Wótry wołojnik (04.09.20)
To a tamne (04.09.20)
Bicarne chłostanje čaka na ludźi w indoneskej stolicy Jakarta, hdyž so spjećuja škitny nahubnik wužiwać. Tak smědźa wolić, hač powšitkowužitne dźěło wukonjeja, hač pokutu zapłaća abo so jednu mjeńšinu do kašća lehnu, zo móhli hižo raz wuspytać, kotre konsekwency móže jich zadźerženje měć. „Mysli na to, što so stanje, jeli covid-19 dóstanješ“, praji zastojnik mužej, kiž w kašću leži. Tele widejo bě wčera na Youtube widźeć. Kaž potrjecheny rjekny, njemóžeše wón pokutu 14 eurow zapłaćić.
Aktiwisća su w centrumje města Tel Aviv z pomocu „zeleneho“ truta pakćiki z drogami wotćisnyli. Z akciju so woni za to angažuja, zo měli w Israelu marihuanu legalizować. Tójšto pasantow je sej tajki pakćik sobu wzało. W kraju Srjedźneho wuchoda nimale wšědnje plantaže z drogami wotkrywaja.
Rusku njebojkotować
Berlin (dpa/SN). Najebać to, zo bu kritikar ruskeho knježerstwa Aleksej Nawalnyj zajědojćeny, sej nawoda Mnichowskeje wěstotneje konferency Wolfgang Ischinger žada Rusku njebojkotować. „Trjebamy kraj za klimowu a ukrainsku politiku kaž tež za mnohe dalše wobłuki. Njemóžemy mjez zapadom a Ruskej někajku murju sćahnyć“, rjekny Ischinger dźensa rano w telewiziji ARD. Přiwšěm měło zwjazkowe knježerstwo trěbny puć mjez diplomatiju a bojkotom nańć.
Skućićel wuwinowany
Bratislava (dpa/SN). W procesu w padźe zamordowaneho słowakskeho žurnalista Jána Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušniroveje su dźensa wusud přećiwo předewzaćelej Mariánej Kočnerej a tołmačerce Alenje Zs. wozjewili a jeju wuwinowali. Krótko do toho pak rěkaše, zo termin znowa přesunu. Poprawom bě wusud hižo 5. awgusta předwidźany. Wuwiće móhło z tym zwisować, zo je statne rěčnistwo hakle póndźelu wo to prosyło, w juliju zakónčene jednanje dopokazow dla znowa zahajić.
Wjace pjenjez dźěłaćerjam
Prěni čěski dom z 3D-ćišćaka pokazuja hišće hač do kónca ...
Rada so prěni raz schadźowała
Kiel (SN). W mjeńšinowej politice je nětko wulki zaměr docpěty: Zastupjerjo rady Załožby Frizow su so kónc awgusta prěni raz schadźowali. W januarje bě Schleswigsko-holsteinski krajny sejm wobzamknył załožbu friziskeje ludoweje skupiny wutworić. Gremij ma přichodnje wuměłstwo, kulturu, rěč, tradicionalne nałožki kaž tež slědźenje wo frizišćinje a jeje stawiznach w Schleswigsko-Holsteinskej spěchować a sylnić.
„Nětko je załožbowa rada potajkim dźěłać započała. Wot dźensnišeho budźe wšitko, štož ludowu skupinu w zwjazkowym kraju nastupa, wot załožby wobdźěłane a rozsudźene“, rozłoži předsyda jeje rady a šef statneje kenclije Dirk Schrödter.
„Frizojo maja w Schleswigsko-Holsteinskej swoje krute městno. Woni su kruty wobstatk našeje identity“, wuzběhny społnomócnjeny ministerskeho prezidenta za mjeńšiny Johannes Callsen. Załožba ma na jich wuznam pokazać. Zwjazk a kraj załožbu zhromadnje financujetej. Nimo štyrjoch zastupjerjow Frizow wobdźělataj so tež Johannes Callsen a prezident zwjazkoweho sejma Klaus Schlie na posedźenjach gremija.
Slědy padustwa wjedu do Berlina
Drježdźany (dpa/SN). Rubježnistwo juwelow w Drježdźanskim Zelenym wjelbje nastupajo je policija wobšěrne dopokazy a slědy w Berlinje zwěsćiła. Kaž statne rěčnistwo wčera w Drježdźanach zdźěli, su přistajeneho internetneje kofejownje w stolicy Němskeje wuslědźili, kiž měješe po wšěm zdaću zwisk k skućićelam. Tak je jim fiktiwne personalne daty registrowanych sim-kartow za handyje wobstarał.
Přepytowarjo so nětko nadźijeja, zo móža identitu rubježnikow zwěsćić. Wuhódnoćene sćazane podłožki, smartfony a składowanski material měli jim při tym pomhać. Sim-karty wužiwachu skućićeljo w běhu přihotow a we wobłuku padustwa. Hač je přistajeny kofejownje wědźał, za čo woni karty wužiwaja, njeje jasne.
Loni 25. nowembra stej so dwě njeznatej wosobje do Zeleneho wjelba Drježdźanskeho hrodu zadobyłoj a tam přewšo drohotne historiske juwele rubiłoj. Hač do dźensnišeho su wone zhubjene. Policija wuchadźa mjeztym ze znajmjeńša sydom wobdźělenych.
Zhladuja na přerězne žně
Ratarjo lětušu bilancu předstajili – suchota dale wulki problem
Zwönitz (SN). Žně žita a rěpika su lětsa w Sakskej tak derje kaž wotzamknjene. Bilanca tudyšeho krajneho burskeho zwjazka pak njespokoja. „Nachilace so lěćo je wuslědk žnjow hišće raz chětro změniło. Tak mějachu ratarjo nadpřerězne, ale tež chětro špatne žně. Zdźěla běchu w jednej kónčinje a mjez susodnymi ratarskimi předewzaćemi wulke rozdźěle“, wujasni prezident krajneho zwjazka Torsten Krawczyk. W někotrych regionach běchu wunoški žnjow nalětneje suchoty a zmjerzka w meji dla cyle špatne. W juliju a awgusće běchu w swobodnym staće zdźěla sylne zliwki, nic pak wšudźe. Dokelž bě awgust horcy a suchi, njebuchu wodowe rezerwy w zemi znowa napjelnjene. Połoženje wostawa tuž brizantne.
Pomoc dóstali
To a tamne (03.09.20)
Z cyrkwje w sewjerosakskej wsy Kossa njeklinča jeno zwony, ale nětko tež alpski róžk. 18lětny Janus Deutrich měješe ideju, cyrkej jako probowy rum wužiwać. Wšako ma tam městno a wuběrnu akustiku. Wón dźě tam tak a tak wšědnje je, zo by tam zwony zwonił. Nětko ma samo dwójnu přičinu za to. Tamnišeho fararja iniciatiwa jara zwjesela. Kossaski ewangelski Boži dom dźě jenož hišće mało wužiwaja. Jónu wob měsac w nim kemše swjeća, hewak tež hišće kwasy, křćeńcy a pohrjeby.
Dromedary na wokrjesnej dróze blisko hessenskeho města Ober-Ramstadt su pytansku akciju policije wuwabili, dokelž njemóžeše wobsedźerku zwěrjatow nańć. Kaž so skónčnje wukopa, bě 54lětna w lěsu z dromedarami so wuchodźujo padnyła a so ćežko zraniła.
Twornja nowych měritkow
Sindelfingen (dpa/SN). Awtotwarc Daimler je dźensa w Sindelfingenje nowu twornju wotewrěł. W tak mjenowanej „factory 56“, kotraž je dospołnje digitalizowana, budu nowy Mercedes typa S-klasy zhotowjeć. Žana druha serija njeje za koncern wuznamniša a nima tajki prestiž. Zdobom kładźe Daimler wulku wažnosć na prěnje elektroawta. „Factory 56“ ma hladajo na produkciju jězdźidłow nowe měritka sadźeć.
Chce njewotwisnosć Šotiskeje
Edinburgh (dpa/SN). Šotiske knježerstwo zasadźa so za nowy referendum wo njewotwisnosć. W naćisku zakonja chce nětko časowy plan, wuměnjenja a dokładne prašenja sformulować, tak zo móhło wo nim wothłosować. To zdźěli wčera prěnja ministerka Šotiskeje Nicola Sturgeon. Na přichodnych wólbach parlamenta klětu w meji chce so wona za njewotwisnosć kraja zasadźić. Sama rozsudźić wšak njemóže. Sturgeon trjeba přihłosowanje z Londona.
Zwaža so na kedźbliwy spočatk
