka ARD. „Z přećelemi dźeš k wječeri. Z přećiwnikami, tež z komplikowanymi, tež ze złóstnikami, dyrbiš rěčeć.“ Ischinger so nadźija, zo rozmołwy UNO, hinak hač w padźe Syriskeje, tónraz něšto wunjesu.

Šule wjace njezawrěć

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:

Kopenhagen/Genf (dpa/SN). Zawrjenje šulow za čas koronapandemije měješe po měnjenju Swětoweje strowotniskeje organizacije (WHO) za wuknjacych katastrofalne wuskutki. To njesměło so po lětnich prózdninach wospjetować, žadatej sej WHO a dźěćacy pomocny skutk UNICEF. Zhromadnje namołwjatej wonej knježerstwa Europy so wo to starać, zo wostanu šule najebać koronu wotewrjene. Tak měli so wučerjo a dźěći, starše hač dwanaće lět šćěpić dać. W rjadownjach měło dobre přewětrjenje zaručene być, rjadownje měli po móžnosći małe dźeržeć a šulerjow dyrbjeli prawidłownje testować.

Do europskeho regiona WHO słuša 53 krajow. Šula je přewšo wažna za duchownu strowotu a socialnu kompetencu dźěći, rěka w zhromadnej deklaraciji mjenowaneju organizacijow. „Pandemija je najkatastrofalniše přetorhnjenje šulskeho kubłanja w stawiznach zawinowała“, praji direktor europskeje wotnožki WHO Hans Kluge. Šule su wažny element, zo bychu so dźěći ze spokojnymi a produktiwnymi čłonami našeje towaršnosće stali, Kluge wuzběhnje. „Zawrjene šule runje tomu zadźěwaja.“

To a tamne (30.08.21)

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:

Na wšě 380 kilometrow domoj nóžkował je pos w Francoskej. Do toho bě wón při dowolowej jězbje na přestawce při awtodróze twochnył. Po hodźinach čakanja dyrbještaj wobsedźerjej bjez njeho dale jěć. Něšto dnjow pozdźišo dóstaštaj wonaj foto psa wot susodow, kotřiž doma na jeju dom kedźbowachu. Na nim bě „Pablo“ widźeć, słaby, ale strowy. Swój dowol mandźelskaj hnydom skónčištaj, zo byštaj so nawróćiłoj.

Napřemoběh šlinkow su sobotu w Oldenburgu zarjadowali. Dobyćer wubědźowanja bě šlink z mjenom „Speedy Gonzales“. Wón trjebaše za 33 centimetrow dołhu čaru tři minuty a 28 sekundow. Zwěrjo dósta hłójčku solotje jako myto, jeho trenar Rudi trajnu kartu za delnjosakski filmowy festiwal „Fast and Furios – Back to the Culture“. Cyłkownje 25 šlinkow bě so wubědźowało.

Zeleni Harigej znapřećiwjeja

pjatk, 27. awgusta 2021 spisane wot:

Předsydstwo wokrjesneho zwjazka Budy­šin a frakcija Zwjazka 90/Zelenych w tudyšim wokrjesnym sejmiku znapřećiwjatej wuprajenjam w zjawnym lisće­ Budyskeho krajneho rady Michaela Hariga (CDU) zwjazkowej kanclerce a ministerskim prezidentam nastupajo politiku korony dla.

Budyšin (SN/at). „Ze zadźiwanjom“ su Zeleni w Budyskim wokrjesu zwuraznjenje Budyskeho krajneho rady Michaela Harig na wědomje brali, rěka we wčera wozjewjenej zhromadnej nowinskej informaciji wokrjesneho předsydstwa a frakcije w sejmiku.

Hinak hač Harig, kiž nadběhowaše w zjawnym lisće předwidźany kónc statneho financowanja spěšnotestow na koronu, maja Zeleni tajki krok „za zastupujomny“. Wšako je mjeztym dosć poskitkow so šćěpić dać. Sakska ma z nimale 50 procentami čerwjenu latarnju nastupajo šćěpjensku kwotu w Němskej, tempo šćěpjenjow so wšědnje spomala. „Při tajkim, we wokrjesu nimo toho jara njejasnym połoženju datow njeje móžno jeno­ přibližnje z wjetšinoweje imunity wuchadźeć“, w nowinskej zdźělence rěka.

Wočakuja słabe žně

pjatk, 27. awgusta 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazk ratarjow Němskeje liči lětsa z přesłapjacymi žnjemi. Tak wočakuja 42,4 miliony tonow žita, nimale dwaj procentaj mjenje hač loni. Je to zdobom 4,7 procentow mjenje hač přerězk žnjow w lětach 2015 do 2020, zdźěli prezident zwjazka Joachim Rukwied. Wospjetne krupy a zliwki su pokazali, zo maja so tež ratarjo z wuskutkami klimoweje změny bědźić. Kukuricy, co­korowej rěpje a zeleninje su spadki tyli. Płaćizny su so tohorunja zwyšili, štož je na­ dobro ratarskich zawodow.

Wjacore demonstracije zakazane

Berlin (dpa/SN). Policija w Berlinje je dalše­ planowane demonstracije přećiwnikow wobmjezowanjow koronawirusa dla zakazała. Dotal je sydom zarjadowanjow zakazanych, pruwowanja pak njejsu hišće wotzamknjene. Srjedu bě policija tři wulke demonstracije srjedź města zakazała, mjez nimi manifestaciju iniciatiwy prěkimyslerjow pod hesłom „Lěto swobody a měra“ na Dróze 17. junija před Braniborskimi wrotami. W zwisku z koronu běchu za sobotu 17 demonstracijow a njedźelu 14 přizjewili.

Z afriskimi krajemi rěčała

Zeman poskića Němskej milinu

pjatk, 27. awgusta 2021 spisane wot:

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier přebywa na tři dny trajacym wopyće w susodnej Čěskej. Wčera je so wón z prezidentom Milošom Zemanom k rozmołwje zetkał.

Praha (dpa/SN). Čěski statny prezident Miloš Zeman je poćahi swojeho kraja k němskemu susodej „wulkotne“ mjenował. „Naše poćahi njeběchu hišće nihdy tak dobre kaž tuchwilu“, rjekny 76lětny po zetkanju ze Steinmeierom w Praze. Wosebje dźakowaše so Němskej za pomoc w koronapandemiji. Na wjeršku pandemije loni nazymu běchu lěkarjo Zwjazkoweje wobory we wojerskej chorowni w Praze wupomhali.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025