Jakub Korjeńk
Hódny přinošk k dalšemu znowawobdźěłanju stawiznow města ...
Z 22. čisłom rjadu Nowe Wojerowske stawizniske zešiwki wěnuja so 60lětnemu wobstaću zwěrjenca w měsće.
Wot lěta 1998 wuchadźa wón prawidłownje lěto wob lěto. Rjad „Nowe Wojerowske stawizniske zešiwki“ słuša k najhódnišim přinoškam dalšeho wobdźěłanja a zachowanja měšćanskich stawiznow. Tole podšmórny Wojerowski wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU) na předstajenju Stawizniskeho zešiwka čo. 22. Wón ma nadpismo „Jako na bywšej hrodowej zahrodźe zwěrjenc nastawaše“. Z nim wěnuja so w zamołwitosći stawizniskeho rjadu nadrobnje historiskemu jubilejej „60lětne wobstaće Wojerowskeho coowa“.
Spis je Wojerowski zawod Zwěrjenc, kultura, kubłanje w zhromadnym dźěle z městom wudał. Aktualny 62stronski zešiwk ma nakład 300 eksemplarow, płaći štyri eura a je při pokładni měšćanskeho muzeja kaž tež při kasy Wojerowskeho coowa na předań.
Směrnica za małe projekty
Kulturny konwent kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska je so wčera w Markersdorfskim hotelu „Marshall Duroc“ lětsa prěni raz schadźował. Wjele njemějachu wobzamknyć, za to pak su bóle w njezjawnym dźělu posedźenja wo přichodnym spěchowanju wuradźowali.
Markersdorf (SN/CoR). Wot minjeneho posedźenja přestorčene prašenje, kak spěchować projekt towarstwa Wulkeho Wojerowskeho chóra „The armed man – a mass for peace“ waliziskeho komponista Karla Jenkinsa, je nětko rozrisane. Wudawki za techniku su zapodawarjo próstwy mjeztym tak wujasnili, zo je konwent zwyšenje spěchowanja wo 5 000 na 9 057 eurow wobzamknył. Hakle 20. februara bě swětowy chór, mjez nimi 41 spěwarjow z Wojerec, Jenkinsowu „měrowu mšu“ w New Yorku předstajił.
Nowa kniha wo křižerjach wušła
Budyšin (SN). Wobrazy znateho serbskeho fotografa Maćija Bulanka z popularnej serbskej temu zwjazać – mjenujcy z křižerjemi – bě myslička Ludoweho nakładnistwa Domowina při koncipowanju runje wušłeho wobrazoweho zwjazka „Jutry doma – Osterreiten“.
„Haleluja! Zwońće zwony!“ je jutry po honach serbskich katolskich wosadow słyšeć, hdyž so křižerjo na puć nastajeja, zo bychu do susodneje wosady jěchajo jutrowne poselstwo wozjewjeli. Maćij Bulank je jich z kameru přewodźał wot přihotow w domjacych konjencach přez jěchanje same hač k dźaknym křižerskim kemšam w Róžeńće. Tak dokumentuje nětko dostojny a za katolskich Serbow wažny nałožk. Čućiwym wobrazam su přidate nalětnje a jutrowne literarne teksty, kotrež je Rejza Šěnowa zestajiła.
„Ludźi z hudźbu wjazać“
„Hornjołužiski swjedźeń komorneje hudźby“ rěka lětsa nowy festiwal, kotryž chcedźa 15. apryla zahajić. Cyłkownje planuja sydom koncertow na šěsć hrajnišćach regiona.
Budyšin (SN/bn). „Wjeselu so jara, zo změjemy za Budyšin a wokolinu dalši kulturny poskitk. Dźakuju so wšitkim čestnohamtsce skutkowacym akteram za jich angažement“, rjekny krajny rada a patron festiwala Michael Harig (CDU) minjeny pjatk na nowinarskej konferency w swojim zarjedźe.
Paralele mjez Sudetskej a Łužicu ćežišćo wustajeńcy
Drježdźany (cry/SN). „Heimat – Domizna – Domovina“ je hesło noweje, minjeny pjatk w Drježdźanskim wuměłskim domje Raskolnikow wotewrjeneje wustajeńcy swobodnje skutkowaceje fotografki Yvonny Most. Přehladka je dźěl programa festiwala „Hellerau Portraits“, za kotryž běchu sta wuměłcow z dohromady 34 krajow přinoški zapodali. „Heimat – Domizna – Domovina“ je „dialog dweju fotoweju esejow ‚Dopomnjenki druhich‘ a ‚Stajnje jenož wuhlo a fenki‘, wobswětlaceju wuskutki wuhnaća sudetskich Němcow na jich kulturu resp. sćěhi wudobywanja brunicy za Serbow“, Ivonne Most koncept wustajeńcy wopisuje. Centralny element přehladki tworja portrety žonow we wotpowědnej narodnej drasće.
Měsće nad morjom so prezentujetej
Rijeka w Chorwatskej a Galway w Irskej stej lětušej europskej kulturnej stolicy
Bywša industrijna metropola Rijeka w Chorwatskej a bywša rybarska wjes Galway w Irskej na tamnym boku kontinenta stej lětušej europskej kulturnej stolicy. Wobě městnosći charakterizuje na wšelakore wašnje wulka změna. Ze zarjadowanjemi, koncertami a swjedźenjemi chcetej Rijeka a Galway wosebite lěto woswjećić a z pisanymi programami mjezynarodnu kedźbnosć budźić. Wobě ležitej w strukturnje słabymaj regionomaj a wužiwatej lětsa šansu nowe ideje wuwić.
Mnohotnosć w Rijece dožiwić
Mila Imišowa
Literatura na 500 městnach
Lipsk (SN/CoR). Tež lětsa so Lipšćanske knižne wiki znowa prócuja stać so z najwjetšim europskim čitanskim swjedźenjom. Tak poskića wot 12. do 15. měrca zajimcam dohromady 3 700 składnosćow, na 500 městnach na wikowanskim terenje kaž tež po cyłym měsće, swojeho najwoblubowanišeho awtora abo faworizowanu spisowaćelku wosobinsce zeznać a sej z nimi mysle wuměnjeć. 3 600 sobuskutkowacych z 51 krajow wočakuja.
„Nimo wobšěrneho literarneho knižneho nalěća nadeńdźeš lětsa wosebje wjele politiskich knihow w programje Lipsk čita“, rozłožuje direktor knižnych wikow Oliver Zille. „Čitarjo njepytaja jenož informacije, ale tež hódnoćenja, z kotrymž chcedźa so rozestajeć. Dale je nam so radźiło, zo prěni raz wšitcy partnerojo regiona južneje Europy ze zhromadnym kulturnopolitiskim projektom za spěchowanje literatury do zjawnosće du.“ Zwjazkowa centrala za politiske kubłanje zajimcow přeproša na wikach sobu rěčeć a sobu myslić – a to wo spěchowanju demokratije, mjez druhim z ćežišćom „Lěta změny 1989–1991 – Srjedźna, wuchodna a juhowuchodna Europa 30 lět pozdźišo“.
W Jalće powójnski porjad swěta postajili (2. dźěl a kónc)
Dale dojednachu so „wulcy třo“ na konferency w Jalće na wobsadniske pasma w Němskej a Awstriskej po skónčenju wójny. Roosevelt namjetowaše, Němsku do pjeć abo sydom statow rozdźělić a tak nowonastaće wulkokraja znjemóžnić, štož pak Stalin wotpokaza. Skónčnje dojednachu so na štyri wobsadniske pasma dobyćerjow w Němskej a Awstriskej a w stolicomaj Berlin a Wien po kapitulaciji Němskeje. W Berlinje měješe so kontrolna rada aliěrowanych mocow wutworić. Srjedźna Němska z krajemi Sakskej, Durinskej, Saksko-Anhaltskej, Braniborskej a Mecklenburgsko-Předpomorskej měła sowjetske wobsadniske pasmo być, Wulka Britaniska měła sewjerozapadne kraje dóstać, USA južne kraje kaž Bayersku a Hessensku, Francoska Posaarsku a Badensko-Württembergsku. Francosku su tak jako štwórtu wulkodobyćersku móc připóznali. Wobjim reparacijow postajichu na 200 miliardow dolarow, kotrež dyrbješe Němska přez wěcne hódnoty, z dźěłom swojich wójnskich jatych a ciwilnych nućenych dźěłaćerjow narunać.
