Połnje wobsadźena bě žurla Wojerowskeje Kulturneje fabriki předwčerawšim pod prawidłom 3G, jako so tam Thomas ­Rühmann (srjedźa) ze swojej kapału program Sugar Man předstaji. Dźiwadźelnik, kiž je předewšěm znaty we hłownej róli lěkarskeje ­serije „In aller Freundschaft“, je so we Wojerecach jako wuběrny hudźbnik a powědar wopokazał. Foto: Gernot Menzel

Pózdnja zjawna premjera

póndźela, 07. měrca 2022 spisane wot:

Zwjazk němskich archiwarkow a archiwarow je iniciator dnja archiwow. Wobdźělace so institucije informuja w tym wobłuku wo swojim skutkowanju. Tež Serbska centralna biblioteka (SCB) a Serbski kulturny archiw (SKA) w Budyšinje stej zajimcam wčera wospjet durje wotewrěłoj.

Slepo (JoS/SN). Jutrownu wosebitu wustajeńcu „Jejka swěta – Swět jejkow“ su minjeny pjatk w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje (SKC) wotewrěli. Widźeć je něhdźe 600 jejow z 45 krajow. Znosył a zestajił bě přehladku 68lětny Erhard Schwerin z Lipska. Wón bě wjele lět konserwator w Lipšćanskim Grassijowym muzeju, hdźež je zběrka debjenych jejkow jeho zahoritosć zbudźiła. Dźensa je něhdźe 3 000 jejkow z 50 krajow w jeho wobsydstwje.

Taktika přez socialne medije?

póndźela, 07. měrca 2022 spisane wot:

Budyšin (SN/bš). Aktualne powěsće njeposrědkuja jenož „tradicionalne“ kanale kaž nowiny, radijo abo telewizija, ale dźensniši čas tež socialne medije. Wosebje wójnu na Ukrainje nastupajo hodźa so informacije wo podawkach we woprawdźitym času sćěhować. Jednu móžnosć wozjewjenja skići swětoznata internetna platforma Twitter.

Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj bě sej w aprylu 2019 na Twitteru oficialny přistup zarjadował, někotre měsacy do swojeho wólbneho dobyća jako prezident. Jeho sćěhuja hač do dźensnišeho něhdźe 4,4 miliony wužiwarjow. Wot spočatka wójny pisa Zelenskyj wo aktualnym połoženju runje tak wo rozmołwach ze statnymi nawodami. To čini wón w ukrainšćinje a jendźelšćinje. Tak tematizowaše na přikład 1. měrca w telefonaće z němskim kanclerom Olafom Scholzom wobtřělenje ukrainskich by­dlen­skich štwórćow přez ruske wójsko – w samsnym času měrowych jednanjow mjez Ukrainu a Ruskej. Mjez druhim skedźbni tež na nuznosć přistupa Ukrainy k Europskej uniji. Kancler Scholz na to w syći reago­waše, wuprajejo Ukrainjanam sobu­čuće a solidaritu Němskeje.

Jan Wjacsławk

pjatk, 04. měrca 2022 spisane wot:
Dźensa před 125 lětami narodźi so we Wojerecach syn železnicarja, pozdźišo krawski mišter, mějićel wobchoda za narodnu drastu, braška, ludowy wuměłc a aktiwny Domowinski funkcionar Jan Wjacsławk. Wón nawukny powołanje krawca a wotewrě 1926 na Złokomorowskej w ródnym měsće wosebity wobchod a krawcownju za serbsku narodnu drastu. Po jeho smjerći 9. awgusta 1963 je jeho dźowka Hana Bejmina wobchod přewzała. Jan Wjacsławk bě wuběrny znajer wosebje Wojerowskeje drasty, poradźowaše jeje nošerki, zhotowješe a předawaše jim drastu a wušiwanki, kotrež zdźěla sam zhotowi. Njebě jenož wušiwar, ale tež wuběrny debjer jutrownych jejkow. Na mnohich wustajeńcach je jejka prezentował a z nimi na wubědźowanjach prěnje myta dobył. Za čas NDR bě poradźowar a hłowny akter dokumentarneju filmow „Hdyž Jank a Hanka kwasujetaj“ a „Přa­slica a póstniski kwěćel“. 38 lět bě woblubowany ewangelski braška. Do lěta 1937 bě předsyda Serbskeho burskeho towarstwa Wojerecy a po 1945 Domowinskeje skupiny Wojerecy-Stare město. W lěće 1935 je posledni Domowinski zjězd do zakaza přez nacijow sobu organizował. Manfred Laduš

Před 75 lětami bu Swobodny stat Pruska přez zakoń čisło 46 Aliěrowaneje kontrolneje rady rozpušćeny. Zastupnicy štyrjoch dobyćerskich wulkomocow Druheje swětoweje wójny podpisachu zakoń, z kotrymž skónči so wažna etapa powójnskich stawiznow Němskeje po ka­pitulaciji 8. meje 1945.

Jako wopodstatnjenje zakonja rěkaše w preambli: „Pruski stat bě wot dawna stajnje hižo nošer militarizma a reakcije w Němskej. Wotpowědnje zajimam za zachowanje měra a wěstoty mjez ludami a přeću, noworjadowane politiske za­kłady zawěsćić, so pruski stat jako knježerstwo, kaž tež wšitke jemu podrjadowane zarjady a institucije rozpušća.“

Solidarizuja so z Ukrainu

štwórtk, 03. měrca 2022 spisane wot:

Znamjo solidarity z Ukrainu chce Złokomorowske Nowe jewišćo nimo hižo wozjewjenych stejišćow sobudźěłaćerjow přichodny kónc tydźenja tež na jewišću sadźić, a to z předstajenjomaj, kotrejž stej we wobłuku mjezynarodneho projekta „Borderlands“ nastałoj.

Zły Komorow/Lwiw (SN/CoR). Loni předstaji Złokomorowske Nowe jewišćo hromadźe z Lwiwskim dźiwadłom Teatr Lesi a Kölnskim dźiwadłowym kolektiwom Futur3 inscenaciju „Als der Krieg nach Rondo kam“, kotruž chcedźa sobotu popołdnju znowa pokazać. Zakład krucha za přihladowarjow wot staroby wosom lět je ukrainska dźěćaca kniha, kotraž nasta 2015 jako reakcija na wójnu w Donbasu. Awtoraj staj Romana Romanyšyn a Andrij Lesiw.

Z wulkej překwapjenku wobroći so kónc lěta 2021 nawodnica lutherskeho archiwa Awstralskeje w Adelaidźe Rachel Kuchel na Serbski institut. We wobstatku tamnišeho archiwa běchu rukopisnu serbsku knihu namakali. Wona bu najprjedy jako čěska woznamjenjena, nětkle pak přez zbožowny připad jako serbska spóznata. Kniha wobsahuje 27 hornjoserbskich rukopisnych kěrlušow. Přiwjazanej stej prěnje wudaće misionskeje nowiny Handrija Palmana z lěta 1817 a ćišć kěrlušow z lěta 1802, kotryž njeje w bibliografiji Serbskeje centralneje biblioteki zapisany. Dr. Lubina Malinkowa a dr. Fabian Kaulfürst knihu nětko přepytujetaj. Foto: © Lutheran Archives, Adelaide, Australia

Marjanu Domaškojc wopominali

wutora, 01. měrca 2022 spisane wot:
Župa Delnja Łužica je 150. narodniny serbskeje spisowaćelki Marjany Domaškojc wopominała. Župan dr. Pětš Šurman (2. wotprawa) wuzběhny zasłužby awtorki, kotraž bě 1929 jako prěnja Delnjoserbowka dźiwadłowu hru „Z chudych žywjenja“ w swojej maćeršćinje spisała a so aktiwnje w towarstwje Maśica Serbska angažowała. „Wona kaž tež jeje sotra Liza zasłužatej sej čestnu taflu, najlěpje tu w gmejnje“, namjeto­waše Šurman na wčerawšim wopominanju při rowje Domaškojc w jeje ródnej wsy Cazowje. Mjez hosćimi swjatočnosće běštaj mjez druhim tež Gołkojčanski ­wjesnjanosta Karsten Schreiber (SPD) a krajny rada wokrjesa Sprjewja-Nysa Harald Altekrüger (CDU, 4. a 5. wotlěwa). Foto: Diana Šejcowa

Na koncerće sobu skutkować

póndźela, 28. februara 2022 spisane wot:
Budyšin (SN/CoR). Wójna na Ukrainje tež Serbski ludowy ansambl zaběra. Tam su sej přemyslili, kak ukrainskemu ludej najlěpje pomhać. Z próstwu wo sobuskutkowanje na beneficnym koncerće za podpěru Ukrainjanow wobroćeja so woni wuměłcy SLA na akterow serbskich lajskich skupin. „Naše móžnosće jako kulturne skupiny su tajke, zo móžemy beneficne koncerty organizować, pjenjezy zběrać a je pomocnym załožbam přepodać. To mamy jako Serbski ludowy ansambl předwidźane a chcemy z wami hromadźe beneficnej koncertaj wuhotować“, rěka w zdźělence referenta za nowinarstwo a zjawnostne dźěło SLA Stefana Cuški. Terminaj za beneficnej koncertaj stej 12. a 13. měrc popołdnju resp. nawječor w Budyskej měšćanskej hali „Króna“. Wobhospodarjer „Króny“ městno ansamblej za to darmotnje přewostaji. Předwidźane su znajmjeńša 15 mjeńšin trajace kulturne přinoški jednotliwych skupin, štož pak móže wariěrować a wotwisuje wot mnóstwa sobuskutkowacych cyłkow. Hač do jutřišeho w 10 hodź. maja so zajimcy za beneficnu akciju přizjewić. Prěnje přizjewjenja mjeztym hižo su.

nowostki LND