Wusłužena pozicija

štwórtk, 29. julija 2021 spisane wot:
W njecyłych sydom měsacach smy lětsa telko resursow přetrjebali, kelkož móža ekosystemy po cyłym swěće w běhu jednoho lěta zaso zarunać. Na tym zawěsće njeje kóžda/kóždy na samsne wašnje wobdźělena/wobdźěleny. Myslimy-li na jednej stronje na kónčiny na našim planeće, hdźež knježitej běda a chudoba, a na tamnej na techniski postup a swójske přeća, złožowace so na bjezkónčne oferty wikowanja, da měli poprawom hobersku njewahu spóznać. Wysoko wuwita industrijna towaršnosć je hižo lěta nad swo­jimi poměrami žiwa. Konsum steji nade wšěm. Dotalna pozicija „Što nas to stara, njejsmy tla po­trjecheni!“ je wusłužiła. To su nam njedawne hórke zliwki z grawoćiwymi přepławjenjemi na zapadźe Němskeje, ale tež w bliskim Hornim kraju abo w Sakskej Šwicy wuwědomili. Dźensniši dźeń přećeženja zemje je drje wobličeny, a doba korony bě małe wodychnjenje. Dalše wurubjowanje přirody pak wjedźe runu smuhu do katastrofy. Axel Arlt

To a tamne (29.07.21)

štwórtk, 29. julija 2021 spisane wot:

Dźewjeć awtodróhowych wotpočnišćow w New Jerseyju chcedźa po swětoznatych wuměłcach pomjenować. Wone maja potom mjez druhim James Gandolfini, Whitney Houston, Jon Bon Jovi abo Frank Sinatra rěkać. Z mjeńšimi wustajeńcami chcedźa tam na žiwjenje a tworjenje „starow“ skedźbnjeć. Z akciju hódnoća wusahowacy talent z New Jerseyja pochadźacych wuměłcow, kaž guwerner Phil Murphy zdźěli. Spěwar Bruce Springsteen tajke počesćenje wotpokazuje.

Dokelž je wažnu zdźělenku w ćahu přesłyšał, je 49lětny muž po puću z Hamburga do schleswigsko-holsteinskeho Neumünstera wulězć skomdźił. Hakle jako ćah na wotstajenskich kolijach stejo wosta, jemu to napadny. Dokelž njeje sej sam won zwěrił, zawoła policiju, kotraž jeho skónčnje „wěsće z ćaha přewodźeše“.

Unija hłosy zhubja

srjeda, 28. julija 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hladajo na nowe naprašowanje instituta Forsa k wólbam zwjazkoweho sejma wuchadźa, zo by uniju jenož hišće 26 procentow ludźi woliło. Tež SPD je jedyn procentny dypk zhubiła a leži pola 15 proc. Jenož dwaj dypkaj za njej steji FDP. Zeleni bychu sylne 21 proc. hłosow žnjeli. AfD přińdźe na dźesać a Lěwica na sydom proc. Tři koalicije bychu móžne byli: unija/Zeleni, unija/SPD/FDP kaž tež Zeleni/SPD/FDP.

Namołwa w zwisku z róčnicu

Genf (dpa/SN). Wysoki komisar UNO za ćěkancow Filippo Grandi wjacore kraje namołwja, principije Genfskeje konwencije za ćěkancow zakitować. Wón so starosći, dokelž europske a tamne kraje dale a časćišo spytaja zamołwitosć njepřewzać. To praji Grandi hladajo na dźensnišu 70. róčnicu podpisanja mjenowaneje konwencije. Dokument je zakładny stołp azyloweje politiki po cyłym swěće. Podpisarjo měli škit ludźom zmóžnić, kotrymž w domiznje přesćěhanje hrozy. Jich njeměli tuž tam wróćo pósłać.

Zjawne etaty z wulkim dołhom

Po hrózbnym njezbožu w Leverkusenskej chemijowej fabrice wohnjowa wobora hišće za pjeć zhubjenymi pyta. Cyłu nóc su tam dźěłali a stajnje zaso woheń po rozbuchnjenjach hašeli. Zasadźenje ma tak dołho trać, doniž njeje wšitko wujasnjene. Něhdźe 360 wobornikow bě tam wčera po rozbuchu w tankowym składźe zasadźenych. Po dotalnych informacijach stej znajmjeńša dwě wosobje žiwjenje přisadźiłoj, 31 ludźi so zrani. Foto: dpa/Oliver Berg

Chłostanski wukaz teoloze

srjeda, 28. julija 2021 spisane wot:

Waršawa/Köln (dpa/SN). W Pólskej je rozsud němskeho sudnistwa kedźbnosć zbudźił. Kaž medije susodneho kraja rozprawjeja, dósta profesor katolskeje teologije Dariusz Oko z Krakowa němski chłostanski wukaz našćuwanja ludu dla. Přičina je přinošk w Kölnskim časopisu „Theologisches“, w kotrymž je pólski duchowny homoseksualnych w cyrkwi jako „parazitow“, „rakowinu“, „homo-mafiju“ a „homoseksualnu kwaklu“ wothódnoćejo woznamjenił. Rěčnica Kölnskeho hamtskeho sudnistwa powěsćerni dpa wčera wobkrući, zo chłostanski wukaz wobsteji. Přećiwo njemu pak je prawiznik wobwinowaneho mjeztym znapřećiwjenje zapodał. Chłostanje předwidźi pjenježnu pokutu 4 500 eurow.

Testy po dowolu winowatostne?

srjeda, 28. julija 2021 spisane wot:

Berlin/Mnichow (dpa/SN). Dowolnicy maja so hižo wot noweho měsaca na rozšěrjenu winowatosć nastajić, so při nawróće do Němskeje testować dać. Zwjazk je přilubił so hač do 1. awgusta wo to prócować, jednotnu winowatosć testowanja zawjesć „nic jeno za lěty, ale na přikład za wšěch, kotřiž po normalnym puću z awtom abo železnicu přichadźeja“, rjekny bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) wčera wječor we wusyłanju ARD „Tagesthemen“. Popołdnju bě zhonił, zo tworja prawniski zakład, kiž ma so wot 1. awgusta zeskutkownić.

Po słowach Södera je rjadowanje dosć jednore. Kóždy, kiž z awtom, ćahom abo lětadłom zaso zapućuje, trjeba test. Dotal płaći winowatosć testowanja jeničce za ludźi, kotřiž z lětadłom do kraja přińdu.

Söder pak njeje so wo tym wuprajił, kak přichodnje ze šćěpjenymi a wustrowjenymi wobchadźeć. Zwjazkowy minister nutřkowneho Horst Seehofer (CSU) bě nowinje Bild (dźensniše wudaće) prajił: „Štóž je dopokazujomnje šćěpjeny abo wustrowjeny, wězo žadyn test njetrjeba.“

To a tamne (28.07.21)

srjeda, 28. julija 2021 spisane wot:

Winicar njesmě sekt bjez folije wokoło zatyčki w blešach předawać. To rozsudźi zarjadniske sudnistwo w Trierje a wotwobara skóržbu winicarja. Jemu běchu loni předań 1 300 blešow družiny Riesling falowaceje folijoweje kapsle dla zakazali. Muž skoržeše na to mjez druhim z argumentom přirodoškita. Sudnicy pak skóržbu wotpokazachu skedźbnjejo na to, zo sektowe bleše hižo dlěje hač 100 lět tak předawaja. Nimo toho zazyglowana bleša kupcej zawěsća, zo hišće wočinjena njeje.

Zhubjeny krokodil znjeměrnja tučasnje wobydlerjow čěskeho města Ostravy. Pjećlětny reptil je spěšny a kmany kóčku abo mjeńšeho psa popadnyć. Hižo wot minjeneje soboty mějićel za twochnjenym krokodilom pyta, štož pak je hakle dny pozdźišo zdźělił. Wón wšak ma so nětko na rozestajenje ze zarjadami nastajić.

Přilubja stabilnu rentu

wutora, 27. julija 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Kanclerski kandidat SPD Olaf Scholz přilubja w padźe wólbneho dobyća stabilny rentowy niwow. SPD chce to samo garantować, štož CDU ­a CSU w swojim wólbnym programje porno tomu njenaspomnjatej. Olaf Scholz tematiku kołowokoło renty wuraznje wuzběhuje. Wot lěta 2030 změje Zwjazk za zawěsćenje rentoweho niwowa wjac wudawkow. SPD ma hižo konkretny plan, kak chcyła je wurunać. „Stabilna renta je móžna – wšo druhe je na zajimy wusměrjena ideologija“, Scholz měni.

Měli so korony dla bórze zetkać

Berlin (dpa/SN). Berlinski knježacy měšćanosta Michael Müller (SPD) wupraja so za zetkanje ministerskich prezidentow ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) w běhu přichodneju tydźenjow. Tuchwilny předsyda konferency ministerskich prezidentow starosći so přiběraceje ličby infekcijow z koronawirusom w zwisku z nawróćacymi so dowolnikami. „Dyrbimy spěšnje jednać“, Müller dźensa w Berlinje potwjerdźi. Tež braniborski premier Dietmar Woidke (SPD) sej tajke zetkanje z kanclerku žada.

Liča z hišće wjace eksportami

Powětrowe filtry za sakske šule?

wutora, 27. julija 2021 spisane wot:

Pomhaja powětrowe filtry na šulach škit před koronu powjetšić? Tójšto je so wo tym hižo diskutowało. Po nowšim poručenju wobswětoweho zwjazkoweho zarjada móža tajke nastroje znajmjeńša w špatnje přewětrjenych rumnosćach wunošne być. Wšohojenski srědk pak wone njejsu, měni minister.

Drježdźany (dpa/SN). Powětrowe filtry w rjadowniskich stwach njejsu po měnjenju sakskeho kultusoweho ministra Christiana Piwarza na kóždy pad trěbne. Z widom na nowe šulske lěto pak chce wón jich zasadźenje pruwować. „Wšohojenski srědk, kaž bychu to někotři rady chcyli, wone njejsu“, rjekny politikar CDU powěsćerni dpa a zaborzdźi tak přewulke wočakowanja. Nimo toho warnowaše před inwesticijemi milionow eurow, kotrež hodźeli so na hinašim městnje zmysłapołnišo zasadźić. „Smy přeco prajili, zo je jednore přewětrjenje rjadowniskich rumnosćow wo tójšto efektiwniše hač wužiwanje tajkich nastrojow.“

Hišće su wulke diferency

wutora, 27. julija 2021 spisane wot:

London (dpa/SN). Za ani sto dnjow zahaji so swětowa klimowa konferenca Zjednoćenych narodow w Glasgowje. Po słowach designowaneho prezidenta klimoweje konferency Aloka Sharmy pak je puć za dojednanje hišće chětro dołhi. Wot wčerawšeho schadźuja so zastupjerjo krajow w Londonje. „Mjeztym wušo hromadźe dźěłamy. Přiwšěm su měnjenja wažne prašenja nastupajo jara rozdźělne.“

W nowembrje ma so konferenca wotměć, po tym zo bu lońša koronapandemije dla přestorčena. Wjeršk je wažny měznik wo konkretnych dojednanjach w zwisku z Parisowym klimowym zrěčenjom wuradźować a je postajić.

W Londonje dźěše wčera předewšěm wo konkretne naprawy, kak chcyli 1,5stopnjowy klimowy cil tola hišće docpěć. Dalšemu sćoplenju zemje zadźěwać dźě je hłowny zaměr wšěch wobdźělenych. Němska ma zhromadnje z Kanadu nadawk, klimowe financowanje wuwićowych krajow po­lěpšić a plan za wotpowědnu pjenježnu pomoc 100 miliardow dolarow wob lěto zdźěłać.

nowostki LND