Unija debatuje wo poražce

wutora, 28. septembera 2021 spisane wot:

Wjetšina přećiwo nowemu knježerstwu pod nawodom CDU

Berlin (dpa/SN). W rjadach CDU spjećuja so přiběrajcy planam kanclerskeho kandidata Armina Lascheta, najebać historisku wólbnu poražku při wólbach zwjazkoweho sejma zhromadne knježerstwo ze Zelenymi a FDP wutworić. Předsyda delnjosakskeje CDU Bernd Althusmann sej žadaše: „Nětko měli wolu wolerjow ponižnje přiwzać, přistojnje a z krutym rjapom. Ludźo su změnu chcyli.“ Hessenski ministerski prezident Volker Bouffier podšmórny: „Nimamy žane prawo na knježerstwowu zamołwitosć.“ Předsyda Młodeje unije Tilman Kuban rjekny: „Smy wólby přehrali, dypk.“ Jasny nadawk leži po jeho měnjenju pola SPD, Zelenych a FDP.

Na wopačnym puću

wutora, 28. septembera 2021 spisane wot:
Zadźerženje Armina Lascheta dopomina mje na lěto 2005. Tehdy sedźeše při wólbach runje podležany Gerhard Schröder (SPD) w telewizijnej diskusiji a twjerdźeše, zo ma wólbny wuslědk za jasny nadawk, nowe knježerstwo wutworić. Wólbna dobyćerka Angela Merkel (CDU) tak prawje njewědźeše, što měła k tomu rjec. Na kóncu dyrbješe moderator sćelaka Schrödera na to skedźbnić, zo je wólby zwjazkoweho sejma runje přěhrał a zo drje z „jeho“ noweho knježerstwa ničo njebudźe. Njewěm, štó Armina Lascheta poradźuje. Zjawna a dosć razna diskusija w rjadach CDU/CSU měła jemu wujasnić, zo je z prócowanjom nastupajo wutworjenje noweho knježerstwa pod jeho nawodom na dospołnje wopačnym puću, dokelž su jeho ludźo runje wotwolili. Zo nas Olaf Scholz jako zwjazkowy kancler takrjec ze stólca storhnje, so mi tak prawje wěrić nochce. Zwjazkoweho kanclera Armina Lascheta pak sej po tutych wólbach scyła předstajić njemóžu. Marko Wjeńka

Přemało bencina w tankownjach

wutora, 28. septembera 2021 spisane wot:

London (dpa/SN). Hladajo na dale trajacu bencinowu krizu we Wulkej Britaniskej je strowotniski wobłuk kraja alarmowany. „Lěkarjo a druzy přistajeni strowotnistwa njemóža so wo pacientow starać, dokelž njepřińdu wjace na dźěło“, rjekny Julia Grace Patterson, předsydka zjednoćenstwa EveryDoctor, kotremuž něhdźe 1 700 lěkarjow přisłuša. Wona je słyšała, zo su mnozy kónc tydźenja po­darmo spytali swoje awto natankować. Trěbny je nuzowy plan knježerstwa, kotryž zaruči, zo móža přistajeni strowotniskeje słužby na dźěło přijěć.

Serbske plakaty za škit klimy

wutora, 28. septembera 2021 spisane wot:
Šulerjo Serbskeho gymnazija Budyšin su minjeny pjatk za škit klimy demonstrowali. Pjatkowny protest Fridays for Future wjedźeše jich wot Budyskeho Němsko-serbskeho ludoweho dźiwadła nimo Bohateje wěže hač na Hłowne wiki. Na Žitnych ­wikach pozastachu a organizator Jonas Löschau napominaše sobuskutkowacych, zo ma so klimowej katastrofje z cyłej mocu zadźěłać. Protest přewodźachu gymnaziasća ze serbskimi hesłami kaž „Rjana Łužica, połna njerjada“ abo „Palće chodojtu, ale nic swět“. Zarjadowanje zakónčichu z hesłom, kotrež mjeztym po wšej Němskej wužiwaja: „Wir sind hier, wir sind laut, weil ihr unsere Zukunft raubt“. Zarjadowanju so rjana bjesada přizamkny. Foto: Matej Měškank

To a tamne (28.09.21)

wutora, 28. septembera 2021 spisane wot:

Bjez toho zo by to wědźała je 91lětna na balkonje starownje w bayerskim Krumbachu hašišowu rostlinu plahowała. Sobudźěłaćerka doma bě podhladnu rostlinu wuhladała a policiju informowała. Wobydlerka bě dospołnje překwapjena, dokelž mjeno rostliny ani njeznaješe a wo zakazu plahowanja ničo njewědźeše. Hižo dlěši čas bě wona ju lubosćiwje wobstarała. Zastojnicy trjebachu wjele sćerpnosće, doniž jim seniorka rostlinu njepřepoda. Wróćo wšak ju njedóstanje.

W hornjopfalcskim Nabburgu je šěsćlětny hólčec swojeho dźěda wuchował. 59lětny sej nohu pod připowěšakom zatłusny, po tym zo bě so ze słomu nakładźene jězdźidło powaliło. Wnučk bě njezbožo wobkedźbował a alarmowaše pěškow, kotřiž na lěkarja zazwonichu. Dźěda dowjezechu ze złamanej nohu do chorownje. Bjez wnučka by wěc drje hórje wušła.

Poražka CDU w Zwjazku a kraju

póndźela, 27. septembera 2021 spisane wot:

Po wólbach zwjazkoweho sejma – AfD w Sakskej znowa najsylniša móc

Berlin (dpa/SN). SPD je wólby zwjazkoweho sejma ze snadnym předskokom dobyła. Po dotalnym stawje wuličenja su socialdemokraća z Olafom Scholzom najsylniša politiska móc w Němskej. Unija CDU/CSU je po 16 lětach knježerstwa kanclerki Angele Merkel nětko z Arminom Laschetom na čole historiske straty poćerpjeła. Najebać to žada sej tež ­Laschet nimo Scholza nadawk, knježerstwo wutworić směć. Wobaj prócujetaj so wo koaliciju ze Zelenymi a FDP.

Praša so za statusom cyrkwje

póndźela, 27. septembera 2021 spisane wot:

Berlin (B/SN). Za wěrjomnosću a statusom cyrkwjow w Němskej praša so přiběrajcy prelat a nawoda komisariata němskich katolskich biskopow w Berlinje Karl Jüsten. Tež cyrkej steji před dospołnje nowymi wužadanjemi, ale Jüsten je přiwšěm optimistiski, zo móže wona swój wid politice přeswědčiwje posrědkować. „Nimo powšitkowneje sekularizacije stej wěrjomnosć a status cyrkwje seksualnych znjewužiwanjow dla přiběrajcy do prašenja stajenej ... Mamy politice naše předstawy wo mandźelstwje a swójbje sylnišo sposrědkować“, wuzběhny 60lětny zastupjer Berlinskich biskopow napřećo katolskej powěsćerni KNA.

Nuncius namołwja k jednoće

SPD w Schwerinje wuspěšna

póndźela, 27. septembera 2021 spisane wot:

Schwerin (dpa/SN). SPD ministerskeje prezidentki Manuele Schwesig je so při wólbach krajneho sejma w Mecklenburgsko-Předpomorskej jasnje přesadźiła. Wona zdoby sej po dotalnym wólbnym wuslědku 39,6 procentow hłosow. Druha najsylniša móc je AfD ze 16,8 procentami. CDU zdoby sej 13,3 procenty, Lěwica 9,9 procentow. Zeleni su ze 6,3 procentami wotnětka zaso w krajnym sejmje zastupjeni, runje tak kaž FDP (5,8).

Giffey w Berlinje dobyła

Berlin (dpa/SN). Wólby Domu zapósłancow w Berlinje je SPD dobyła. Zwjazkowa stolica změje tuž prěni króć knježacu měšćanostku. Tole wuchadźa z dotalneho wólbneho wuslědka. SPD z načolnej kandidatku Franzisku Giffey docpě 21,4 procenty hłosow a tak hišće wjace hłosow hač Zeleni, kotřiž maja z 18,9 procentami swój dotal najlěpši wuslědk w Berlinje. CDU dósta 18,1 procent, Lěwica ma 14 procentow. AfD docpě wosom procentow, FDP 7,2. Wólbne wobdźělenje wučinješe w Berlinje 75,7 procentow.

Warnuje před radikalizowanjom

Kretschmer kritizuje uniju

póndźela, 27. septembera 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je zadźerženje unije na zwjazkowej runinje po wólbach zwjazkoweho sejma kritizował. „Wólbny wuslědk bě zemjerženje a je jasnu změnu nalady přećiwo CDU pokazał“, rjekny wón dźensa rano w sćelaku MDR. Tole dyrbjała strona jasnje přiznać. Tuž njemóže sej wón nastajenje w Berlinskim Adenauerowym domje rozkłasć, hdźež rěča wo nadawku k wutworjenju knježerstwa. „Tole wotpowěduje dotalnemu kursej, kotryž je k wulkim stratam unije wjedł a njeje hižo přichoda kmany“, tak Kretschmer. Kanclerski kandidat CDU Armin Laschet bě wčera rjekł, zo ma wólbny wuslědk za nadawk k wutworjenju knježerstwa, byrnjež jeho strona ze 24,1 procentom historisce spadnyła.

Wólbny wuslědk AfD w Sakskej připisuje Kretschmer zmylkam zwjazkoweje politiki předewšěm we wobchadźe z koronawirusom. Sakska je ludźom bliska była a so přećiwo zawrjenju šulow a pěstowarnjow wuprajiła. Tutón puć pak w Berlinje z nuzowym borzdźidłom skónčichu.

To a tamne (27.09.21)

póndźela, 27. septembera 2021 spisane wot:

Z 867 kilogramow ćežkim kirbsom je plahowar na mišterstwach w braniborskim Klaistowje prěnje myto dobył. Na Berlinsko-braniborskim wubědźowanju bě so wčera po informacijach zarjadowarja 87 plahowarjow a zahrodkarjow z 95 kirbsami wobdźěliło. Nimale 900 kilogramow ćežki kirbs plahowarja Olivera Gräfeho z wokrjesa Łobjo-Halštrow wuznamjenichu z mytom „Atlantic Giant“.

45 000 eurow škody zawinował je 82lětny šofer wosoboweho awta z Berlina, po tym zo bě pedalej płuna a borzdźidła zaměnił. Kaž policija informuje, dyrbi rentnar nětko z tym ličić, zo jeho kmanosć wodźenja awta přepruwuja. Muž bě na Rujanach w Binzu z parkowanskeho domu přijěł. Dokelž dawaše přewjele płuna, zrazy do na dróze parkowaceho awta. Swědcy wobkedźbowachu, zo rentnar po zražce přeco hišće płun dawaše.

nowostki LND