Dźe wo sćěhi brexita

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:

Brüssel (dpa/K/SN). Financni ministrojo krajow z eurom rěča dźensa w belgiskej stolicy Brüsselu wo sćěhach brexita. Je to prěnje jich zetkanje po woprašowanju luda we Wulkej Britaniskej. Nimo toho zaběraja­ so z wuwićom w Portugalskej a Irskej po skónčenju pomocnych programow za tutej krajej. Rozsudy wo přichodnych kročelach su wšak hakle jutře na schadźowanju financnych ministrow statow EU wočakować.

Gauck do Chile wotlećał

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Joachim Gauck je dźensa na wopyt do Chile a Uruguayja w Južnej Americe wotlećał. W chilskej stolicy Santiagu wočakuja jeho jutře statna prezidentka Michelle Bachelet a dalši zastupnicy stata. W rozmołwach chcedźa aktualne politiske a hospodarske prašenja runje tak wobjednawać kaž złóstnistwa za čas wojerskeje diktatury wot 1973 do 1990.

Lindner: AfD wobkedźbować

Generalna sekretarka SPD Katarina Barley je dźensa zhromadnje z Ansgarom Dittmarom, předsydu zwjazka homoseksualnych w SPD, před stronskej centralu w Berlinje chorhoj z tučelowymi barbami na sćežor sćahnyła. Je to dźěl akcije SPD pod hesłom „Žanu­ móc homofobnym – integracija za wšěch“. Foto: dpa/Wolfram Kastl

Wulkeje koalicije dla optimistiska

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Njedźiwajcy njesnadnych diferencow mjez jednotliwymi wobdźělenymi stronami widźi zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) wulku koaliciju dale na zhromadnym kursu. „Wšitke trěbne wobzamknjenja su zhromadny skutk“, rjekny wona njedźelu w lětnim interviewje telewizije ZDF nastupajo wšelakore měnjenja mjez uniju a SPD. Wadźeńcu ze šefom CSU Horstom Seehoferom politiki napřećo ćěkancam dla ma kanclerka za skónčenu. Zo Wulka Britaniska wotum wjetšiny za wotchad z EU zwoprawdźi, wo tym je Merkel přeswědčena. „Zaběram so z woprawdźitosću a wuchadźam tuž kruće z toho, zo próstwu wo wustup zapodadźa“. K tomu drje dóńdźe pak hakle potom, hdyž změja noweho premiera.

Obama wopomni wopory w Dallasu

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:
Washington (dpa/K/SN). Prezident USA Barack Obama wopyta jutře texaske wul­koměsto Dallas, hdźež bě pjatk 25lětny afroameriski bywši wojak pjeć policistow zatřělił a pjeć dalšich kaž tež dweju ci­wilistow zranił. Hłowa stata porěči na wopomnjenskej­ swjatočnosći. Mordar policistow, kotrehož su morili, je prawdźepodobnje wotpohlad měł, hišće wobšěrnišu ataku skućić.­ Za to rěča zapiski w jeho dźeniku a wosebje rozbuchlina, kotruž běchu w jeho bydlenju namakali. W mnohich ameriskich městach su mjeztym tysacy ludźi přećiwo namocy policije demonstrowali.

Załožba česći „sprawnych“

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Ze swjatočnosću we Waršawje je załožba z USA wjace hač 30 Polakow počesćiła, kotřiž běchu za čas Druheje swětoweje wójny židowskich sobuwobydlerjow před holocaustom wuchowali. Za tutu zmužitosć wuznamjenichu jich jako „sprawnych mjez ludami“. „Kóždy jednotliwy z Was je česć čłowjestwa wuchował“, rjekny Stanlee Stahl, zastupjer židowskeje Załožby za sprawnych. Załožba podpěruje mjeztym jara starych a pod ćežkimi hospodarskimi wuměnjenjemi žiwych wuchowarjow z měsačnej pjenježnej pomocu. Tuchwilu dóstawa w Pólskej něhdźe 440 „sprawnych“ tajku podpěru. Po informacijach załožby přepokazaja pólskim wuchowarjam lětsa milion dolarow.

Razna kritika z Moskwy

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:

Wjerškowe zetkanje NATO w pólskej stolicy zakónčene

Waršawa (dpa/SN). Wonkowny minister Frank-Walter Steinmeier je sej po wjerškowym zetkanju NATO wěsty, zo dóńdźe ke konstruktiwnym rozmołwam z Ruskej wo europskej wěstotnej architekturje. „Witam jara, zo so rada NATO-Ruskeje hižo přichodnu srjedu, bjezpo­srědnje po Waršawje, schadźuje“, rjekny politikar SPD wčera powěsćerni dpa. „Je to wulka šansa, Moskwje transparentnje wšitke Waršawske rozsudy rozłožić a po tymle puću zaso chutny a dołho trajacy dialog zahajić, runje w prašenjach našeho měroweho porjada a europskeje wěstotneje architektury.“

Pogrom wopominali

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:
Jedwabne (dpa/SN). Zastupnicy pólskich židowskich wosadow a sta druhich ludźi su wčera we wuchodopólskim městačku Jedwabne morjenje židowskich wobydlerjow přez pólskich susodow před 70 lě­tami wopominali. „Je to njezbóžne, su­rowe městno, na kotrymž wukřiki, ćer­pjenje a ból hač do dźensnišeho klinča“, rjekny předsydka židowskeje wosady Waršawy Anna Czipczyńska. Zastupnicy Jedwabnoho so na ceremoniji njewobdźělichu. 10. julija 1941 běchu tam 340 židowskich sobuwobydlerjow morili. Najwjace z nich spalichu žiwych w cyrkwi. Hač do lěta 2000 přiličichu njeskutk němskim okupantam. Po tym bu znate, zo běchu Polacy sami Židow morili.

To a tamne (11.07.16)

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:

Na wopačnym lětanišću přizemiło je lětadło ze 130 pasažěrami w USA. Dolećeć měješe mašina předewzaća Delta Air Lines­ poprawom w Rapid City, druhim najwjetšim měsće stata South Dakota. Město toho pak přizemi na 15 kilometrow zdalenym wojerskim lětanišću Ells­worth. Wojacy reagowachu zadźiwani a kontrolowachu mašinu z pomocu psa. Na to smědźeše lětadło zaso wotlećeć. Podawk chcedźa nětko přepytować. Pilotaj staj pušćenaj.

Wjace hač 3 200 ludźi je so w britiskim Hullu zeslěkało, zo bychu so z módrej abo zelenej barbu pomolować dali. Za fotografa Spencera Tunicka pozěrowachu wobdźělnicy z 20 krajow na wažnych blakach města. Je to najwjetši wuměłski projekt Wulkeje Britaniskeje scyła. Nastate wobrazy chcedźa wozjewić.

Mjenje ćěkancow přišło

pjatk, 08. julija 2016 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Ličba do Němskeje přichadźacych ćěkancow je minjene měsacy widźomnje woteběrała. Wot januara hač do kónca junija registrowachu zamołwite zarjady 222 264 nowych ćě­kancow, zwjazkowy nutřkowny minister Thomas de Maizière (CDU) dźensa w Berlinje zdźěli. Loni bě jich po wšej Němskej 1,1 milion. Hłownej přičinje woteběrace- je ličby stej zawrjenje tak mjenowaneje balkanskeje čary a dojednanje mjez EU a Turkowskej. Najwjace ćěkancow přińdźe ze Syriskeje, hdźež wójna howri.

Miliony dolarow pokuty

San Francisco (dpa/SN). W skandalu manipulowaneho wotpłuna dieselowych awtow dla płaći awtotwarc Volkswagen zwjazkowemu statej USA Kaliforniskej pokutu 86 milionow dolarow. Tole zdźěli tamniši generalny statny rěčnik Kamala Harris medijam. Je to dźěl pokuty 603 milionow dolarow, kotrež ma VW podźělnje wšitkim 44 zwjazkowym statam wupłaćić. Cyłkownu pokutu awtotwarca zarjadam, wikowarjam awtow a jednot­liwym wobsedźerjam awtow wobličeja na 14,7 miliardow dollarow.

Kulturne hódnoty škitać

Wopytowarjo kaliforniskeho města San Francisco w USA smědźachu wčera něšto wosebiteho dožiwić: 53. wubědźowanje šoferow tam cyle typiskich nadróžnych cable­ cars. Při tym njeńdźeše wo spěšnosć abo wušiknosć wodźerjow, ale wo to, štó ma najrjeńši a najoriginelniši zwónčk w swojim wozydle. Foto: dpa/Barbara Munker

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND