Njewěrja ruskim přilubjenjam

srjeda, 30. měrca 2022 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Připowědźenje Ruskeje, wójnske aktiwity pola Kijewa redukować, su w Ukrainje a na zapadźe z dwělemi na wědomje wzali. „Rozbuchnjenja ruskich granatow su wótřiše hač tute signale“, rjekny ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj minjenu nóc w Kijewje. Zakitowanske ministerstwo USA wobhladuje ruske připowědźenje jako taktiski manewer a warnuje před nowymi wojerskimi ofensiwami Ruskeje w druhich dźělach Ukrainy. Rěčnik zakitowanskeho ministerstwa John Kirby rjekny, zo wobkedźbuja USA jenož „jara snadnu ličbu“ ruskich jednotkow, kiž sewjernu kónčinu Kijewa wopušća. Tež ukrainske wojerske nawodnistwo ma cofnjenje ruskich jednotkow za taktiske přerjadowanje.

„Katastrofa na katastrofje“

srjeda, 30. měrca 2022 spisane wot:
New York (dpa/SN). Humanitarna kriza w Ukrainje jako sćěh ruskeho nadpada je po měnjenju nawody swětoweho zežiwjenskeho programa UNO Davida Beasleyja „katastrofa na katastrofje“. Hižo do wójny knježachu na přikład w Jemenje a někotrych druhich kónčinach Afriki surowe krizy hłodu dla, hdźež móžachu jenož z wjele prócu někak pomhać, rjekny Beasley wčera w bjezstrašnostnej radźe UNO w New Yorku. Nětko je kriza w Ukrainje hišće k tomu přišła. Ukraina je so w běhu někotrych tydźenjow wot „na chlěbje bohateho kraja na kraj přeměniła, w kotrymž ludźo w dołhich rynkach na chlěb čakaja“. Wuskutki hladajo na zastaranje hłód tradacych ludźi móhli najhórše po Druhej swětowej wójnje być.

Wo integraciji potrěbnych rěčeli

srjeda, 30. měrca 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) je dźensa na wjerškowym zetkanju z dźěłodawarjemi a dźěłarnistwami wo praktiskich prašenjach integracije ukrainskich ćěkancow na dźěłowych wikach wuradźował. „Smy so hižo wo to postarali, zo bychu ludźo z prawom přebywanja tež prawo na dźěło měli“, rjekny Heil nowinarjam. „Zo by tole tež woprawdźe móžne było, dyrbimy nětko spěšnje a pragmatisce cyle praktiske prašenja rozrisać.“ Rěčeć chcychu wo rěčnych kursach za ćěkancow, wo připó­znawanju powołanskich kwalifikacijow a wo dalekubłanjach. Nimo toho chcychu wo spušćomnym wothladanju dźěći wuradźować, dokelž wšak předewšěm žony z dźěćimi do Němskeje přińdu. Na zarjadowanje přeprošeni běchu šef dźěłarnistwa DGB Reiner Hoffmann, prezident zwjazka dźěłodawarjow Rainer Dulger a prezident zwjazka industrijnych a wikowanskich komorow Detlef Scheele kaž tež zastupnicy zwjazkowych krajow.

Zwjazkowy zarjad za migraciju a ćěkancow je sej wěsty, zo maja ćěkancy dosć móžnosćow, so na rěčnych a integraciskich kursach wobdźělić.

Spodźiwna swoboda

srjeda, 30. měrca 2022 spisane wot:
Tak prawje předstajić sej hišće njemóžu, zo nimaja wot přichodneje njedźele nimale wšitke wobmjezowanja koronawirusa dla wjace płaćić, byrnjež ličby nowych infekcijow dale na wysokim niwowje wostali. Někak smy so samo hižo na to zwučili, zo nam wirusa dla předpisaja, što je dowolene, što nic a kak mamy so zadźeržeć. Nětko połoža tutu zamołwitosć do rukow ludźi. Mnozy drje swobody dla wyskaja, druzy wostanu kedźbliwi a zaso druzy drje so runjewon toho boja, što maja nětko wočakować. Naprawy njejsu zběhnjene, dokelž je pandemija nimo, ale dokelž zakonje to předpisaja. Wosobinsce sym měnjenja, zo je spodźiwna swoboda tež wuraz wěsteje rezignacije ze stron politiki po dwěmaj lětomaj pandemije: Čińće, štož chceće! Tež připowědźenje knježerstwa, zo chce połoženje běžnje posudźować a po trěbnosći wobmjezowanja zaso wukazać, dyrbimy drje chutnje brać. Nazymu widźimy, hač je swoboda woprawdźita abo nachwilna. Marko Wjeńka

Ćeknjene dźěći spěšnje do šule

srjeda, 30. měrca 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Fachowcy konferency kultusowych ministrow Němskeje radźa, z Ukrainy ćeknjenych dźěći a młodo­stnych spěšnje w pěstowarnjach a šulach Němskeje zaměstnić. „Wšitke dźěći a wšit­cy młodostni dyrbjeli bórze po přichadźe pěstowarnju abo šulu wopytać“, rjekny městopředsyda stajneje wědomostneje komisije Olaf Köller wčera nowinarjam. Tam móhli dźěći němčinu nawuk­nyć, swój dotalny kubłanski puć dale wjesć, kontakty k runje tak starym nawjazać a pomoc k přewinjenju trawmatiskich dožiwjenjow namakać. Köller je tež wědomostny direktor Leibnitzoweho instituta za pedagogiku přirodnych wědomosćow a matematiki.

Komisija, kotraž je ze 16 kubłanskimi slědźerjemi najwšelakorišich disciplinow wobsadźena, je wčera stejišćo k integra­ciji dźěći a młodostnych z Ukrainy předpołožiła. Gremij běchu loni załožili, zo bychu zwjazkowe kraje při dalšim wu­wiću kubłanskeho systema poradźowali. Naposledk běchu wo tym diskutowali, hač měli dźěći a młodostnych do němskeho kubłanskeho systema integrować abo po ukrainskim přikładźe kubłać.

Mnozy so do domizny wróća

srjeda, 30. měrca 2022 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Po ruskim nadpadźe na Ukrainu je sej nimale 2,35 milionow ludźi do Pólskeje wućeknyło. Tole zdźěli pólski pomjezny škit we wčerawšej informaciji. Jeno póndźelu su po tym 21 000 ludźi z Ukrainy zličili. To je 22 procentow mjenje hač dźeń do toho. Z Pólskeje do směra na Ukrainu je po zahajenju wójny 24. februara něhdźe 364 000 ludźi mjezu překročiło. Pola tutych pućowacych jedna so po informacijach pomje­zneho škita přewažnje wo ukrainskich staćanow, kotřiž so do swojeje domizny nawróća. Mužojo, ale tež žony, chcedźa so tam ukrainskemu wójsku přizamknyć a přećiwo ruskim wojakam wojować. Druzy so nawróća, zo bychu so tam wo dźěći a hladanja potrěbnych starali.

Tuchwilu njeje žanych oficialnych informacijow, kelko wójnskich ćěkancow je w Pólskej wostało a kelko je hižo do druhich krajow EU dale jěło. Ukraina – po płoninje najwjetši kraj Europy, měješe do spočatka ruskeho nadpada 44 milionow wobydlerjow. Pólsku a Ukrainu zwjazuje wjace hač 500 kilometrow dołha statna mjeza. Nawal ćěkancow je w Pólskej hobersku žołmu pomocliwosće zbudźił.

To a tamne (30.03.22)

srjeda, 30. měrca 2022 spisane wot:
Na wšě 200 kilogramow ćežki trezor z pjenjezami a debjenkami su paduši z Lipšćanskeho bydlenja pokradnyli. Po dotalnych dopóznaćach su 1,60 metrow wulki safe z bydlenja wzali a z jězdźi­dłom wotwjezli. Paduši rubichu w rumnosćach wjaceswójbneho domu w měšćanskim dźělu Gohlis-juh nimo toho elektroniku, drastu a luksusowe časniki.

Dalše jednanja Ukrainy dla

wutora, 29. měrca 2022 spisane wot:

Mjezynyrodne mustwo ma móžne wójnske złóstnistwa přepytować

Kijew (dpa/SN). Do nowych jednanjow mjez Ukrainu a Ruskej wo wjacore ukrainske města dale wojuja. Prezident Wolodymyr Zelenskyj rěčeše minjenu nóc wo napjatym połoženju najebać ně­ko­tre wojerske wuspěchi ukrainskich wo­jowarjow. Po jeho słowach su ukrainske jednotki ruskich wojakow z města Irpina­, wo kotrež su tydźenje dołho wo­­jo­wali, wuhnali. Najebać to maja ruske jednotki sewjerne dźěle Kijewskeje kónčiny dale pod kontrolu. Ruscy wojacy spytaja, rozbite jednotki znowa natwarić a pře­rjado­wać. Za to maja wotpowědne materielne rezerwy a mocy, Zelenskyj rjekny. Tež w kónčinach wokoło druhich městow wostanje połoženje „jara ćežke“. Zelenskyj žadaše sej znowa razniše sankcije přećiwo Ruskej před dobrym měsacom zahajeneho wojerskeho nadpada dla.

Hans jako předsyda wotstupi

wutora, 29. měrca 2022 spisane wot:

Saarbrücken (dpa/SN). Předsyda po­saarskeje CDU Tobias Hans je po poražce při wólbach krajneho sejma zastojnstwo krajneho předsydy złožił. Na zjězdźe strony spočatk meje měło so wo personalnej zestawje předsydstwa znowa rozsudźić, rjekny Hans wčera wječor po posedźenju krajneho předsydstwa w Saarbrückenje. Hans přizna, zo je hórka poraž­ka CDU předwčerawšim, njedźelu, z jeho wosobinu zwjazana.

Faeser za zhromadnu kwotu

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) ma zawjazowace rjadowanje za rozdźělenje mi­lionow ukrainskich ćěkancow w krajach EU dale za trěbne. „Čim wjace ćěkancow přińdźe, ćim bóle budźe tajke rjadowanje trěbne“, rjekny wona wčera wječor w sćelaku ARD. Při zetkanju nutřkownych ministrow EU wčera w Brüsselu bě so wona za wotpowědnu kwotu zasadźowała, njemóžeše pak so přesadźić. EU wostanje dale při principje dobrowólnosće.

Schröder dotal njewotmołwił

Moskwa (dpa/SN). Ruska chce spadowace dodawanje nafty do europskich krajow z eksportami do Aziskeje narunać. Tak su tež wiki „w južnej Aziskej a na wuchodźe“, zdźěli rěčnik ruskeho knježerstwa Dmitrij Pjeskow po informaciji agentury Interfax wčera w Moskwje. Swětowe wiki su mnohostronske a njewobsteja jeno­ z Europy. „Najebać to su europske wiki premium“, rěčnik ruskeho prezidenta Wladimira Putina wobkrući.

Předewšěm reaguje Pjeskow na při­powědźenja zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD), kiž chce „relatiwnje spěšnje“ njewotwisnje wot ruskich energijowych importow być a so dowožowanja wuhla a wolija wzdać. Po dotalnych wuwjedźenjach zwjazkoweho hospodar­skeho ministra Roberta Habecka (Zeleni) zamóže Němska ruski import wolija hač do lěća wo połojcu pomjeńšić.

Přiwšěm pak Pjeskow na to skedźbni, zo Ruska na tym wobsteji, zo maja europske kraje přichodnje zličbowanki za zemski płun w ruskej měnje rubl za­płaćić. Jelizo so kraje spjećuja, njebudźe Ruska swój płun darmotnje do Europy dodawać. Hladajo na tuchwilnu situaciju njeje to za kraj „móžne a zmysłapołne“

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND