Z harmoniju nabožinow
Ulan Bator (B/S). Na swěće knježitaj rozkora a zwada, tohodla maja nabožiny harmoniju posrědkować, kotruž techniski postup skićić njezamóže. „Mamy samsne korjenje, wone spožčeja wšěm samsnu dostojnosć, čehoždla móžemy jeno zhromadnje po samsnym puću kročić,“ praji bamž Franciskus na swojim wopyće w Mongolskej ze zastupjerjemi hinduizma, šamanizma, islama, židowstwa, šintoizma a křesćanskich cyrkwjow.
Arcybiskop Graubner wostanje
Praha (B/SN). Něhdyši arcybiskop Olomouca Jan Graubner, kiž swjećeše kónc awgusta 75. narodniny, chcyše so po ćežkim schorjenju na wuměnk podać. Bamž Franciskus pak bě jeho loni jako arcybiskopa do Prahi přesadźił a zdobom za předsydu Čěskeje biskopskeje konferency powołał. Arcybiskop Graubner słuša ke konserwatiwnemu kruhej čěskeje katolskeje cyrkwje.
Swjate pismo čitać
Tschentscher w Chile
Hamburg/Santiago (dpa/SN). Wyši měšćanosta Hamburga Peter Tschentscher je so dźensa w swojej funkciji jako prezident Zwjazkoweje rady na swjatočnosćach w Chile wobdźělił, z kotrymiž su 50. róčnicu wojerskeho puča wopominali. Chilski prezident Gabriel Boric Font bě Tschentschera na mjezynarodne zarjadowanje w stolicy Santiagu přeprosył. Tschentscher zastupuje zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera.
Kónčiny dale bjez miliny
Volos (dpa/SN). W zapławjenych kónčinach srjedźeneje Grjekskeje běchu tež dźensa wjacore kónčiny bjez miliny a tak tež bjez wody. Wohnjowa wobora ma přeco hišće wjele dźěła, ludźi ze zapławjenych wsow wuchować. Něhdźe 4 500 wobydlerjow su mjeztym ewakuowali. Dotal je so 15 ludźi zatepiło. Rozměr škodow njeje hišće wotwidźomny. Minjeny tydźeń bě so tam štyri dny spochi dešćowało. Z městnami naměrichu 700 litrow wody na kwadratny meter.
Twarja nowy milinowód
Hdźež so hewak z turistami jenož tak mjerwi, chowaja so w ...
Zwrěšćenju wjerška G20 zadźěwali
New Delhi (dpa/SN). Z wobćežnje zdźěłanym kompromisom k wójnje w Ukrainje je skupina wodźacych industrijnych a prohowych krajow swěta tomu zadźěwała, zo wjerškowe zetkanje w Indiskej zwrěšći. Statni a knježerstwowi šefojo demonstrowachu kónc tydźenja w New Delhiju swoju wolu, dale zhromadnje za rozrisanjemi za problemy čłowjestwa kaž změna klimy a chudobu pytać, byrnjež wuslědk tónkróć skerje skromny był.
Ukraina je hněwna, zo njejsu rusku nadpadnisku wójnu w kónčnej deklaraciji wuraznje zasudźili. Tomu bě Ruska z podpěru Chiny zadźěwała. Zwady dla bě sčasami njewěste, hač so scyła na zhromadny dokument dojednaja abo hač wjeršk zwrěšći. Zasćinjeny bě zetkanje po wotprajenju chinskeho statne šefa Xi Jinpinga, kotrehož zastupowaše ministerski prezident Li Qiang. Hosćićelej Indiskej bě tole wulke ranjenje.
Indiski premierminister Narendra Modi bě wjerškowe zetkanje pod hesło stajił: „Samsna zemja, samsna swójba, samsny přichod.“ Modi sam ma so za rěčnika chudych krajow swěta, tak mjenowaneho globalneho juha.
Baerbock do Kijewa dojěła
Kijew (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock je Ukrainu wopytała – mjeztym štwórty króć po zahajenju wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje. Politikarka Zelenych je dźensa rano z ćahom z Pólskeje přijěwši na dwórnišću stolicy Kijewa dojěła. Tam ju wulkopósłanc Němskeje Martin Jäger witaše.
Baerbock přilubi hišće na dwórnišću Ukrainje dalšu pomoc, hospodarsce runje tak kaž wojersce a humanitarnje. Zdobom žadaše sej wona dalše reformowe prócowanja Ukrainy, mjez druhim w boju přećiwo korupciji. Dotalne wuspěchi w tymle nastupanju su po jeje słowach hižo widźomne.
Ukraina ma wot lěta 2022 status kandidata wo přistup k Europskej uniji. Komisija EU bě tehdy sydom žadanjow nastajiła. Někotre z nich maja w Brüsselu mjeztym za spjelnjene. Dalšu rozprawu komisije wo wuwiću Ukrainy wočakuja w oktobru. Baerbock rěči wo bilancy, kotraž je hižo dosć dobra. W boju přećiwo korupciji pak su dalše napinanja trěbne, zo móhła EU bórze „noweho čłona“ witać.
Steinmeier zakituje brónje
Mjezynarodne měrowe zetkanje nabožinow a politiki w Berlinje
Berlin (dpa/SN). K zahajenju mjezynarodneho měroweho zetkanja w Berlinje je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier dodawanje bróni Ukrainje zakitował. Steinmeier rěčeše wo „hłubokim konflikće“ za křesćanow kaž tež za sebje samoho. Najebać to wón wčera rjekny: „Hdyž Ukraina přestanje, so wobarać, je to kónc Ukrainy. To je přičina, čehodla jako Europjenjo a Němcy Ukrainu podpěrujemy – tež z brónjemi.“
Tři dny trajacy kongres křesćanskeje zhromadnosće Sant’Egidio pod hesłom „Na měr so zwažić“ chce w Berlinje tysac zastupnikow nabožinow ze 33 krajow ze zastupnikami politiki do dialoga přinjesć. Jutře chce so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SOD) diskusiji stajeć. Na zahajenju wuprajichu so wodźacy zastupnicy katolskeje a ewangelskeje cyrkwje w Němskej kaž tež zastupnicy islama a židowstwa za měr a čłowjeske prawa.
Před 50 lětami: Krawny wojerski puč w Chile
Dźensa, 11. septembra, je tomu 50 lět, zo je wójsko w Chile tři lěta do toho demokratisce wuzwolene knježerstwo socialistiskeho prezidenta Salvadora Allendy namócnje powaliło. Allende je sej samsny dźeń w prezidentskim palasće La Moneda žiwjenje wzał, po tym zo běchu lětadła twarjenje bombardowali a prěni wojacy so do njeho zadobyli. Wojerska junta pod nawodom generala Augusta Pinocheta je na to w Chile brutalnu a krawnu wojersku diktaturu natwariła, kotraž traješe hač do 11. měrca 1990. Hnydom po wojerskim puču zahaji wójsko brutalne přesćěhowanje wšeje opozicije. Tysacy přiwisnikow Allendy zajachu, krjudowachu a morichu. Po wšelakich trochowanjach su znajmjeńša 5 000 ludźi morili. Wjace hač 10 000 zajatych je přeco hišće zhubjenych. Pinochet je lěta 2006 w Chile 91lětny zemrěł, bjez toho zo by so hdy za swoje złóstnistwa zamołwić dyrbjał.
To a tamne (11.09.23)
Mały sćelak w tobole wokoło brjucha je tomu dopomhał, zo je zabyćiwy turist z Bayerskeje z pomocu policije Braniborskeje a Mecklenburgsko-Předpomorskeje wšě dokumenty a pjenjezy wróćo dóstał. 43lětny z Bayerskeje bě tobołu po puću k Baltiskemu morju na awtodróhowym wotpočnišću pola Rostocka zabył. Jako so wón nawróći, bě toboła preč. Dźakowano sćelakej móžeše policija slěd sćěhować a ju 350 kilometrow dale pola 71lětneho ze Sakskeje na Rujanach sćazać.
Swětowe mišterstwo floristow w Jendźelskej dobył je 54lětny Nicolaus Peters. Berlinjan je jury a přihladowarjow ze swojej „kreatiwnosću, techniskej wušiknosću a zahoritosću za wuměłsku floristisku“ přeswědčił. Peters je hakle druhi Němc, kotryž je sej tónle titul zdobył. Na wurisanju w Manchesteru běchu so florisća z 20 krajow wobdźělili.
Biden do Indiskeje wotlećał
Washington (dpa/SN). Po negatiwnym tesće na koronawirus je so prezident USA Joe Biden na wjeršk G20 do Indiskeje podał. Lětadło prezidenta je wčera wječor na wojerskim lětanišću Andrews wotlećało. Po informacijach Běłeho domu su 80lětneho štwórty dźeń za sobu negatiwnje testowali, po tym zo běchu pola mandźelskeje Jill Biden póndźelu infekciju zwěsćili. Amtěrowacy španiski ministerski prezident Pedro Sanchez je pozitiwny a na wjeršk njepřijědźe.
CSU hłosy přisadźiła
Mnichow (dpa/SN). Měsac do wólbow bayerskeho krajneho sejma dyrbi CSU po zwěsćenju politbarometra ZDF z runje 36 procentami najšpatniši wuslědk woprašowanjow minjeneju lět na wědomje brać. Swobodni wolerjo móža so po aferje lětaka wokoło swojeho předsyda Huberta Aiwangera dla na rekordne 16 procentow hłosow nadźijeć. Zeleni maja tohorunja 16 procentow, AfD dwanaće a SPD dźewjeć procentow. FDP njeby ze štyrjomi procentami wjace w sejmje była.
Baerbock nochce lisćinu rozšěrić
Berlin (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock wotpokazuje žadanja, lisćinu tak mjenowanych wěstych krajow pochada rozšěrić, zo móhli migrantow spěšnišo zaso wotsunyć. „Z nutřkopolitiskich přičin wonkopolitisce z trawusyčakom postupować, mam za zwažliwe“, rjekny politikarka Zelenych nowinarjam. Přiwšěm wona wita, zo zapisaja Georgisku a Moldawsku na lisćinu wěstych krajow. Wobaj krajej stej po puću do EU a dodźeržitej měritka demokratije a čłowjeskich prawow, wona rjekny.
Předsyda CDU Friedrich Merz bě sej minjeny kónc tydźenja žadał, kraje kaž Tunezisku, Algerisku a Marokko jako wěste kraje zastopnjować. Hladajo na přiběrace ličby migrantow a na problemy komunow njemóže nichtó rozumić, zo ludźo z tutych krajow w Němskej wo politiski azyl proša, bě Merz rjekł.
